کتاب خاطرات یک گاو

کتاب الکترونیکی خاطرات یک گاو نوشتۀ برناردو آچاگا با ترجمۀ علیرضا شفیعی‌نسب در گروه انتشاراتی ققنوس چاپ شده است. این کتاب دربارۀ زندگی گاوی به نام «مو» است که روایتگر رویدادهای سال‌های پرتلاطم پس از جنگ داخلی اسپانیا از منظر خود اوست؛ روایتی تخیلی از زیستن در دوران دیکتاتوری فرانکو، که به واسطۀ نگاه یک حیوان، تصویری تازه و متفاوت از تاریخ معاصر ارائه می‌دهد.

درباره کتاب خاطرات یک گاو

کتاب خاطرات یک گاو اثری است از نویسنده باسکی، برناردو آچاگا، که در آن داستان از زبان یک گاو روایت می‌شود. این گاو، که «مو» نام دارد، زندگی‌اش را در سال‌هایی تجربه می‌کند که اسپانیا تحت دیکتاتوری فرانکو قرار دارد. برخلاف تصور رایج از حیوانات به‌عنوان موجوداتی بی‌خبر از تحولات انسانی، در این داستان گاو نه‌تنها نظاره‌گر بلکه تحلیل‌گر موقعیت‌های اطراف خود است. او در فضایی زندگی می‌کند که جنگ داخلی، سرکوب سیاسی، و مقاومت مردمی در آن جریان دارد و بدون آنکه بخواهد، به بخشی از این تاریخ تبدیل می‌شود. کتاب از دل مواجهه‌ای ساده آغاز می‌شود: نویسنده در جنگلی در سرزمین باسک با گوساله‌ای تازه متولدشده و لاشه زنگ‌زده یک هواپیمای جنگی روبه‌رو می‌شود. این دو صحنه، یکی از جهان طبیعی و دیگری از بقایای جنگ، الهام‌بخش کتابی می‌شوند که در آن خیال و واقعیت درهم‌تنیده‌اند. داستان در فضایی روایت می‌شود که در آن طبیعت، جنگل، کوه، و گله‌های گاو هم‌زمان با نیروهای مقاومت و گارد مدنی فرانکو حضور دارند. گاوها در این داستان صرفاً حیوان نیستند؛ بلکه شاهدانی خاموش و همیشه‌حاضرند که در سکوتشان بار سنگین تاریخی را حمل می‌کنند.

مو، گاو راوی، با لحنی ساده و گاه کودکانه، دنیای اطراف خود را توضیح می‌دهد، اما هم‌زمان ردپای خشونت، تبعیض، و مقاومت را نیز درک می‌کند. این تقابل میان سادگی زبان و سنگینی محتوای سیاسی‌ـ‌تاریخی، باعث می‌شود مخاطب از زاویه‌ای نو به وقایع گذشته بنگرد. از نظر ساختاری، کتاب در ژانر رمان تاریخی با لحن تخیلی و روایتی حیوان‌محور دسته‌بندی می‌شود. با این حال، نثر شاعرانه و نگاه فلسفی آن به زندگی، مرگ، و درک، آن را از یک داستان معمولی حیوان‌محور متمایز می‌سازد. آچاگا در این اثر، با اتکا به قوه تخیل و بهره‌گیری از نمادگرایی، سعی دارد نشان دهد حتی یک گاو نیز ممکن است سهمی از حافظه جمعی یک ملت داشته باشد. این کتاب در زمرۀ آثار شاخص ادبیات معاصر باسک قرار می‌گیرد. برناردو آچاگا، از نویسندگان تأثیرگذار زبان باسکی، توانسته با آثاری چون اوبالا و خانه خاموش، جایگاه ویژه‌ای در ادبیات اروپای غربی پیدا کند. خاطرات یک گاو نیز به چندین زبان ترجمه شده و در محافل ادبی اروپا مورد توجه قرار گرفته است.

کتاب خاطرات یک گاو را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب مناسب نوجوانان و بزرگسالانی است که به رمان‌هایی با زاویۀ دید غیرمتعارف، روایت‌های تاریخی از زبان شخصیت‌های غیرانسانی، و آثار ادبیات مقاومت علاقه دارند.

درباره برناردو آچاگا

برناردو آچاگا (متولد ۱۹۵۱، ایبار، سرزمین باسک) نویسنده، شاعر و مترجم باسکی‌زبان است. او نخستین نویسنده‌ای است که با نوشتن در زبان باسکی توانست در سطح جهانی شناخته شود. آچاگا عضو فرهنگستان زبان باسکی است و آثارش به بیش از بیست زبان ترجمه شده‌اند. از جمله جوایزی که دریافت کرده می‌توان به جایزۀ ملی ادبیات اسپانیا، جایزۀ منتقدان، و جایزۀ ادبی اروپا اشاره کرد. او در آثارش اغلب به موضوعاتی چون هویت فرهنگی، سیاست، و حافظه جمعی پرداخته است.

بخشی از کتاب خاطرات یک گاو

«سپس ندای درونم را شنیدم که پرسید: «گوش کن، دخترم، دیگر وقتش نرسیده؟ الآن دیگر لحظه شایسته و درخور و مناسب نیست؟» و کمی بعد، بی‌آن‌که لحظه‌ای صبر کند تا کامل از خواب بیدار شوم، گفت: «خواب و راحتی دیگر بس نیست؟ نمی‌خواهی نور فوق‌العاده و فرح‌بخش را به آغوش بکشی؟ دستت را روی قلبت بگذار و مفید و مختصر جوابم را بده: دیگر وقتش نرسیده؟ الآن دیگر آن لحظه شایسته و درخور و مناسب نیست؟»

این ندای درونم عادت دارد لفظ‌قلم حرف بزند؛ انگار نمی‌تواند مثل بقیه صحبت کند و علف را «علف» و کاه را «کاه» بگوید؛ اگر به او بود، به جای علف بایست می‌گفتیم: «غذای سالمی که مام طبیعت برایمان پرورش می‌دهد.» و به جای کاه: «جایگزین ناسالمی که هنگام کمبود غذا باید بخوریم.» بله، ندایی که درونم می‌شنوم همیشه این‌طور حرف می‌زند و هر حرفی را تا حد ممکن می‌پیچاند. طبیعتاً بیشتر حرف‌هایش هم حسابی حوصله‌سربر است و واقعاً باید گاو صبوری باشی که به حرف‌هایش گوش کنی و اعصابت خط‌خطی نشود. حتی اگر اعصابت خط‌خطی شود هم فرقی نمی‌کند، چون این نداجان ما از جایش جم نمی‌خورد و هیچ‌جوره نمی‌شود از شرش خلاص شد.»