کتاب چهل چراغ نهج البلاغه

کتاب چهل چراغ نهج‌البلاغه نوشتۀ علی‌اکبر سرگلزایی در انتشارات سایه سخن به چاپ رسیده است.

درباره کتاب چهل چراغ نهج البلاغه

نهج‌البلاغه، به‌معنای راه شیوایی یا راه فصاحت، گزیده‌ای از خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان کوتاه منسوب به علی بن ابی‌طالب است که توسط سید رضی در قرن چهارم هجری قمری بر اساس ذوق ادبیِ شخصی‌اش از نامه‌ها و خطبه‌های امام علی فراهم آورده‌ است. سيد رضى یکی از علماى بزرگ زمان خود بود و علاوه بر رشته‌هاى مختلف علوم اسلامی يكى از ادبا و شعراى زمان خويش نیز قلمداد مى‌شد. او در ۳۵۹ هجرى قمری در شهر بغداد به دنيا آمد و در ۴۰۶ هجرى قمری در همان شهر بدرود حیات گفت و در شهر کاظمین مدفون شد. سيد رضى در جمع‌آورى سخنان امام على روشى مخصوص به خود داشته است و آن اينكه قصد نوشتن و جمع‌آورى مجموع سخنان امام على را نداشت؛ به‌همين دلیل، از بين منابع فراوانى كه داشت، قسمت‌هايى را گلچين کرد. او در مقدمۀ كتاب به اين نكته اشاره كرده است كه آنچه مى‌آورد مختار و انتخاب‌شده‌هايى از كلمات و نامه‌هاى امام است.

چهل چراغ نهج‌البلاغه حاصل غور نویسنده در محتوای این کتاب است. آنچه در کتاب حاضر آمده، گلچینی از حکمت‌های نهج‌البلاغه در قسمت نامه‌ها است که به‌زعم نویسنده چهل چراغ به شمار می‌آیند؛ زیرا چشمه‌های زلالِ همیشه‌جوشانِ حکمت‌ها، دریایی مواج از معارف الهی و آیینِ سلامت‌ زیستن را نوید می‌بخشد و انسان را در ساحت قرآن و عترت تا سرحد کمال پیش می‌برد.

خواندن کتاب چهل چراغ نهج البلاغه را به چه کسانی پینشهاد می‌کنیم

به دوستداران کتاب‌های کلام و عقاید اسلامی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب چهل چراغ نهج البلاغه

«هم پناهی با دانش قرآن و عترت اندیشه را از زنگارها پاک و صیقلی می‌گرداند و به آنچه مرضی خداوند است روآور می‌سازند. زمانی که زیر بنای اندیشیدن صاف گردید اندیشه‌های عالی در سر و فکر بروز می‌کنند.

این وقت که روح که جایگاه پرورش اندیشه است باید از هر آلودگی پاک و عاری از هر بدی و زشتی باشد تا اندیشه‌های عالی الهی در آن استقرار یابند وگرنه اندیشهٔ عالی با روح آلوده هیچ سنخیتی ندارند.

تفکّر ناب و اندیشهٔ عالی و جایگاه پاک از هر لوث است که یک ساعتش بهتر از هفتاد سال عبادت می‌باشد زیرا این اندیشه بر نور دل می‌افزاید و حقایق ایمان بر صحنه زندگی حکمروایی می‌نمایند.

۲ ـ خالِطُوا النّاسَ مُخالِطَةً، إنْ مِتّم مَعَها بَکوْا علیکم، وَ إِنْ عِشتُم حَنُّوا إِلَیکم: با مردم چنان آمیزش و رفتار کنید که اگر در آن حال مردید بر اثر جدایی از شما، بر شما بگیرند و اگر زنده ماندید خواهان معاشرت و مباشرت با شما باشند.»

«خالِطُوا النّاسَ مُخالِطَةً: افراد در گذر زمان ویژگی‌هایی می‌گیرند که همدلی و همیاری‌شان در جامعه تفاوت می‌پذیرد. دین اسلام برای دور هم نگه داشتن افراد جامعه، بروز کمالات و اخلاق الهی و ترویج خوش‌رفتاری افراد با یکدیگر سفارش مؤکّدی دارد تا دل‌ها بهمدیگر گره بخورد سپس بدن‌ها: «مُداراۀُ النّاس نصف‌الایمان، والرِفقُ بِهِم نصف العیش: سازش با مردم از ایمانست و نرمش با آنان نیمی از زندگانی با خوشی است.»

بروز حسن‌نیّت باید از دل جاری گردد نه از زبان و شعله‌های ایمان نشان دهنده‌اش و پرتوافشانش، در این صورت است که اصلاح و حل مشکلات جامعه را در پی دارد.

البتّه سریان و جریان این چشمه آبراهی دارد و آن خانه‌هایی هستند که هر صبح و شام یاد خداوند از آن‌ها ساطع می‌باشد و دل‌های ساکنان مرکز یاد خدا و حقایق ایمان و موجب تأمین آبرو و شرف سایر افراد جامعه می‌باشد.

«اِن مِتّم مَعَها بَکَوا عَلَیکُم وَ اِن عِتتُم حَنَّوا اِلَیکُم: همدیگر را با القاب و عناوین نیکو یاد کردن، آلام هم را درک و درمان نمودن، ناگواری‌ها را گوارا ساختن، سپاسگزار هم بودن، اوضاعی می‌سازد که هرکدام ازین دیار رخت بر گشودند دیگران برایش دل می‌سوزانند یادش گرامی دارند و نسبت به خوبی‌اش گواهی می‌دهند.

پیمودن این روش، سیره خاندان عصمت و طهارت به یاد می‌آورد که در غم مردم شریک بودند و تا حتی‌الامکان آنان را از اندوه دور می‌کردند، نمونه‌اش تسلیت دادن امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب دشمن سرسخت خود اشعث‌ابن‌قیس است که او را درباره مردن فرزندش دلداری می‌دهد.»

۳ ـ «یابْنَ آدَم! اِذا رَأَیتَ رَبَّکَ سُبحانَهُ یتابِع عَلَیکَ نِعَمَهُ وَ کُنْتَ تَعْیصیهُ فَاحْذَرهُ: ای فرزند آدم! هرگاه دیدی پروردگار منزهت، انواع نعمت‌هایش را پی در پی در حالی به تو، عطا می‌فرماید که تو در نافرمانی او اصرار داری، پس از عذاب او برحذر باش زیرا کفر و ناسپاسی نعمت، موجب انتقام و کیفر است.»