کتاب آزمون و بازرسی

کتاب الکترونیکی «آزمون و بازرسی (کتاب دوم آموزشی پتونیا)» نوشتهٔ نوید زندیه یافت‌آبادی و منتشرشده توسط انتشارات ترجمان نگار، اثری تخصصی در حوزهٔ مهندسی برق و ایمنی تأسیسات الکتریکی است. این کتاب به آموزش اصول، روش‌ها و استانداردهای آزمون و بازرسی تأسیسات برق می‌پردازد و برای دانشجویان، مهندسان و تکنسین‌های برق و علاقه‌مندان به حوزهٔ ایمنی و استانداردهای الکتریکی تدوین شده است. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آزمون و بازرسی

این کتاب در ادامهٔ جلد نخست مجموعهٔ آموزشی «پتونیا» و با تمرکز بر آزمون و بازرسی تأسیسات الکتریکی تدوین شده است. نویسنده با تکیه بر سال‌ها تجربه در پروژه‌های صنعتی و بهره‌برداری از تأسیسات برق، تلاش کرده تا علاوه بر ارائهٔ مباحث تئوریک، دستورالعمل‌های اجرایی و کاربردی را نیز در اختیار خواننده قرار دهد. کتاب بهار ۱۴۰۳ نگارش یافته و به‌روزترین استانداردها و مقررات ملی و بین‌المللی را در زمینهٔ تست و بازرسی تأسیسات برق پوشش می‌دهد. در این اثر، علاوه بر ترجمه و اقتباس از منابع معتبر، مثال‌های عملی و چک‌لیست‌های کاربردی برای استفادهٔ مهندسان و تکنسین‌ها ارائه شده است. نویسنده در مقدمه، انگیزهٔ خود را انتقال تجربیات و نکات کلیدی به نسل جدید متخصصان برق عنوان کرده و کتاب را به‌گونه‌ای تدوین کرده که هم برای آموزش و هم برای استفادهٔ میدانی مناسب باشد. روند کلی کتاب از معرفی آزمونگر و اهمیت تست و بازرسی آغاز می‌شود و سپس به ابزارها، روش‌ها، استانداردها و نکات ایمنی می‌پردازد.

خلاصه کتاب آزمون و بازرسی

این کتاب با معرفی نقش آزمونگر (تستر) و اهمیت صلاحیت و مهارت او آغاز می‌شود. سپس به ضرورت انجام تست و بازرسی در تأسیسات الکتریکی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که بدون صحت‌سنجی و تأیید استانداردها، ایمنی و عملکرد تأسیسات تضمین‌شده نیست. اطلاعات مورد نیاز آزمونگر، شامل شناخت نوع شبکه ارتینگ، جزییات طراحی، روش‌های حفاظت و لیست تجهیزات آسیب‌پذیر، به‌تفصیل بیان شده است. در ادامه، کتاب به اهمیت اعلان‌ها و برچسب‌گذاری تجهیزات، هشدارهای ایمنی و نقشه‌های مدار می‌پردازد. بخش بازرسی، چک‌لیست‌های دقیقی برای بررسی وضعیت فنی، ایمنی و تطابق با استانداردها ارائه می‌دهد. بازرسی دوره‌ای و اهمیت آن در حفظ ایمنی و عملکرد تأسیسات نیز مورد توجه قرار گرفته و فواصل زمانی پیشنهادی برای انواع تأسیسات ذکر شده است. کتاب به توالی درست تست‌ها، روش‌های اندازه‌گیری پیوستگی هادی حفاظتی، تست مدار نهایی رینگ، تعیین جهت قطب‌های درست، اندازه‌گیری مقاومت، تست مقاومت عایقی، تست کف و دیوارهای غیرهادی، تست موانع و بدنه‌ها و تست‌های جداسازی الکتریکی مدارها می‌پردازد. همچنین روش‌های مختلف اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین، امپدانس حلقه اتصال خطا و جریان اتصال کوتاه، دسته‌بندی دستگاه‌های اندازه‌گیری و مثال‌های کاربردی از تجهیزات تست شرح داده شده است. در پایان، مفاهیم دقت و وضوح نمایش، اهمیت مدارک و مستندسازی و نکات کلیدی برای انتخاب و استفاده از تجهیزات تست بیان می‌شود.

چرا باید کتاب آزمون و بازرسی را خواند؟

این کتاب با رویکردی کاربردی و مبتنی بر تجربه، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها، استانداردها و نکات عملی را برای آزمون و بازرسی تأسیسات برق فراهم می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر، با روش‌های صحیح تست، ابزارهای مورد نیاز، چک‌لیست‌های بازرسی و الزامات ایمنی آشنا می‌شود و می‌تواند کیفیت و ایمنی تأسیسات الکتریکی را به‌درستی ارزیابی کند. همچنین مثال‌های عملی و توضیحات گام‌به‌گام، یادگیری و اجرای مباحث را تسهیل می‌کند.

