کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع)

کتاب الکترونیکی «هنر مناظره در مکتب جعفری (تحلیل علمی مناظرات امام صادق)» نوشتهٔ سید داود موسوی و با ترجمه و نشر میراث ماندگار، اثری پژوهشی دربارهٔ شیوه‌های مناظره و مواجههٔ علمی امام جعفر صادق با جریان‌ها و فرقه‌های فکری عصر خود است. این کتاب در دستهٔ مطالعات تاریخی-کلامی قرار می‌گیرد و به بررسی زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فکری قرون اولیهٔ اسلامی و نقش امام صادق در تثبیت و تبیین معارف شیعی می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع)

این کتاب به تحلیل علمی مناظرات و شیوه‌های گفت‌وگو و استدلال امام جعفر صادق در مواجهه با جریان‌های فکری و فرقه‌های انحرافی قرن دوم هجری می‌پردازد. نویسنده با تکیه بر منابع تاریخی و روایی، ابتدا فضای سیاسی و اجتماعی عصر امام صادق را ترسیم می‌کند؛ دورانی که با سقوط بنی‌امیه و قدرت‌گیری عباسیان، فرصت‌هایی برای رشد علمی و فرهنگی فراهم شد. در این بستر، امام صادق با تربیت شاگردان متعدد و تأسیس حوزهٔ علمی، به مقابله با فرقه‌هایی چون زنادقه، غلات، مفوضه و صوفیه پرداخت. کتاب، ضمن معرفی ریشه‌های اجتماعی و فکری انحرافات، به روش‌های ایجابی و سلبی امام در مواجهه با این جریان‌ها اشاره دارد؛ از جمله مناظره، تربیت محدثین، تقویت مراکز دینی، هشدار به والدین و اعلام برائت از منحرفان. همچنین نقش امام صادق در تقریب مذاهب اسلامی و ایجاد فضای گفت‌وگوی علمی و آزاداندیشی، از دیگر محورهای مهم کتاب است. اثر حاضر، تصویری جامع از چالش‌های فکری آن عصر و راهبردهای امام صادق برای حفظ وحدت و اصالت معارف دینی ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع)

این کتاب با بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر امام صادق آغاز می‌شود؛ دورانی که با افول بنی‌امیه و ظهور عباسیان، جامعهٔ اسلامی شاهد تحولات عمیق فکری و مذهبی بود. امام صادق در این فضا، با تربیت شاگردان فراوان و تأسیس حوزهٔ علمی، به مقابله با فرقه‌ها و جریان‌های انحرافی پرداخت. نویسنده به تفصیل به معرفی زنادقه، غلات، مفوضه و صوفیه می‌پردازد و ریشه‌های اجتماعی و فکری پیدایش این گروه‌ها را تحلیل می‌کند. سپس، روش‌های امام صادق در مواجهه با این جریان‌ها بررسی می‌شود؛ از جمله مناظره‌های علمی با سران فرقه‌ها، تربیت محدثین و شاگردان، تقویت مراکز دینی و فرهنگی، و ارائهٔ معنویت اصیل. کتاب همچنین به اقدامات سلبی امام مانند اعلام برائت، لعن، منزوی‌کردن منحرفان و اعلام ارتداد اشاره دارد. بخش مهمی از اثر به نقش امام صادق در تقریب مذاهب اسلامی اختصاص یافته است؛ جایی که با تأسیس حوزهٔ علمی بین‌المذاهب و تربیت شاگردانی از مذاهب مختلف، الگویی برای گفت‌وگوی علمی و همزیستی مسالمت‌آمیز ارائه می‌شود. نویسنده با تحلیل مناظرات امام صادق با ابن ابی العوجاء، زندیق مصری، دوگانه‌پرستان و ابوحنیفه، نشان می‌دهد که امام با استدلال منطقی، احترام به مخالف و تمرکز بر مشترکات، توانست همزمان با حفظ اصول، وحدت امت اسلامی را تقویت کند.

چرا باید کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع) را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی دقیق مناظرات امام صادق و شیوه‌های علمی ایشان در مواجهه با جریان‌های فکری و فرقه‌های انحرافی می‌پردازد. مطالعهٔ آن فرصتی برای آشنایی با تاریخچهٔ شکل‌گیری مذاهب اسلامی، چالش‌های فکری قرون اولیه و راهبردهای امام صادق در حفظ اصالت و وحدت دینی فراهم می‌کند. همچنین، اثر حاضر الگویی از گفت‌وگوی علمی و احترام به اختلافات را ارائه می‌دهد که می‌تواند برای مواجهه با مسائل فکری و اعتقادی معاصر نیز الهام‌بخش باشد.

