کتاب طرح های جنون آمیز

کتاب طرح های جنون آمیز نوشتهٔ سافی باکال و ترجمهٔ مینا مزرعه فراهانی است و انتشارات ترجمان علوم انسانی آن را منتشر کرده است. با خواندن این کتاب متوجه می‌شویم چگونه طرح‌های دیوانه‌واری را بپروریم که موجب پیروزی در نبردها، درمان بیماری‌ها و دگرگونی صنعت‌ها شوند؟ کتاب برگزیدهٔ سال ۲۰۱۹ در حوزهٔ کسب‌وکار به انتخاب فایننشال تایمز، آمازون و فوربس.

درباره کتاب طرح های جنون آمیز

این روزها دنیای فناوری و اقتصاد برای یافتن راهکارهای جدید و نوآورانه به‌دنبال پرورش افکار و ایده‌های جنون‌آمیز است. این ایده‌ها شاید ابتدا بخشی از یک خیال یا رؤیا باشند، اما پرورش و توسعهٔ همین رؤیاها به‌عنوان بذرهای نوآوری بر ساخت آینده اثر خواهد گذاشت و به دستاوردهای بزرگ و مهمی در جهان منتهی خواهد شد. بنابراین، بزرگ‌ترین چالش نوآوری نه در فناوری بلکه در تغییر چارچوب‌های فکری نهفته است. نوآوری نیازمند دگرگونه دیدن جهان است و این تغییر یعنی رهاکردن سایهٔ امن و آرامشی که به آن عادت داریم. همچنین نوآوری در سطح بنگاه نیز به‌سادگی قابل اجرا نیست و با موانع و پیامدهایی آسیب‌زا همراه است که غلبه بر آن‌ها جز از طریق زمینه‌سازی فکری و تغییر چارچوب‌های فکری امکان‌پذیر نیست.

نوآوری برای شرکت‌های فناوری نیز حیاتی و البته پرچالش است. شرکت‌هایی که روی موفقیت‌های فعلی خود تکیه می‌کنند به‌سرعت در نوآوری شکست می‌خورند و در خطر عقب‌ماندن هستند؛ از سوی دیگر، بسیاری از شرکت‌های فناوری، برای حفظ برتری نوآورانهٔ خود، از مسیری بهره می‌برند که پیش‌تر شرکت‌های بزرگ چندملیتی پیموده‌اند، اما بزرگ‌شدن به آن روش منجر به بوروکراتیک‌ترشدن این شرکت‌ها می‌شود و در عمل به بزرگ‌ترین مانع نوآوری بدل می‌شود.

برای رهایی از این پارادُکس، به ترویج فرهنگ نوآوری و تفکر «خارج از جعبه» و سازوکارهای تشویقی نیاز است. به این ترتیب، شرکت نوآور در زمان رشد و مقیاس‌یابی باید هم‌زمان که به توسعهٔ ساختارهای بوروکراتیک توجه دارد، به توسعهٔ انسانی و افزایش انگیزهٔ کارمندان و به‌دنبال آن، جریان‌یافتن ایده‌های نوآورانه نیز بپردازد. راه‌رفتن بر این لبهٔ باریک و ایجاد فضایی که با وجود رشد بوروکراسی، در حال تلاش برای جسورکردن سرمایهٔ انسانی خود است موفقیت یا شکست شرکت‌ها را تعیین می‌کند و بزرگ‌ترین آزمون مدیران آن شرکت‌ها تلقی می‌شود و تنها از این طریق است که آنان می‌توانند به مسیر نوآوری ادامه دهند.

کتاب طرح‌های جنون‌آمیز پاسخ‌هایی کاربردی و اصولی برای حل دقیق و کارآمد این چالش‌ها ارائه می‌دهد. 

بخش‌های این کتاب از این قرار هستند:

بخش یک: مهندسان خوش‌اقبال

بخش دو: علم تغییر ناگهانی

بخش سه: مادر همهٔ طرح‌های جنون‌آمیز

خواندن کتاب طرح های جنون آمیز را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کارآفرینان، مدیران و هر فرد دیگری که به‌دنبال آزادکردن پتانسیل نوآورانهٔ خود و سازمان خود است پیشنهاد می‌کنیم.

درباره سافی باکال

پدر و مادر سافی باکال هر دو فیزیک‌دان بودند و او هم به تأسی از آن‌ها به تحصیل در رشتهٔ فیزیک پرداخت. او مدرک لیسانس خود را با معدل عالی از هاروارد و دکتریِ خود را از استنفورد گرفت. او همچنین در حوزهٔ زیست‌فناوری دست به کارآفرینی زده است.

