کتاب شهر اندوه

   کتاب شهر اندوه نوشتهٔ برنیس رنو و ترجمهٔ آزاده جعفری است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از مجموعهٔ «خوانش فیلم».

درباره کتاب شهر اندوه

برنیس رنو در کتاب شهر اندوه نقدی از فیلم «شهر اندوه» (A City of Sadness) را ارائه داده است. فیلم شهر اندوه فیلمی در ژانر درام به کارگردانی «هو شیائو - شین» است که در سال ۱۹۸۹ منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به «تونی لیانگ» و «چو تین ون» اشاره کرد. فیلم شهر اندوه اولین فیلم تایوانی بود که توانست برندهٔ جایزهٔ شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز شود. 

برنیس رنو در این اثر بیان کرده است که هو شیائو - شین برای بازسازی بخشی از تاریخ تایوان که تا آن زمان در تاریکی پنهان مانده بود، ژانر «سرگذشت‌نامهٔ خانوادگی» را به کار می‌گیرد و بعد از درون ویرانش می‌کند، سرگذشت‌های درهم‌تنیدهٔ خانواده‌ای بزرگ را روایت می‌کند که در شهر کوچکی در سواحل شمالی تایوان زندگی می‌کنند: چهار برادر، خویشاوندان، وابستگان و دوستان آن‌ها. آن‌ها قربانی خشونت فزاینده‌ای می‌شوند که در جزیره به وقوع می‌پیوندد. نهمین فیلم بلند هو شیائو - شین، «شهر اندوه» دستاوردی زیبایی‌شناسانه بود که برای نخستین‌بار از صدای همگاه استفاده کرد (و اولین فیلم‌ساز تایوانی در استفاده از این تکنیک شد) و نماهای بلند مشخصه‌اش را با مونتاژی بیشتر اتمسفرساز و کمتر خطی ترکیب کرد. هو شیائو - شین از طریق تصاویر مینی‌مالیستی، قاب‌بندی پیچیده، پرداخت حذفیِ روابط میان اشخاص و گسست‌هایی که با تکنیک داستان‌گویی‌اش ساخت، تماشاگر را از نظر احساسی درگیر کرده و هم‌زمان مسئولیتی اندیشمندانه بر دوش او می‌گذارد تا لایه‌های چندگانهٔ پیرنگ را بازسازی کند.

نویسنده اثر حاضر را در پنج فصل و دو پیوست نگاشته است. عنوان فصل‌های کتاب حاضر عبارت است از «تاریخ چین در شب ساخته شد»، «خانواده‌ای در باد تاریخ»، «چندآوایی صداها»، «فضاهای گمشده» و «زیبایی‌شناسی لحظهٔ گریزان».

خواندن کتاب شهر اندوه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعهٔ نقد سینما و علاقه‌مندان به سینمای آسیای شرقی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب شهر اندوه

«خارج از قاب، ما صدای آه - شو، دختر بزرگِ برادر بزرگ ون - هونگ را می‌شنویم: «خاله هینومی، عمو برگشته!» همهٔ اعضای خانوادهٔ لین دیدارهای مکرر هینومی را نشانهٔ عشق او به ون - چینگ می‌دانند با وجود این دو قهرمانِ این همراهی طولانی عاشقانه، هنوز نفهمیده‌اند که «ماجرا از چه قرار است»، و همچون شیسوکو و هینوی، پشت علاقهٔ مشترکشان به برادر/ یا خواهری پنهان می‌شوند تا احساساتشان را بیان کنند. آه - شو از سمت راست قاب وارد می‌شود، و ون - چینگ به دنبالش می‌آید، در حالی که کیف چرمی نفیسی را حمل می‌کند و کمی گیج به نظر می‌رسد. هینومی برمی‌خیزد، اما ون - چینگ با لمسِ ظریف بازویش از او می‌خواهد که دوباره بنشیند. آه - شو که در سمت راست ناپدید شده بود، دوباره ظاهر می‌شود، و همان‌طور که ون - چینگ می‌نشیند، کیفش را برمی‌دارد و بار دیگر خارج می‌شود، بعد دوباره خندان واردِ قاب می‌شود و پشت عمویش می‌ایستد که حالا با هینومی سر میز نشسته است. صدایی خارج از قاب (آشکارا مادر آه - شو) شنیده می‌شود، آه - شو جواب می‌دهد و دوباره آنجا را ترک می‌کند، و دقایقی بعد با ابزار نوشتن برمی‌گردد و آن‌ها را روی میز میان دو جوان عاشق می‌گذارد و با لحن همدستانه‌ای به آن‌ها می‌گوید: «نوشتن خوش بگذره». او به اتاقی که پشت دیوار شیشه‌ای قرار دارد، می‌رود و ون - لونگ را برای خوردن نذری محراب سرزنش می‌کند. حضور ون - لونگ در اتاق پشتی تار و خارج از فوکوس به نظر می‌رسد، محل قرارگیری بدن و پیراهن سفیدش با تصویر ون - چینگ در پیش‌زمینهٔ قاب تشابهی دقیق و سایه‌وار می‌سازد، و صداهای نامفهومی که در پاسخ به سرزنش‌های آه - شو تولید می‌کند، پژواکی هستند از آنچه ون - چینگ هنگام ناراحتی بر زبان می‌آورد همان‌طور که در فلش‌بک خواهیم شنید. در حالی که آه - شو به صحبت با عموی سومش در پس‌زمینه ادامه می‌دهد، و صدای پای اعضای خانه خارج از قاب شنیده می‌شود، ون - چینگ و هینومی یادداشت‌هایشان را رد و بدل می‌کنند، و اولین میان‌نویس ظاهر می‌شود: «تو لاغرتر شدی، حالت چطوره؟ برادرم ناپدید شده ...» بعد از این میان‌نویس، مبادلهٔ خاموش یادداشت‌ها برای حدود ۴۵ ثانیه ادامه می‌یابد که در خلال آن می‌فهمیم که کیفیت صدا اندکی عوض شده، گویی اشیاء و صدای پاهای خارج از قاب دیگر در فضای محصور خانه به گوش نمی‌رسند. یک قطع ما را به نمای دوری از جاده‌ای روستایی می‌برد و دوربینی متحرک دو مرد را دنبال می‌کند یکی از آن‌ها ون - چینگ است که کیفش را بر شانه‌هایش آویخته و صدای پاهایشان بر زمین ناهموار شنیده می‌شود. میکس صدا در اینجا از پژواک اصواتی تشکیل شده که به دو فضای متمایز تعلق دارند، درون خانه و بیرون خانه.»