کتاب فین تک، بیگ تک و بانک ها

کتاب فین تک، بیگ تک و بانک ها نوشتهٔ الساندرا تاندا و کریستینا ماریا شنا و ترجمهٔ کورش پرویزیان و محمدرضا فقیری و مهدی فراهانی و غلامرضا خوش‌سیماست و انتشارات چاپ و نشر بازرگانی آن را منتشر کرده است. این کتاب دربارهٔ دیجیتال‌سازی و اثرات آن بر مدل‌های کسب‌وکار بانکی است.

درباره فین تک، بیگ تک و بانک ها

بازارها و از جمله بازارهای مالی و پولی فرایند دیجیتال‌سازی را تجربه می‌کنند. این امر تأثیر عمیقی بر ماهیت محصول و خدمت مالی دارد؛ به‌گونه‌ای که چشم‌انداز بازارهای مالی به شکل بنیادین دچار تغییر شده است. نوآوری‌های تکنولوژیکی، نه‌تنها مرزهای بین محصولات و خدمات مالی را تغییر داده بلکه هویت جدیدی برای آن‌ها به‌وجود آورده است. شرکت‌های تازه‌وارد (فین‌تک و بیگ‌تک) با به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته و مدل‌های نوآورانه کسب وکار در بازارهای مالی عرض اندام کرده و به شرکت‌های موجود در بازار فشار رقابتی وارد می‌کنند. به این ترتیب فناوری، به عنصر کلیدی در بازار مالی و در حوزه خدمات مالی تبدیل شده است. فین‌تک‌ها در حال دیجیتالی‌کردن مضاعف خدمات مالی خرد از طریق بسترهای تامین سرمایه جمعی، نرم‌افزارهای پرداخت همراه، کیف پول‌های همراه و مواردی از این دست هستند. از سوی دیگر خود فین‌تک‌ها فرصت‌های سرمایه‌گذاری جایگزین و خصوصی، برنامه‌های کاربردی و حتی مشاوره‌های رباتیک بسترهای وام‌دهی و اعتباردهی آنلاین به جای بانک‌ها را فراهم نموده‌اند.

فین‌تک فضایی برای بازتعریف خدمات مالی در قرن بیست‌ویکم ایجاد کرده است. هرچند این واژه به فناوری‌ای گفته می‌شد که در نهادهای تجاری و مالی کاربری داشت؛ اما اکنون معنای این عبارت گسترش پیدا کرده و شامل انواع نوآوری‌ها در فناوری می‌شود که ارزهای رمزنگاری‌شده، یادگیری ماشینی و اینترنت اشیا را نیز دربرمی‌گیرد. این کتاب فعالیت‌های مالی توسعه داده‌شده توسط شرکت‌های فین‌تک و تک‌فین را تحلیل کرده و بر ویژگی‌های مدل کسب‌وکارشان در مقایسه با بانک‌های کلاسیک تأکید دارد. واضح است که شرکت‌های فین‌تک، در حال توسعه دنیای خدمات مالی از طریق معرفی ایده‌های نوآورانه، ارائه سریع محصول و افزایش و فشردگی رقابت هستند؛ ولی فین‌تک و بانک‌ها می‌توانند مکمل یکدیگر واقع شوند. اگر بانک‌ها دریابند که فناوری، یک موضوع راهبردی است، همپای تغییرات آن حرکت خواهند کرد.

در همین زمینه بیگ‌تک‌ها و رگ‌تک‌ها بخش‌های نوینی هستند که به‌واسطه تغییرات قابل توجه ساختار، معماری و عملکرد سیستم‌های مالی ایجاد شده‌اند. رگ‌تک‌ها تکنولوژی‌های نوینی هستند که به‌واسطه سخت‌ترشدن قوانین صنعت بانکداری ایجاد شده‌اند تا با استفاده از تکنولوژی، اعمال قوانین در سیستم بانکی ساده‌تر شود.

از آنجایی که در عصر دیجیتال منبع و ورودی یک بانک دیجیتال همانند گذشته داده خواهد بود و همچنان تجزیه و تحلیل داده نقشی بنیادی و اساسی در تصمیم‌گیری دارد، اطلاعات، بینش‌ها و پیش‌بینی‌های مبتنی بر داده، مزیت رقابتی کسب‌وکارها را ایجاد خواهد کرد. با این فرض، مرز صنعت بانکداری بسیار گسترش یافته و به عبارتی مرز برخی صنایع با صنعت بانکداری کمرنگ‌تر شده است؛ در نتیجه این تحول، بیگ‌تک‌ها هم به‌وجود آمده و بانک‌های دیجیتال شکل گرفته‌اند. داده همچنان یکی از باارزش‌ترین دارایی شرکت‌ها در عصر دیجیتال خواهد بود. این‌گونه بانکداری در اکوسیستم دیجیتال، از کالبد صرف بانک‌ها فراتر می‌رود و در سکوهای مختلف از کسب‌وکارهای دیجیتال تا فین‌تک‌ها و شرکت‌های فناوری بزرگ، این خدمات به صورت متمایز ارائه خواهد شد.

