کتاب اسکندر

کتاب اسکندر نوشتهٔ الیف شافاک و ترجمهٔ مریم طباطباییها است. نشر قطره این رمان معاصر ترک‌زبان را روانهٔ بازار کرده است. این رمان پیرامون مهاجرت نوشته شده است.

درباره کتاب اسکندر

کتاب اسکندر به موضوع مهاجرت ترک‌ها و تناقض‌های فرهنگی مردان و زنان ترک با خارجی‌ها پرداخته است. یکی دیگر از موضوعات محوری این رمان، موضوع ناموس و غیرت است که بیشتر شخصیت‌های داستان را درگیرش کرده و آن را در شخصیتی به نام «اسکندر» به اوج خود رسانده است. به‌گمان الیف شافاک، مهاجرت به خودی خود نمی‌تواند تربیتی را که در جوهرهٔ یک انسان شرقی ریشه افکنده از میان ببرد. یک مهاجر ترک در هر جای دنیا هم که باشد، ریشه‌های خود را با خویش به این‌سو و آن‌سو می‌کشد. او هیچ مسئولیتی در قبال رفتار خویش احساس نمی‌کند و در پذیرش فرهنگ کشور میزبان از خویش مقاومت نشان می‌دهد. رمان «اسکندر»، خواهشی است برای زدودن خشونت از وجود مرد شرقی و شاید بتوان گفت که نویسنده با این رمان توانسته نگاه مردسالارانهٔ جامعهٔ ترکیه را نسبت به موضوعاتی همچون عشق، زن، خانواده و فرزندان نشان دهد. الیف شافاک به‌دلیل اینکه سال‌ها در مهاجرت بوده، رفتار نژادپرستانهٔ بعضی از انگلیسی‌ها را تجربه کرده و در رمان «اسکندر» نیز نیم‌نگاهی به رفتار نژاد‌پرستانهٔ مردم انگلیس نسبت به خارجی‌ها انداخته است. نویسنده، این دیدگاه و برداشتش را در برخورد‌های اسکندر با هم‌کلاسی‌هایش و در برخوردهای دیگر شخصیت‌ها نشان داده است.

خواندن کتاب اسکندر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات داستانی معاصر ترک‌زبان و قالب رمان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره الیف شافاک

الیف شافاک در اکتبر ۱۹۷۱ در شهر استراسبورگ فرانسه به دنیا آمد. او نویسنده و رمان‌نویس است. این نکته را نمی‌توان کتمان کرد که زندگی شخصی الیف شافاک و جداشدن پدر و مادرش خودآگاه یا ناخودآگاه روی رمان‌هایش و تفاوت‌های جنسیتی شخصیت‌های داستان‌هایش تأثیر گذاشته است. او تحصیلات دورهٔ راهنمایی را در شهر مادرید و تحصیلات دبیرستانش را در دبیرستان آتاترک آنکارا به پایان برد. در دانشگاه خاورمیانهٔ آنکارا، مدرک کارشناسی‌اش را در رشتهٔ روابط بین‌الملل گرفت و پس از آن در همان دانشگاه در رشتهٔ حقوق زنان کارشناسی‌ارشدش و در رشتهٔ علوم سیاسی دکترایش را گرفت. الیف شافاک در سال ۲۰۱۰ نشان شوالیهٔ ادبیات و هنر کشور فرانسه را از آنِ خود کرد. آثار این نویسنده به ۳۰ زبان ترجمه شده و از طرف ناشران معروفی مثل ویکینگ، پنگوئن، ریزولی و... به چاپ رسیده است.

با نوشتن اولین رمانش به نام «پنهان» (۱۹۹۸) توانست جایزه‌ٔ بزرگ مولانا را دریافت کند. در سال ۱۹۹۹ «آینه‌های شهر» و در سال ۲۰۰۰ رمان «مَحرم» را نوشت که موفق به دریافت جایزهٔ کانون نویسندگان ترکیه شد. به‌دنبال آن، ۲ کتاب «شپش‌پالاس» (۲۰۰۲) و «برزخ» (۲۰۰۴) را نوشت که جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های آن سال‌ها محسوب می‌شدند. او در کتاب «جزر و مد» (۲۰۰۵) به جمع‌آوری گفتارهای خود دربارهٔ زن، موضوع هویت، تفاوت‌های فرهنگی و زبان و ادبیات پرداخت. کتاب «پدر و حرام‌زاده» در سال ۲۰۰۶ منتشر شد و به‌عنوان پرفروش‌ترین کتاب سال شناخته شد. در سال ۲۰۰۹ به نوشتن رمان «عشق» پرداخت که آن را نشر دوغان‌کتاب به چاپ رساند. کتاب عشق رکورد پرفروش‌ترین کتاب چاپ‌شده را در ترکیه به خود اختصاص داد. این کتاب توانست در مدتی کوتاه پرفروش‌ترین کتاب کشور شود. در ادامهٔ آن سال‌ها چند کتاب دیگر از این نویسنده به چاپ رسیده است. رمان «من و استادم» (۲۰۱۳) نمونه‌ای از زندگی چندفرهنگی این نویسنده‌ٔ چیره‌دست است. نویسنده با بهره‌گرفتن از زبانی که ترکیبی از روایت و گفت‌وگوست، شخصیت‌های تاریخی را در کنار ۲ شخصیت خیالی این رمان، «جهان» (پسری از دیار هند) و فیل او قرار می‌دهد. کتاب «شیر سیاه» (روایتی طنزآلود از بحران هویت که این روزها ممکن است برای هر زنی در آستانهٔ مادرشدن رخ دهد) نیز اثر همین نویسنده است.

بخشی از کتاب اسکندر

«نزدیک‌های نیمه‌شب بود. پانزده دقیقهٔ دیگر نوبت او بود که روی صحنه برود. لباسش را دوباره نگاه کرد و آن ستارهٔ طلایی را به روی سینه‌اش چسباند. در سانس اول رقص سامبا را اجرا می‌کرد. با یک تاج باابهت و پرزرق‌وبرق، و یک لباس مایومانند با آن‌همه سنگ و تکه‌های درخشان و یک دامن کوتاه ابریشمی و سنگ کوچک براقی روی آن. این تکهٔ براق برای قسمت پایانی برنامه بود. به‌جز زرق‌وبرق لباس و همان رژی که به لب زده بود، آرایش دیگری نداشت. میان لباسش و آن چهره‌ای زرد آن‌قدر تضاد وجود داشت که هر لحظه فکر می‌کردی الان ممکن است شلواری پشمی و کتی ضخیم به تن کند و بدون این‌که کسی متوجه شود از در پشتی فرار کند.»