خواندن کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ اسلام، مطالعات کلامی و مذهبی، پژوهشگران حوزهٔ اندیشهٔ اسلامی و کسانی که دغدغهٔ شناخت ریشه‌های اختلافات مذهبی و راهکارهای تقریب مذاهب را دارند، مناسب است. همچنین برای طلاب و دانشجویان رشته‌های علوم اسلامی و تاریخ مفید خواهد بود.

فهرست کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع)

- مقدمه: معرفی کلی موضوع و اهمیت مناظره در مکتب جعفری - فصل اول: اوضاع سیاسی عصر امام صادق، شخصیت و ویژگی‌های امام، سقوط بنی‌امیه و ظهور عباسیان، مخالفت امام با بیعت ابوسلمه، دوران شکوفایی علم و اختلافات مذهبی، جهاد فرهنگی امام صادق، دوران اختناق و تضییق - فصل دوم: تحلیل ریشه‌های اجتماعی و فکری انحرافات، معرفی زنادقه، غلات، مفوضه و تصوف، نقد عرفان و تصوف، بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر در پیدایش فرقه‌ها - فصل سوم: روش‌های برخورد امام صادق با فرقه‌های ضاله، مناظره با بزرگان مکاتب انحرافی (ابن ابی العوجاء، زندیق مصری، دوگانه‌پرست، ابوحنیفه)، تربیت محدثین، تقویت مراکز دینی، ارائه معنویت اصیل، تبیین جایگاه امام، معرفی الگوهای رفتاری، هشدار به والدین، اقدامات سلبی (اعلام برائت، لعن، منزوی‌کردن، اعلام ارتداد) - فصل چهارم: نقش امام صادق در تقریب مذاهب اسلامی، گفتمان علمی و آزاداندیشی، روش مناظرات علمی سازنده، اصول حاکم بر گفتمان علمی امام، نتایج گفتمان علمی، درس‌هایی برای امروز، اقدامات ایجابی و سلبی، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری - منابع و کتابنامه: معرفی منابع مورد استفاده و آثار مرتبط با موضوع کتاب

بخشی از کتاب هنر مناظره در مکتب جعفری، تحلیل علمی مناظرات امام صادق (ع)

«در کشور مصر، شخصی زندگی می‌کرد به نام عبدالملک، که چون پسرش عبدالله نام داشت، او را ابوعبدالله (پدر عبدالله) می‌خواندند. عبدالملک منکر خدا بود، و اعتقاد داشت که جهان هستی خود به خود آفریده شده است، او شنیده بود که امام شیعیان، حضرت صادق در مدینه زندگی می‌کند، به مدینه مسافرت کرد، به این قصد تا دربارهٔ خدایابی و خداشناسی، با امام صادق مناظره کند. وقتی که به مدینه رسید و از امام صادق سراغ گرفت، به او گفتند: امام صادق برای انجام مراسم حج به مکه رفته است. او به مکه رهسپار شد، کنار کعبه رفت دید امام صادق مشغول طواف کعبه است، وارد صفوف طواف‌کنندگان گردید، و از روی عناد به امام صادق تنه زد. امام با کمال ملایمت به او فرمود: نامت چیست؟ او گفت: عبدالملک (بندهٔ سلطان). امام: کنیهٔ تو چیست؟ عبدالملک: ابو عبدالله (پدر بندهٔ خدا). امام: این ملکی که تو بندهٔ او هستی (چنانکه از نامت چنین فهمیده می‌شود) از حاکمان زمین است یا از حاکمان آسمان؟ وانگهی (مطابق کنیه‌ات) پسر تو بندهٔ خداست، بگو بدانم او بندهٔ خدای آسمان است، یا بندهٔ خدای زمین؟ هر پاسخی بدهی محکوم می‌گردی. عبدالملک چیزی نگفت... امام صادق با کمال ملایمت به عبدالملک گفت: صبر کن تا طواف من تمام شود بعد از طواف نزد من بیا تا با هم گفتگو کنیم.»