کتاب دستگاه نظری جرج هربرت مید

کتاب دستگاه نظری جرج هربرت مید نوشتهٔ ح. ا. تنهایی است. انتشارات اندیشه احسان این کتاب را که درمورد آرای بنیان‌گذار تفسیرگرایی آمریکایی است، روانهٔ بازار کرده است. این اثر یکی از کتاب‌های «مجموعه کتاب‌های دستگاه نظری» و جلد سوم آن است.

درباره کتاب دستگاه نظری جرج هربرت مید

مجموعهٔ کتاب‌های «دستگاه نظری»، حاوی شرح دستگاه‌های نظری نظریه‌پردازان بزرگ است. کتاب دستگاه نظری جرج هربرت مید که در ۴ فصل نوشته شده، درمورد هستی‌شناسی، روش‌شناسی، ایستایی‌شناسی و پویایی‌شناسی در نظام فکری «جورج هربرت مید» سخن گفته است. مید در ۲۷ فوریهٔ ۱۸۶۳ به دنیا آمد و در ۲۶ آوریل ۱۹۳۱ درگذشت. او فیلسوف، جامعه‌شناس، روان‌شناس آمریکایی، از بنیان‌گذاران روان‌شناسی اجتماعی و یکی از چهره‌های برجستهٔ مکتب جامعه‌شناسی شیکاگو بوده است. تمرکز اصلی مید بر «خود» به‌عنوان شناسا و شناخته است.

خواندن کتاب دستگاه نظری جرج هربرت مید را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علم جامعه‌شناسی و علم فلسفه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دستگاه نظری جرج هربرت مید

««رویکرد مید به نظریه کلان تا حد بسیاری بر پایه مدل‌های تکاملی استوار است. اما رویکرد او در این خصوص با دیدگاه‌های تکاملی متفکران ایده‌آلیست علوم اجتماعی بسیار متفاوت به نظر می‌رسد. از نظر مید، فرایند تکامل (یا برآیش) اجتماعی مستلزم برقراری رابطه‌ای دوطرفه بین افراد و محیطشان است. بهره‌گیری فزاینده بشر از هوش فکورانه و علم این امکان را برای بشر فراهم می‌آورد که کنترل بیشتری بر کل این فرایند اعمال نماید. ... مید بسیاری از نهادهای اجتماعی، از جمله علم، اقتصاد، مذهب، دستگاه جزایی، دموکراسی و دیگر صورت‌های حکومت را تحلیل کرد. شیوه کلان او شامل به کارگیری تمام شاخه‌های علوم تجربی نظیر تاریخ و غیره بود. نظریه‌های کلان مید کاملاً با دیدگاه‌های او در زمینه زیست‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی هماهنگ است و همه عناصر نظری وی در انسجام کامل قرار دارند. از نظر مید، برای پدیدآمدن ذهن‌ها و خودها از زیر لایه‌ای زیست‌شناختی، وجود جامعه ضروری است، ذهن‌ها و خودها نیز برای پیدایش انواع پیچیده سازمان‌های اجتماعی، که گونه‌های انسانی آن‌ها را به وجود می‌آورند، ضرورت دارند. (به نقل از: Baldwin) جنبه‌های کلان نظام نظری مید، در مقایسه با جنبه‌های خُرد آن، آشکارا از دقت و تفصیل کمتری برخوردار است. این امر را باید حاکی از جهت‌گیری قاطع او در گذشته به مسائل در سطح خرد و ناشی از پیش‌زمینه فلسفی وی دانست».

نقدی بر دیلینی: شرح دیلینی البته از دید من در متون ترجمه‌شدهٔ جامعه‌شناسی در ایران بسیار درست، منحصر به فرد و گرانمایه است. در این شرح، دیلینی ضمن اشاره به تحلیل‌های کلان مید، تأکید می‌کند که چارچوب تحلیلی مید بر سیاق نظریات تکاملی یا برآیشی تنظیم شده است؛ شرحی بسیار درست و شفاف. اما تحلیل دیلینی که علت درک نادرست عموم جامعه‌شناسان از دستگاه نظری مید را به مثال‌های کم مید در موارد کلان و یا فراوانی مثال‌های خُرد وی مرتبط می‌داند به نظر من منصفانه نیست. شرح کلان و تاریخی مید بر خلاف نظر دیلینی، خیلی هم ناآشکار نیست، اما گویا کلیشه‌های کج‌فهمی همیشه مانع از رجوع به واقعیت است، و یا بر عکس، رجوع نکردن به واقعیت، همیشه پدیدآورندهٔ کلیشه‌گرایی، کج‌فهمی و نادرست‌اندیشی بوده است که در این میان، البته دقت نظر و انصاف بالدوین و دیلینی را بایستی ارج نهاد و محترم شمرد. رجوع به نمونه‌های کلانی که مید برای شرح دستگاه نظری خویش بیان می‌کند، تا آن‌جایی که من در کارهای مید جستجو کرده‌ام به مراتب بیش از نمونه‌های خُرد است.»