کتاب سیسیلی یا نقاش عشق

کتاب سیسیلی یا نقاش عشق نوشتهٔ مولیر و ترجمهٔ مهناز احدی و یاسمن حسنی است. نشر قطره این نمایشنامهٔ کمدی فرانسوی را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب سیسیلی یا نقاش عشق

کتاب سیسیلی یا نقاش عشق حاوی یک نمایشنامهٔ مشهور به قلم مولیر است؛ نمایشنامه‌نویس مشهور فرانسوی. مولیر در این اثر نمایشی، به نقد و تحلیل بی‌رحمانهٔ خلق‌وخوی آدمی، کاویدن ریشهٔ حماقت‌های بشری و تحلیل پندارهای نادرست انسان پرداخته است. گفته شده است که هیچ‌کس مانند او مبنای کمیک آثار خود را تا این اندازه دقیق بر ناآگاهی، حسادت، توهم، ریا، دروغ، گیجی و کوری شخصیت انسان در معنای عامش استوار نکرده است؛ نیز هیچ درام‌نویسی همچون او در دوره و آثارش تا این حد از لذت زندگی احترام به آزادی، ارزش دوستی و ستایش صداقت سخن نگفته است. نمایشنامهٔ حاضر بیش از ۱۰ شخصیت دارد و در حالی آغاز می‌شود که شخصیتی به نام «هالی» خطاب به نوازنده‌ها می‌گوید که جلوتر نیایند. او از آن‌ها می‌خواهد همان‌جا که هستند بمانند تا صدایشان کند و می‌گوید که امشب آسمان مثل چهرهٔ زنگیان تیره‌وتار است. ماجرا از چه قرار است؟ این نمایشنامهٔ کمدی فرانسوی را بخوانید تا بدانید.

می‌دانیم که نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان» و «محمد چرمشیر» بوده است.

خواندن کتاب سیسیلی یا نقاش عشق را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی قرن ۱۸ فرانسه و قالب نمایشنامهٔ کمدی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره ژان باتیست مولیر

ژان باتیست مولیر در سال ۱۶۲۲ میلادی به دنیا آمد و به سال ۱۶۷۳ درگذشت. او در ۱۶۳۱ میلادی وقتی ۹ساله بود، جزو پیشخدمتان خاصهٔ شاهی شد. در جوانی زبان لاتین را آموخت و آثار ترنس، شاعر و کمدی‌نویس رومی قرن دوم پیش از میلاد، را خواند که موجب آشنایی بیشتر او با زبان لاتین شد. مدتی به تحصیل حقوق پرداخت و پس از آن به‌عنوان وکیل دعاوی به کار پرداخت. وقتی در دربار فرانسه مشغول کار شد، با برنامه‌های نمایشی که توسط بازیگران ایتالیایی در دربار اجرا می‌شد، آشنا و شیفتهٔ این هنر شد.

«عشق طبیب» نام یکی از آثار مولیر است که یک فارس کوتاه و سبک (Farce) به‌شمار می‌رود. پس از این اثر بود که او محبوب شد. مولیر عناصر کمیک «کمدیا دل آرته» همچون پیشخدمتان بامزه، فضل‌فروشان، عشاق جوان دلخسته، دختران احساساتی را گرفت و با زندگی فرانسوی انطباق داد و آثاری پدید آورد که عناوینی همانند کمدی رئالیستی یا اجتماعی یا انسانی را یدک کشده‌اند.

