کتاب سوداگران خشونت پیشه

کتاب سوداگران خشونت پیشه نوشتهٔ وادیم ولکوف و ترجمهٔ دامون افضلی است و نشر نی آن را منتشر کرده است. این کتاب به کاربرد زور در ساختن سرمایه‌داری روسی می‌پردازد.

درباره کتاب سوداگران خشونت پیشه

وادیم وُلکوف، استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه اروپایی سنت‌پترزبورگ، با قدم‌نهادن به دنیای مرموزی که آن را «سوداگری خشونت‌پیشه» می‌نامد، درباره‌ٔ استفاده‌های اقتصادی از خشونت و قوه‌ٔ قهریه در روسیه‌ٔ دهه‌ٔ ۱۹۹۰ پژوهش می‌کند. او نشان می‌دهد خشونت نقشی اساسی در خلق نهادهای اقتصاد جدیدِ بازاربنیاد روسیه ایفا کرده است. هسته‌ٔ کار او رقابت بین سازمان‌های به‌اصطلاح مدیریت‌کننده‌ٔ خشونت است، رقابتی که اصلاحات لیبرالیِ دهه‌ٔ ۱۹۹۰ آن را چند برابر کرد. وُلکوف مصاحبه‌های بی‌شماری با اعضای گروه‌های تبهکار، رؤسای شرکت‌های حفاظتی، مأموران اجرای قانون و تجار انجام داده و کارش را بر شواهد روزنامه‌نگاری و نیز مشاهدات شخص خودش بنا کرده است.

کتاب سوداگران خشونت‌پیشه پژوهشی است اثرگذار در باب خاستگاه‌ها و تحول «جرایم سازمان‌یافته» در اقتصاد شوروی و روسیه در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۱. وادیم وُلکوف، ضمن استفادهٔ استادانه از جامعه‌شناسی اقتصادی، موفق می‌شود ذهن نظری درجه‌یک و سبک نوشتاری جذابش را با تحقیقات میدانی گسترده در هم آمیزد.

وادیم وُلکوف در این کتاب ورای روایت‌های جنجالی از خشونت و فساد در روسیه حرکت می‌کند تا تحلیلی بسیار مهم از نقش زور در تحکیم سرمایه‌داری روسی و به‌ویژه دولت روسیه به دست دهد. 

در این کتاب استفاده از خشونت سازمان‌یافته در بازار اقتصادیِ نوظهور، پویایی و نتایج آن بررسی می‌شود. می‌توان گفت واقعیت اجتماعی روسیهٔ پساشورویِ دههٔ ۱۹۹۰ فرصتی برای مطالعهٔ فرایندهای بازارسازی و تکوین دولت به شکل زنده است، فرایندهایی که معمولاً با گذشته‌های دور تداعی می‌شوند. سازمان‌های مختلف مدیریت‌کنندهٔ خشونت در مرکز بحث نویسنده قرار دارد: گروه‌های تبهکار، شرکت‌های حفاظت خصوصی، سرویس‌های امنیتی خصوصی، انجمن‌های حفاظتی غیررسمیِ متعلق به کارکنان امنیتی دولت و امثال این‌ها. 

خواندن کتاب سوداگران خشونت پیشه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب برای همهٔ دانشجویان روسیهٔ معاصر و نیز همهٔ علاقه‌مندان به موضوع تأسیس دولت مدرن ضروری است.

بخشی از کتاب سوداگران خشونت پیشه

«پروژه‌های از قبل برنامه‌ریزی‌شده [معمولاً] به سرانجام نمی‌رسند، ولی گاه چه‌بسا سلسله‌ای از ناکامی‌ها موجب بروز معجزهٔ موفقیت شود. هرچند من در این کتاب کلاً خوشبینم و کتاب هم پایان خوشی دارد، باید از نشانه‌های بسیار اولیه‌ای شروع می‌کردم که نشان می‌دادند اوضاع دارد بدجور از دست در می‌رود. آنچه تحت نام آزادسازی اقتصادی در روسیهٔ بعد از ۱۹۸۷ رخ داد بر آن بود که با بالابردن امکان [کسب] درآمد شخصیِ بیشتر، از طریق فعالیت‌های اقتصادی فردی، روح سوداگرانهٔ مردم را بیدار کند تا بدین شیوه رشد اقتصادی افزایش یابد. زمانی که نبرد بر سر گلاسنوست در کاخ کنگرهٔ مسکو [کرملین] داشت اوج می‌گرفت بسیاری از آن‌هایی که بعداً سوداگر شدند پیام را از بالا دریافت کردند و وارد تجارت خصوصی شدند. اما آن‌ها تنها کسانی نبودند که این پیام را گرفتند. آزادسازی موجب به‌پاخاستن کسانی هم شد که جزئی از پروژهٔ اصلاحات نبودند اما خیلی زود به‌عنوان ذی‌نفع‌ها و نیروی محرکِ آن خودی نشان دادند. نخستین حضور علنی و وسیعِ کسانی که به «باجگیرها» و «گنگسترها» ملقب شدند و افرادی که مقامات دههٔ ۱۹۹۰ آن‌ها را اعضای «باندهای تبهکار» می‌خواندند، در سال‌های اول اصلاحات اتفاق افتادآن‌ها دوشادوش طبقهٔ تجاری نوپا وارد صحنه شدند. اما در دل این خوشبینیِ عمومی پیش‌بینی‌های هشدارآمیزی هم دربارهٔ تضعیف احتمالی اصلاحات به دست «مافیای سرخ» به گوش می‌رسید؛ اما حتی همین کسانی [که هشدار می‌دادند] نیز به جوانان بیست‌ساله‌ای که لباس‌های آدیداس تقلبی به تن داشتند و برای باجگیری از کاسبان بازارهای شهری عجولانه این‌ور و آن‌ور می‌رفتند، چندان وقعی نمی‌گذاشتند. در دوره‌ای، این باجگیری‌هایی که به نام حفاظت انجام می‌شد به واقعیت روزمرهٔ کسب‌وکارهای خصوصی جدید بدل شد؛ پیشرفت گنگسترها چشم‌انداز اجتماعی شهری را دگرگون کرد. هرچند کمتر از ده‌سال بعد بسیاری‌شان یا در درگیری‌هایی که بین دارودسته‌ها درمی‌گرفت از بین رفتند یا در انبوه جماعت‌های کسبه به «افراد معتبر و متنفذی» بدل شدند. رسانه‌های جهانی در میانهٔ دههٔ ۱۹۹۰ از این حرف می‌زدند که باندهای تبهکار تهدیدی جدی برای اصلاحاتِ روسیه‌اند.»