خواندن کتاب آزمون و بازرسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای مهندسان برق، تکنسین‌های تأسیسات، دانشجویان رشتهٔ برق و افرادی که در حوزهٔ طراحی، نصب، بهره‌برداری و نگهداری تأسیسات الکتریکی فعالیت دارند مناسب است. همچنین برای کسانی که مسئول ایمنی و استانداردسازی تأسیسات هستند یا به دنبال ارتقای دانش خود در زمینهٔ آزمون و بازرسی برق می‌باشند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب آزمون و بازرسی

- آزمونگر (تستر): معرفی نقش و صلاحیت‌های لازم برای فرد مسئول تست و بازرسی. - چرا به تست و بازرسی نیازمندیم؟: اهمیت تست و بازرسی در تضمین ایمنی و عملکرد تأسیسات. - اطلاعات مورد نیاز آزمونگر: شرح داده‌های فنی و نقشه‌های لازم برای انجام تست. - اعلان‌ها و سایر موارد شناسایی: اهمیت برچسب‌گذاری، هشدارها و نقشه‌های مدار. - بازرسی: چک‌لیست‌های بازرسی و روش‌های ارزیابی وضعیت تجهیزات. - بازرسی دوره‌ای: ضرورت و فواصل زمانی پیشنهادی برای تست‌های دوره‌ای. - چرا توالی درست تست اهمیت دارد؟: ترتیب صحیح انجام تست‌ها و پیامدهای رعایت نکردن آن. - پیوستگی هادی حفاظتی: روش‌های تست و اهمیت اتصال صحیح هادی‌ها. - پیوستگی مدار نهایی رینگ: بررسی سلامت مدارهای رینگ و روش‌های تست آن. - تعیین جهت قطب‌های درست: اهمیت و روش‌های تعیین قطبیت صحیح مدارها. - اندازه‌گیری مقاومت: روش‌های اندازه‌گیری مقاومت هادی‌ها و اصلاح نتایج بر اساس شرایط محیطی. - تست مقاومت عایقی: اهمیت و روش‌های تست عایق‌بندی مدارها و تجهیزات. - تست کف و دیوارهای غیرهادی: الزامات و روش‌های تست سطوح غیرهادی. - تست موانع و بدنه‌ها: بررسی موانع حفاظتی و بدنه‌های تجهیزات. - تست‌های جداسازی الکتریکی مدارها: روش‌های تست ایزولاسیون مدارها و تجهیزات خاص. - تست الکترودهای زمین: روش‌های مختلف اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین. - اندازه‌گیری امپدانس حلقه اتصال خطا و جریان اتصال کوتاه: اهمیت و روش‌های اندازه‌گیری امپدانس حلقه. - دسته‌بندی دستگاه‌های اندازه‌گیری: معرفی انواع تجهیزات تست و دسته‌بندی آن‌ها. - مثال کاربردی از دستگاه‌های تست: شرح عملکرد و کاربرد تجهیزات تست مختلف. - روش‌های اندازه‌گیری ارت و مقاومت زمین: توضیح روش‌های دو سیمه، سه سیمه، چهار سیمه و کلمپی. - نکات کاربردی و مهم: توصیه‌ها و نکات کلیدی برای انجام تست‌ها و بازرسی‌ها. - نیازمندی‌های اولیه تجهیزات تست: مشخصات فنی و الزامات تجهیزات تست. - مفاهیم دقت و وضوح نمایش: تعریف و اهمیت دقت و وضوح در تجهیزات اندازه‌گیری. - چرا باید روی مدارک کار کنیم؟: اهمیت مستندسازی و گزارش‌دهی در پروژه‌های برق.

بخشی از کتاب آزمون و بازرسی

«آزمونگر (تستر) فردی که متولی انجام تست و بازرسی است بایستی واجد شرایط بوده و قادر به تضمین ایمنی خود و همچنین سایر افراد مجاور خود باشد. در ادامه باید ماهر بوده و دارای تجربه نوع تأسیساتی که تست و بازرسی می‌کند باشد تا هیچ حادثه‌ای به افراد و احشام و دارایی‌ها، حین تست و بازرسی اتفاق نیفتد. مقررات تعریف دقیق واجد صلاحیت را ارائه نمی‌دهد ولی بایستی حداقل تکنسین یا مهندس برق باشد. چرا به تست و بازرسی نیازمندیم؟ اگر مقرراتی که مطابق آن‌ها تأسیسات الکتریکی طراحی و نصب می‌شوند، مورد تصدیق و صحت‌سنجی قرار نگیرد از ارزش اجرایی چندانی برخوردار نخواهد بود. برای مثال، حفاظت کاربران یک تأسیسات در برابر خطر برق‌گرفتگی مرگ‌آور به خاطر تماس غیرمستقیم معمولاً منوط به امپدانس پایین حلقه خطای اتصال زمین است. ولی تا این مقدار به‌درستی سنجیده نشود، ایمنی را نمی‌توان تضمین نمود. در این مورد خاص که گفته شد انجام تست در حین نصب مقدور نیست زیرا بخشی از حلقه که تأمین برق است تا اتمام نصب هنوز وصل نشده است. در صورت بروز یک مدار باز در یک هادی حفاظتی، کل سیستم ارت شده در حین آزمایش حلقه اتصال خطای زمین برق‌دار می‌شود. توالی درست انجام آزمون از چنین خطراتی جلوگیری می‌کند. اما آزمونگر باید همیشه به خطراتی که ممکن است در حین تست و بازرسی رخ دهد، توجه داشته باشد و تمهیدات لازم را اتخاذ کند.»