باکال، پس از سه سال کار به‌عنوان مشاور مک‌کینزی، در تأسیس یک شرکت زیست‌فناوری مشارکت کرد که داروهای جدید سرطان تولید می‌کرد. او عرضهٔ عمومی سهام این شرکت را به سرانجام رساند و ۱۳ سال مدیرعامل آن بود. در سال ۲۰۰۸ به‌عنوان کارآفرین سال زیست‌فناوری نیوانگلند برگزیده شد. در سال ۲۰۱۱ با شورای مشاوران علمی باراک اوباما درمورد آیندهٔ پژوهش‌های ملی همکاری کرد. باکال با همسر و دو فرزندش در کمبریج ماساچوست زندگی می‌کند. طرح‌های جنون‌آمیز اولین کتاب اوست.

بخشی از کتاب طرح های جنون آمیز

«یک صبح زمستانی در سال ۲۰۰۳، برای دیدن بیماری به نام الکس به مرکز پزشکی بث ایزرائیل دیکُنس در بوستون رفتم. الکس ۳۳ سال داشت، با جثه‌ای نیرومند و به برازندگی یک ورزشکار. تشخیص داده بودند که او به نوعی سرطان تهاجمی به نام سارکوم کاپوسی مبتلاست. شش دوره شیمی‌درمانی بیماری‌اش را متوقف نکرده بود. امید زنده‌ماندنش ناچیز بود. دو سال زمان برده بود تا من و چند تن از دانشمندان برای این لحظه آماده شویم. مقرر شده بود الکس نخستین بیمار دریافت‌کنندهٔ داروی جدید ما برای درمان سرطان باشد.

وقتی وارد اتاق الکس شدم، او روی تخت دراز کشیده بود و، متصل به ست تزریق وریدی، داشت آرام با پرستاری صحبت می‌کرد. داروی ما، مایعی زردگون، به‌کندی به دستش تزریق می‌شد. پزشک تازه رفته بود. سپس پرستار که داشت در کنجی یادداشتش را می‌نوشت پوشه‌اش را بست،‌ دستی تکان داد و رفت. الکس با لبخندی ملایم و نگاهی پرسشناک رو به من کرد. فعالیت‌های سرسام‌آوری که برای رسیدن به چنین روزی انجام داده بودیم -گرفتن مجوز، بودجه‌یابی، مطالعات آزمایشگاهی، آزمایش‌های ایمنی، بررسی‌های تولیدی، فرم‌های سازمان غذا و داروی آمریکا، طراحی پروتکل و سال‌ها پژوهش- از خاطرم پاک شد. چشمان الکس از تنها چیزی که اهمیت داشت می‌پرسید: مایع زردگون جانش را نجات خواهد داد؟

پزشکان مدام این نگاه را می‌بینند. من ندیده بودم.

یک صندلی را کشیدم کنار تخت. هم‌زمان با تزریق دارو به بازوی الکس، تقریباً دو ساعت حرف زدیم، از رستوران‌ها، ورزش، بهترین مسیرهای دوچرخه‌سواری بوستون. آن آخرها، الکس پس از مکثی از من پرسید اگر داروی ما مؤثر نباشد، بعد چه خواهد شد؟ من جواب‌های پرت‌وپلا دادم، ولی هر دو جواب را می‌دانستیم. با وجود ده‌ها میلیارد دلاری که سالانه در پژوهش‌های آزمایشگاه‌های ملی و شرکت‌های بزرگ تحقیقاتی هزینه می‌شود، درمان سارکوما طی دهه‌ها تغییری نکرده بود. داروی ما آخرین پناه بود.

دو سال بعد، در یک بیمارستان دیگر، داشتم صندلی را پیش تخت دیگری می‌کشیدم. پدرم به نوعی سرطان خون تهاجمی دچار شده بود. یک پزشک کارکشته با تأسف به من گفت تنها پیشنهادش همان شیمی‌درمانی‌ای است که چهل سال پیش هم زمانی‌که رزیدنت بوده تجویز می‌کرده است. نظرات پزشکان دیگر و ده‌ها تماسی که از سر استیصال گرفت هم گفته‌های او را تأیید کرد. هیچ داروی جدیدی نبود، حتی در مرحلهٔ امیدوارکنندهٔ ارزیابی بالینی.

چند دلیل فنی وجود دارد که چرا ساخت داروی سرطان این‌همه دشوار است. زمانی‌که سرطان عود می‌کند، اجزای سلول سرطانی آن‌چنان درهم‌شکسته‌اند که به‌آسانی چاره ندارد. مدل‌های آزمایشگاهی در پیش‌بینی نتیجهٔ دارو در بیماران به ناکارآمدی معروف‌اند. این وضعیت موجب نرخ شکست بالایی می‌شود. اجرای ارزیابی‌های بالینی سال‌ها به طول می‌انجامد و ممکن است صدها میلیون دلار هزینه ببرد. همهٔ این‌ها درست است، اما چیزی بیش از این‌ها هست.»