کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ صدق

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ صدق نوشتهٔ مایکل گلنزبرگ و ترجمهٔ مهدی محمدی است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است؛ جلد ۹۷ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد».

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ صدق

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ صدق (Truth; The Stanford Encyclopedia of Philosophy) جلد ۹۷ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد» است. این کتاب که شش فصل دارد، به یکی از موضوعات اساسی و پردامنه‌تر فلسفه و موضوع بحث‌های هزاران‌ساله پرداخته است. به‌باور نویسنده، راه منسجمی برای بررسی همهٔ آنچه می‌توان دربارهٔ صدق (Truth) گفت وجود ندارد. مایکل گلنزبرگ در این کتاب به نظریه‌های نوکلاسیک صدق، نظریه صدق تارسکی، مطابقت، واقع‌باوری و ضدواقع‌باوری، فروکاست‌باوری و رابطهٔ میان صدق و زبان پرداخته است.

دانشگاه استنفورد انتشار این دانشنامه را در سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز کرد. پس از مدتی متن کامل مقالات را در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان قرار داد. کسانی که در تدوین این دانشنامهٔ بزرگ نقش دارند، از استادان و مؤلفان به‌نام در حوزهٔ فلسفه هستند. این دانشنامه به سرپرستی دکتر «ادوارد ن. زالتا» صدها مدخل دارد و یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مقدماتی با مباحث فلسفی است. «مسعود علیا» در سال ۱۳۹۲ با همکاری انتشارات ققنوس، تصمیم به ترجمهٔ بعضی از مدخل‌های این دانشنامه گرفت. او به‌همراه مترجمانی نام‌آشنا آخرین ویراست مقالات دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد را با حفظ سبک و زبان به پارسی برگرداند. انتشارات ققنوس این مجموعه را با کسب اجازه از گردانندگان این دانشنامه (به‌ویژه دکتر زالتا) منتشر کرده است. عناوین بعضی از این جلدها عبارت است از «مفهوم شر»، «فلسفهٔ دین»، «عقل به روایت کانت»، «زیبایی‌شناسی فمینیستی»، «ژاک لکان»، «اخلاق ارسطو»، «باروخ اسپینوزا»، «فیشته» و «پدیدارشناسی».

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ صدق را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فلسفه و موضوعِ صدق (Truth) پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ صدق

«مناقشات فراوانی بر سر این‌که چه چیزهایی حاملان اصلی صدق هستند در نوشته‌های این حوزه وجود داشته است. عموم ا نامزدها شامل باورها، گزاره‌ها، جمله‌ها و اظهارهاست. در بخش ۱ دیدیم که مناقشات کلاسیک درباره صدق این موضوع را بسیار جدی می‌گرفتند، و پذیرفتنی بودن این یا آن قسم نظریه صدق اغلب وابسته به این دانسته می‌شود که حاملان صدق چه چیزهایی باشند.

علی‌رغم تعداد گزینه‌های مورد بررسی و اهمیتی که گاه برای این گزینش قایل شده‌اند، شباهت مهمی میان نامزدهای حامل صدق وجود دارد. از باب نمونه، نقش حاملان صدق را در نظریه مطابقت در نظر آورید. روایت‌های مختلفی از این نظریه را دیدیم که باورها، گزاره‌ها، یا جملات تفسیرشده ر ا حاملان اصلی صدق در نظر می‌گیرند. اما همه آن‌ها متکی به این ایده‌اند که حاملان صدقشان معنادارند و به این ترتیب، قادرند درباره این‌که جهان چگونه است چیزی بگویند.

(می‌توان گفت آن‌ها قادرند جهان را بازبنمایانند، اما در این‌ج ا «بازنمایی» به معنایی وسیع‌تر از آنچه در قسمت ۳.۲ دیدیم به کار رفته است. برای معنادار دانستن حاملان صدق نیاز به هیچ فرضی درباره این‌که دقیقا چه چیزی نسبت‌هایی با چه اعیانی دارد نیست.) حاملان صدق به واسطه معنادار بودن است که می‌توانند وارد نسبت‌هایی از نوع مطابقت شوند. حاملان صدق چیزهایی هستند که به نحوی معنادار درباره چگونگی جهان ادعاهایی ابراز می‌کنند و، بسته به این‌که امور واقع جهان ب ا آن‌ها بخوانند یا نه، صادق یا کاذب هستند.

دقیقاً همین نکته را می‌توان در مورد نظریه‌های ضدواقع‌باورانه در باب صدق که در قسمت ۴.۲ آمد بیان کرد، گرچه با برداشت‌های متفاوت از چندوچون معناداری حاملان صدق، و سهم جهان در این امر. با آن‌که این کار کمی ظریف‌تر و دشوارتر است، در مورد نظریه‌های همسازی نیز، که معمول ا باورها یا کل نظام‌های باورها را حاملان اصلی صدق در نظر می‌گیرند، مشابه همین حرف را می‌شود زد. نظریه همسازی معمول ا سخن از باورهایی که بازنمای امور واقع باشند به میان نمی‌آورد، ولی این‌که باورها باورهای بامحتوای کنشگران هستند، و این‌که می‌توانند وارد نسبت‌های همسازی شوند، برای نظریه همسازی امری اساسی است. با توجه به پیچیدگی‌هایی که در تفسیر نظریه‌های کلاسیک راستینِ همسازی وجود دارد، به نظر معقول می‌رسد که بگوییم این امر مستلزم آن است که حاملان صدق معنادار باشند، قطع نظر از این‌که متافیزیکی که بستر و زمینه ر ا تشکیل می‌دهد (قاعدتاً ایده‌باوری) معنا را چگونه بفهمد.»