در عصری که کورنی و راسین با تراژدی‌های خود آن دوران را به اسم خود سند زده بودند، مولیر با کمدی‌هایش در کنار آن ۲ قرار گرفت، این دوران مقارن بود با حکومت لویی چهاردهم؛ دورانی که فرانسه نه‌تنها به سیاست که بر زبان، ادبیات و هنر سراسر اروپای غربی حکمرانی می‌کرد؛ عصری که مولیر در مدت ۳۶ سال از یک زمین تنیس اجاره‌ای به «کمدی فرانسه» راه یافت و در قلهٔ آن قرار گرفت تا هجو اصول اخلاقی را در دربار لویی چهاردهم دستمایهٔ آثار کمدی خودش قرار بدهد، روابط غیراخلاقی درباریان و اشراف ورشکسته، قماربازی‌ها، حرکات جنون‌آمیز برای کسب جاه و مقام و عنوان، ضیافت‌های باشکوه و پر زرق‌وبرق، خودآرایی‌ها، تملق و چاپلوسی و غیره را در کمدی‌های خود به شیوه‌ای جذاب و واقع‌گرا به انتقاد گیرد و پوزخندی زهرآگین به اشرافیت در‌حال‌زوال و بورژوازی جاه‌طلبِ عصر خود بزند.

نمایشنامهٔ «تارتوف» ادعانامهٔ مولیر علیه فساد حاکم بر کلیسا است. «مردم گریز» یا «میزانتروپ» برخورد اجتماعی و اخلاقی مولیر با جامعهٔ فرانسه در عصر لویی چهاردهم است. او در «خسیس» اقتصاد واپس‌گرای عصر خود را تصویر می‌کند. در مضحکهٔ «زنان فضل‌فروش» کوته‌فکری‌های آداب و معاشرت اشراف را نشان داده و عقاید ارتجاعی درمورد زنان را نیز در «مکتب زنان» بازگو می‌کند.

ویژگی‌های جهانی کمدی‌های مولیر برآمده از این است که در زمینهٔ آثارش رگه‌های روان‌شناسی اجتماعی وجود دارد؛ توأم با سرزندگی، شادی، طراوت و قابل‌قبول‌بودن شخصیت‌ها. در فن شناخت آثار نمایشی، آثار مولیر را «کمدی شخصیت» می‌گویند. مولیر وحدت‌های سه‌گانهٔ زمان، مکان و عمل را در آثار خود رعایت کرده است.

بخشی از کتاب سیسیلی یا نقاش عشق

«دون پدرو: ئه؟ عالی‌جناب، شمایید؟ مرد فرانسوی و این همه حسادت؟ تا حالا فکر می‌کردم که این‌جور چیزها فقط از ما برمی‌آید.

آدراست: فرانسوی‌ها همیشه در هر کاری دست همه را از پشت می‌بندند و وقتی هم پای حسادت وسط بیاید صدبرابر یک سیسیلی حسود می‌شوند. بی‌حیا خیال می‌کند در خانهٔ شما یک پناهگاه امن گیر آورده، اما شما خیلی منطقی‌تر از این حرف‌هایید که مرا به‌خاطر دلخوری‌ام سرزنش کنید. خواهش می‌کنم بگذارید آن‌طور که لایقش است رفتار کنم.

دون پدرو: ای بابا، شما را به خدا تمامش کنید. آن بی‌حرمتی در برابر این‌همه خشم و غضب خیلی ناچیز است.

آدراست: این بی‌حرمتی نه به‌خاطر کاری که شده بلکه به‌خاطر سرپیچی از اوامری که بهمان داده‌اند بی‌حرمتی بزرگی است. در چنین مواردی هر چیزی هرچند پیش‌پاافتاده وقتی ممنوع شده باشد بسیار جنایت‌کارانه می‌شود.

دون پدرو: طوری که آن زن گفت، هر کاری کرده از قصد نبوده و ازتان خواهش می‌کنم دیگر با هم آشتی‌کنید.

آدراست: چی؟ طرف او را می‌گیرید، شمایی که خودتان به این‌جور چیزها خیلی حساسید!

دون پدرو: بله، من طرف او را می‌گیرم و اگر می‌خواهید در حق من لطفی کنید، خشمتان را فراموش کنید و هر دوتان با هم آشتی‌کنید. این لطفی است که ازتان می‌خواهم و آن را به حساب دوستی‌ای می‌گذارم که می‌خواهم بینمان باشد.

آدراست: با این شرایط دیگر جایز نیست خواسته‌تان را رد کنم، کاری را انجام می‌دهم که شما می‌خواهید.»