کتاب بوطیقا

کتاب الکترونیکی «بوطیقا (درباره شعر)» نوشتهٔ «ارسطو» با ترجمهٔ فتح‌الله مجتبائی و انتشار شرکت کتاب هرمس، اثری بنیادین در حوزهٔ نقد ادبی و فلسفهٔ هنر است. این کتاب به بررسی ماهیت شعر، انواع آن و جایگاه هنر در زندگی انسان می‌پردازد و از مهم‌ترین متون نظری تاریخ ادبیات جهان به شمار می‌آید. «بوطیقا» نه‌تنها برای علاقه‌مندان به ادبیات و فلسفه، بلکه برای پژوهشگران تاریخ فرهنگ و هنر نیز اثری مرجع محسوب می‌شود. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب بوطیقا

«بوطیقا» اثری است که در حدود سال‌های پایانی عمر «ارسطو» نگاشته شده و به عنوان نخستین رسالهٔ مستقل دربارهٔ شعر و هنر در تاریخ اندیشه غرب شناخته می‌شود. این کتاب در ۲۶ فصل تدوین شده و بخش‌هایی از آن، به ویژه دربارهٔ کمدی، مفقود شده است. «بوطیقا» در دوره‌های مختلف تاریخی، چه در جهان اسلام و چه در اروپا، تأثیرات عمیقی بر نقد ادبی، بلاغت و زیبایی‌شناسی داشته است. ترجمهٔ فتح‌الله مجتبائی با تکیه بر چندین ترجمهٔ معتبر اروپایی و منابع عربی و اسلامی، کوشیده است تا مفاهیم پیچیدهٔ متن یونانی را برای مخاطب فارسی‌زبان روشن کند. این کتاب نه‌تنها به تحلیل ساختار و عناصر شعر و تراژدی می‌پردازد، بلکه به سیر تطور نقد ادبی از یونان باستان تا جهان اسلام و اروپا نیز اشاره دارد. «بوطیقا» در کنار رسالهٔ خطابهٔ ارسطو، از منابع اصلی علم بیان و بدیع در سنت اسلامی و اروپایی به شمار می‌رود و همواره موضوع بحث و تفسیرهای گوناگون بوده است.

خلاصه کتاب بوطیقا

این بخش خالی است.

چرا باید کتاب بوطیقا را خواند؟

مطالعهٔ «بوطیقا» فرصتی است برای آشنایی با ریشه‌های نقد ادبی و فلسفهٔ هنر غربی و اسلامی. این کتاب، مفاهیمی چون تقلید، تراژدی، کمدی، ساختار داستان و عناصر شعر را به‌گونه‌ای بنیادین بررسی می‌کند و همچنان یکی از منابع اصلی برای فهم نظریه‌های ادبی و هنری به شمار می‌آید. خواننده با مطالعهٔ این اثر، با دیدگاه‌های ارسطو دربارهٔ ماهیت هنر، نقش لذت و تزکیهٔ عواطف در تراژدی، و تفاوت شعر با تاریخ آشنا می‌شود. همچنین، این کتاب نشان می‌دهد که چگونه اندیشه‌های ارسطو در طول قرون، بر نقد ادبی، بلاغت و حتی فلسفهٔ اسلامی تأثیر گذاشته است. برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از ادبیات، هنر و نظریه‌های زیبایی‌شناسی هستند، «بوطیقا» اثری کلیدی است.

خواندن کتاب بوطیقا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران ادبیات، فلسفه، هنر و نقد ادبی، علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه و کسانی که به دنبال درک نظریه‌های بنیادین دربارهٔ شعر و هنر هستند، مناسب است. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های نقد ادبی و زیبایی‌شناسی در سنت غربی و اسلامی را دارند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

فهرست کتاب بوطیقا

- مقدمهٔ مترجم: شرح روند ترجمه، جایگاه کتاب در سنت نقد ادبی و فلسفهٔ هنر، و تأثیر آن در جهان اسلام و غرب. - مقدمه: بررسی اجمالی تاریخ شعر و درام در یونان باستان، سیر پیدایش نقد ادبی و جایگاه ارسطو. - فصل اول تا پنجم: تعریف شعر و هنرهای تقلیدی، تفاوت میان تراژدی و کمدی، منشأ شعر و مراحل تکامل آن. - فصل ششم تا دوازدهم: تحلیل ساختار تراژدی، اجزای شش‌گانهٔ آن، وحدت داستان، تفاوت شعر و تاریخ، و انواع داستان‌ها. - فصل سیزدهم تا بیستم: شرایط قهرمان تراژدی، نقش ترس و رحم، اهمیت اخلاق و فکر در تراژدی، و بحث دربارهٔ گفتار و اجزای آن. - فصل بیست‌ویکم تا بیست‌وششم: انواع اسم و مجاز، اهمیت وضوح و زیبایی در گفتار، مقایسهٔ شعر حماسی و تراژدی، پاسخ به انتقادات و برتری تراژدی بر حماسه. - ضمائم: مقاله‌ای دربارهٔ «بوطیقای دوم» و رساله‌ای دربارهٔ شعر از خواجه نصیرالدین طوسی. - فهرست اعلام و اصطلاحات: شرح اسامی و مفاهیم کلیدی کتاب.

بخشی از کتاب بوطیقا

«شعر و نقاشی و رقص و موسیقی از انواع تقلیدند. فرق آنها در وسیلهٔ تقلید، موضوع تقلید و روش تقلید است. وسیلهٔ تقلید در شعر، وزن و آهنگ سخن است، خواه با هم و خواه جداگانه به کار روند. انواع شعر بر حسب وسیلهٔ تقلید قصد ما آن است که از شعر و از انواع آن گفت‌وگو کنیم و وظیفهٔ خاص هریک را بشناسیم و معلوم داریم که کدام طرح برای بنای یک شعر خوب شایسته است و سپس تعداد و کیفیت اجزای هر نوع را مشخص سازیم. به همین روش دربارهٔ سایر مسائل مربوط به فن شعر نیز بحث خواهیم کرد و اینک از آغاز، به ترتیب طبیعی پیش می‌رویم. حماسه، تراژدی، کمدی، اشعار دیتیرمبیک و همچنین بیشتر چنگ نواختن‌ها و مزمار زدن‌ها، همگی از انواع تقلیدند. لیکن با یکدیگر از سه جهت اختلاف دارند: وسیلهٔ تقلید، موضوع تقلید و روش تقلید. همچنانکه بعضی کسان (از راه هنر و یا بر اثر تمرین و تکرار) به وسیلهٔ رنگ‌ها و شکل‌ها، و بعضی دیگر به وسیلهٔ اصوات، بسیار چیزها را تقلید می‌کنند، در هنرهایی که ذکر شد نیز، وسایل تقلید وزن و سخن و آهنگ است، که گاه جداگانه و گاه با هم به کار می‌روند. در نواختن چنگ و مزمار، و در سایر هنرهایی همانند آن، همچون نی زدن، تنها وزن و آهنگ با هم وسیلهٔ تقلید است. در هنر رقص، وسیلهٔ تقلید تنها وزن است و آهنگ در کار نیست؛ زیرا کسی که می‌رقصد، با حرکات موزون، طبایع، اعمال و انفعالات آدمیان را نمایش می‌دهد. هنر دیگری نیز هست که تنها سخن را وسیلهٔ تقلید قرار می‌دهد -- به نظم یا به نثر، بی‌آهنگ -- و اگر به نظم باشد، یا چند نوع وزن را به هم می‌آمیزد و یا تنها از یک نوع معین پیروی می‌کند. این شکل تقلید تاکنون بی‌نام مانده است.»