کتاب دولت های علوی

کتاب دولت های علوی نوشتهٔ محرم اوچان و ترجمهٔ حسن صادقیان و یدالله بهجتی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب در باب تاریخ اسلام را منتشر کرده است.

درباره کتاب دولت های علوی

در کتاب دولت های علوی (Alevi devletleri) یک گاه‌شماری مفصل در خصوص دولت‌های علوی ارائه شده است. به علاوه، همراه با اسناد تاریخی مختلف، در بخش پایانی کتاب، تصاویری رنگی در خصوص دولت‌های علوی درج شده است. در این کتاب، ۶۰ دولت معرفی شده است. معیار انتخاب نویسنده، طرفداری و دلبستگی این دول به اهل بیت (ع) بوده است. برخی از دولت‌ها قابل نقد هستند و نقد آنان در این اثر ذکر شده است. دلایل نویسنده برای انتخاب نام «دولت‌های علوی» به این اثر عبارت است از اینکه این دولت‌ها از سوی سیّدها تأسیس شده‌اند؛ زیرا تمامی محافل، نسل امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را علوی می‌نامند. بر اساس اسناد و منابع تاریخی مرتبط با هویت علویان آناتولی، علویان در آناتولی دولت تشکیل داده و نیز برخی از دولت‌ها در این قلمرو به تأثیر از علویان بنیان نهاده شده‌اند. برخی از دولت‌های علوی نیز از سوی اجداد علویان امروزی آناتولی در صحنهٔ تاریخ ظاهر شدند. علویان عربِ خارج از آناتولی نیز دولت‌های خود را «علوی» معرفی کرده‌اند. به علاوه در این اثر، تمامی دولت‌های هواخواه اهل بیت (ع) که پیرو دوازده امام یا مذهب اسماعیلیه بودند گرد هم آورده شده است. دلیل اصلی انتخاب دولت‌های ذکرشده در این اثر، ابراز عشق و محبت آن‌ها به ائمهٔ معصوم (ع) و تصدیق این امر از سوی مورخان است. در این اثر، به صورت ویژه به دولت‌های سیّدی و دوازده‌امامی پرداخته شده است.

خواندن کتاب دولت های علوی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب تاریخ تشیع پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دولت های علوی

«دوغان آوجی‌اوغلو در اثر خود به نام تاریخ ترکان اطلاعات مهم ذیل را دربارهٔ اسلام اولیهٔ ترکان به دست می‌دهد:

به ویژه علویان (سادات) نقش اصلی را در ترویج اسلام در استپ‌ها ایفا کردند. همان‌گونه که زیدیان علوی (سادات از نسل زید نوهٔ امام حسین) دیلمیان را که به شدت در مقابل اسلام مقاومت می‌کردند مسلمان ساختند، ترکان ماوراءالنهر نیز از طریق علویان با اسلام آشنا شدند. در کتاب الفهرست ابن‌ندیم آمده است که در سال ۷۵۵، بعد از کشته شدن ابومسلم خراسانی، یکی از پیروان وی به نام اسحاق الترک آموزه‌های ابومسلم را در بین ترکان ترویج کرد. نقل است که اسحاق الترک جانشین امام یحیی پسر زید و نوهٔ امام علی (ع) بود که از دست امویان فرار می‌کند و وارد سرزمین ترکان می‌شود و دین اسلام را ترویج می‌کند. امام یحیی، پدر اسحاق الترک، در سال ۷۴۳ در ایران کشته شده بود. بلوشه از فتح دولت‌های مسیحی نسطوری آسیای میانه به دست شیعیان سخن به میان می‌آورد. محمود کاشغری در نقشه‌اش قصبات علوی‌نشین در نزدیکی مرز چین را نشان می‌دهد. نخستین کسانی که اسلام را به ایالت کاشغر وارد کردند ابدال بودند. آن‌ها جانشینان جعفریان (شیعیان) محسوب می‌شدند.

در ماوراءالنهر، در اوایل دورهٔ قراخانیان، جماعت جعفری‌مذهب وجود داشت. ابوعلی سینا و پدر و برادرش هم جعفری بودند و جزو این جماعت به حساب می‌آمدند.

قراخانیان برای نخستین بار تا نزدیکی‌های بخارا آمدند، اما به دلیل حمایت سلجوقیان به رهبری اسرائیل (ارسلان یبغو) از سامانیان، دست به عقب‌نشینی زدند. آن‌ها در سال ۹۹۹ برای بار دوم حمله‌ور شدند و بدون هیچ‌گونه مقاومتی وارد بخارا گردیدند. بر طبق نوشته‌های فردی که در آن هنگام در بخارا بوده است، مردم در پاسخ به فراخوان مأموران سامانی برای جنگ و مقاومت در برابر قراخانیان، به فتاوی عالمان دینی بخارا گوش سپردند مبنی بر اینکه «قراخانیان هم معتقد به دین اسلام ناب هستند. جنگ نکنید و جنگ نکردن بهتر است» و وارد جنگ با قراخانیان نشدند. می‌گویند اتخاذ چنین رفتار و کنشی از سوی مردم به دلیل قتل‌عام جعفریان به دست سامانیان و نفوذ جعفریان در بخارا بوده است.»