هدف اصلی کتاب فین تک، بیگ تک و بانک‌ها؛ دیجیتال‌سازی و اثرات آن بر مدل‌های کسب‌وکار بانکی، تحلیل گزینه‌های استراتژیک اتخاذشده توسط انواع مختلف اپراتورها (فین‌تک، بیگ‌تک و شرکت‌های حاضر) در ارائه خدمات بانکی و بررسی نحوه تأثیرگذاری دیجیتال‌سازی بر مدل‌های کسب‌وکار مورداستفاده بانک‌ها و سایر ارائه‌دهندگان خدمات بانکی است. در همین راستا این کتاب مدل‌های کسب‌وکار مورداستفاده شرکت‌های فین‌تک، بیگ‌تک و مؤسسات بانکی را با تأکید بر تفاوت‌ها و شباهت‌ها تحلیل می‌کند که شامل مباحث حاضر در خصوص لزوم یک چارچوب قانونی جدید است که ریسک‌ها و فرصت‌های بالقوه ایجادشده توسط فین‌تک را متعادل می‌کند. در این کتاب، نویسنده تجربیات و نظرات خود را در شش فصل زیر به اشتراک گذاشته است:

فصل اول: معرفی انقلاب فین‌تک

فصل دوم: فعالیت‌های و مدل‌های کسب‌وکار فین‌تک

فصل سوم: رویکردهای استراتژیک بیگ‌تک - رقابت نگران‌کننده است؟

فصل چهارم: استراتژی‌های بانکی در پرتو فعالیت‌های مالی

فصل پنجم: چارچوب قانونی و اقدامات ابتکاری

فصل ششم: اقدامی برای سنتز: سناریوها، فرصت‌ها و چالش‌ها

خواندن فین تک، بیگ تک و بانک ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 با توجه به سرعت شگفت‌انگیز تکنولوژی، خصوصاً در حوزه مالی، کتاب حاضر می‌تواند در ترسیم نقشه راه برای هدایت ایده‌های پولی و مالی و تدوین استراتژی کسب‌وکار برای بانک‌ها، مؤسسات اعتباری، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و استارت‌آپ‌های مالی، مناسب است. کتاب حاضر در دوره‌های آموزشی و دانشگاهی به‌عنوان متن کمکی قابل استفاده است.

بخشی از فین تک، بیگ تک و بانک ها

دیجیتال‌سازی بازارهای مالی تأثیر عمیقی بر ماهیت تأمین محصول و خدمت مالی مشتریان دارد. امروزه شرکت‌های تازه‌وارد (فین‌تک و بیگ‌تک) با به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته و مدل‌های نوآورانه کسب‌وکار در بازارهای مالی به فعالیت می‌پردازند و به شرکت‌های حاضر فشار رقابتی وارد می‌کنند. کتاب حاضر مدل‌های کسب‌وکار مورداستفاده شرکت‌های فین‌تک و بیگ‌تک و مؤسسات بانکی را با تأکید بر تفاوت‌ها و شباهت‌ها تحلیل می‌کند که شامل مباحث حاضر در خصوص لزوم یک چارچوب قانونی جدید است که ریسک‌ها و فرصت‌های بالقوه ایجاد شده توسط فین‌تک را متعادل نماید.

توسعه اقتصاد دیجیتال بر همه صنایع و بخش‌های کسب‌وکار تأثیر می‌گذارد و فرایند تولید را در سرعت و شدتی بی‌سابقه تغییر می‌دهد (آرنر و همکاران ۲۰۱۶). شیوه جدیدی از زندگی، تفکر و عمل در حال ظهور است که بر زندگی اقتصادی مردم ازجمله عادات و فعالیت‌های حرفه‌ای آن‌ها تأثیر می‌گذارد. دیجیتال‌سازی زندگی را ساده‌تر ساخته و رویکرد ما به خدمات را تغییر می‌دهد. تأثیر آن بر صنعت مالی و به‌طور خاص در خدمات بانکی قابل‌توجه است که در آن شرکت‌های تازه‌وارد یا به‌اصطلاح شرکت‌های فین‌تکی حضور دارند. این شرکت‌ها راه‌حل‌های تکنولوژیکی و دیجیتالی را برای ارائه خدمات مالی به کار می‌گیرند و رویکردهای استراتژیک نوآورانه و مدل‌های کسب‌وکاری را توسعه می‌دهند که علایق و اولویت‌های مشتریان را برآورده سازند.

درنتیجه، فضای سیستم مالی در حال گسترش است تا بخش جدیدی از صنعت تحت عنوان فین‌تک را در برگیرد. چشم‌انداز بازار مالی به شکل بنیادین دچار تغییر شده است و نوآوری‌های تکنولوژیکی مرزهای بین محصولات و خدمات مالی را از بین برده است و نهادها یا دارای مجوز هستند یا درواقع به ارائه محصولات و خدمات می‌پردازند. نتیجه‌ای دیگر این است که پویایی‌ها و نیروهای رقابتی جدید با پیامدهایی برای واسطه‌های مالی حاضر دارای سهم بازار درحال‌توسعه هستند. انقلاب فین‌تک به‌طور خاص بر بانک‌هایی تأثیرگذار است که مجبورند در مواجهه با رقابت درباره کسب‌وکار خود تجدیدنظر کنند.