کتاب درآمدی پیشرفته بر زیست سیاست

کتاب درآمدی پیشرفته بر زیست سیاست نوشتهٔ توماس لمکه و ترجمهٔ بهراد رحمانی است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب درآمدی پیشرفته بر زیست سیاست

اینک ویژگی‌های زیستی انسان‌ها به شیوه‌هایی که پیش‌تر حتی تصور آن نیز وجود نداشت اندازه‌گیری، مشاهده و فهم می‌شود؛ به کمک این شیوه‌هـای نوین، هنجارهای زندگی تعریف می‌شـود، معیـارهایی برای سنجش آن برقرار می‌شود و ارزش‌های متعارف آن تعیین می‌شود. توماس لمکه اولین بررسی جامع و نظام‌مند از تاریخ مفهوم زیست‌سیاست را فراهم می‌آورد، جایگاه آن در بحث‌های نظری معاصر را می‌کاود و اثری مقدماتی درباره‌ی این موضوع پدید می‌آورد که وجود آن کاملاً ضروری است.

لمکه توضیح می‌دهد که زندگی به عاملی مستقل، عینی و قابل‌اندازه‌گیری و همچنین واقعیتی جمعی تبدیل شده است که می‌توان آن را از موجودات زنده‌ٔ انضمامی و تجربه‌های فردی منفرد متمایز ساخت. او نشان می‌دهد که فهم ما از فرآیندهای زندگی، سازمان‌دهی جمعیت‌ها، و نیاز به «حکومت» بر افراد و گروه‌ها چگونه به اقداماتی برای اصلاح، طرد، بهنجارسازی، و انضباط‌بخشی منجر می‌شود. او با مشخص کردن خطرات و بحث‌های مربوط به زیست‌سیاست و فراهم سـاختن تاریخ جـامع این مفهوم، جایگـاه آن را در بحث‌های نظری و جامعه‌شناختی دوران معاصر آشکار می‌کند.

لمکه، یکی از بهترین فوکوپژوهان، نه‌تنها تحلیلی جامع از مفهوم زیست‌سیـاست فراهم آورده است بلکه به نحوی درخشان کاربردها و نقدهای معاصر آن را نیز در اثر خود گنجانده است. به این ترتیب نشان می‌دهد که افق‌های پژوهشی جدیدی پیش روی ما قرار دارد.

خواندن کتاب درآمدی پیشرفته بر زیست سیاست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزه‌های فلسفه، علوم سیاسی و جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره توماس لمکه

توماس لمکه استاد جـامعه‌شناسی دانشگاه هـایزنبرگ است و در دانشکـده‌ٔ علوم اجتماعی دانشگاه گوته در فرانکفورت آلمان روی زیست‌فناوری، طبیعت و جامعه کار می‌کند. زمینه‌های پژوهشی او عبارت‌اند از نظریه‌ٔ اجتماعی و سیاسی، زیست‌سیاست و مطالعات اجتماعی ژنتیک و فناوری‌های تولیدمثلی.

بخشی از کتاب درآمدی پیشرفته بر زیست سیاست

«هرچند اینک زیست‌سیاست به مفهومی آشنا تبدیل شده، اما شاید افراد زیادی با تاریخ تقریباً صد سالهٔ آن آشنا نباشند. این مفهوم اولین بار به‌عنوان بخشی از یک منظومهٔ تاریخی و نظری عمومی انتشار یافت. در نیمهٔ دوم قرن نوزدهم، فلسفهٔ زندگی به‌عنوان گرایش فلسفی مستقلی تکوین یافته بود؛ بنیانگذاران آن در آلمان آرتور شوپنهاور و فردریش نیچه و در فرانسه هنری برگسون بودند. هریک از فلاسفهٔ زندگی مواضع فکری و نظری متفاوتی داشتند. اما ارزیابی مجدد «زندگی» و انتخاب آن به‌عنوان مقوله‌ای بنیادین و معیاری تجویزی برای تندرستی، امر نیک و حقیقت، در میان آنها مشترک بود. زندگی ــ به معنای واقعیتی جسمانی یا وجودی اندام‌وار، غریزه، شهود، احساس، یا تجربه (Erlebnis) ــ در برابر امر «بی‌جان» و «متصلب» قرار داشت، اموری که در مفاهیم «انتزاعی»، منطقِ «خشک»، یا «جانِ» بی‌روح نمود می‌یافتند. مفهوم زندگی معیاری برای بررسی انتقادی فرایندهایی بود که تصور می‌شد با آن ناسازگاری دارند ــ مانند فرایندهای عقلانی‌شدن، متمدن‌شدن، ماشینی‌شدن، و فناوری‌سازی.

مفهوم زیست‌سیاست در ابتدای قرن بیستم و در این منظومهٔ فکری ظهور پیدا کرد. رودلف کیلِن، متخصص علوم سیاسی اهل سوئد، احتمالاً از اولین کسانی است که این اصطلاح را به کار برده است. او که تا زمان مرگ خود در سال ۱۹۲۲ استاد دانشگاه اوپسالا بود، برداشتی اندام‌وارانگار از دولت داشت و دولت‌ها را «موجوداتی اَبَرفرد» می‌دانست که «درست به اندازهٔ افراد واقعیت دارند اما در جریان رشد خود بیش از اندازه بزرگ و قوی شده‌اند» (۳۵, ۱۹۲۴). از نظر کیلن، شکل طبیعی دولت، دولت‌ـ ملت است که نشان دهندهٔ «فردیت قومی» دولت است (ibid., ۱۰۳). از دید وی، در نهایت، تنازع اجتماعی بر سر منافع و آرای طبقات و گروه‌هاست که ویژگی‌های «دولت به‌مثابهٔ شکلی از زندگی» را تعیین می‌کند. کیلن در مورد همین باور مفهوم زیست‌سیاست را ارائه می‌کند: «با در نظر گرفتن این تنشی که اختصاص به خود زندگی دارد ... مایلم این رشته را، به تبعیت از علم زیست‌شناسی، زیست‌سیاست بنامم؛ ... در جنگ داخلی میان گروه‌های اجتماعی می‌توان به‌وضوح شاهد سبعیت تقلای زندگی برای بقا و بالندگی بود، و در عین حال می‌توان در درون گروه‌ها همکاری قدرتمندی برای بقا مشاهده کرد» (۹۳-۹۴, ۱۹۲۰).»