کتاب هنر رواقی زیستن

هنر رواقی زیستن از مجموعه هنر زندگی نوشته شارون لبل درباره راهنمای رومیان باستان برای دستیابی به فضیلت، خوشبختی و تأثیرگذاری سخن می‌گوید.

اگر می‌خواهیم زندگی‌مان ارزشِ زیستن داشته باشد و احساس آرامش و رضایت نصیبمان شود، باید به جنبه‌های گوناگون زندگی، هنرمندانه نگاه کنیم؛ یعنی باید دانش و تجربه و ذوق و خِرد را در هم بیامیزیم و هر کاری را، نه از روی تقلید و عادت، بلکه آگاهانه، و آنگونه که شایسته است انجام دهیم. با این رویکرد، زندگی آمیزه‌ای از هنرهاست؛ هنر اندیشیدن، هنر برقراریِ ارتباط درست با دیگران، هنر کنترل عواطف و احساسات، هنر عشق ورزیدن، هنر نگاه کردن، هنر شنیدن، هنر پرسیدن، هنر گفت‌وگو کردن، هنر رنج کشیدن، هنر شاد بودن، و حتی هنر نفس کشیدن. و لازمهٔ ساختن زندگیِ زیبا و ارزشمند، یادگیریِ چنین هنرها و مهارت‌هایی است.

مجموعهٔ هنر زندگی شامل کتاب‌هایی است که هر یک به جنبه‌ای از زندگی اختصاص دارد و مجالی برای تأمل و یادگیری در آن زمینه را فراهم می‌آورد.

 درباره کتاب هنر رواقی زیستن

اپیکتتوسِ برده‌زاده حدود سال ۵۵ پس از میلاد در هیراپولیسِ تحت حکومت پادشاهیِ فریگیه۴، در کرانه‌های شرقی امپراتوری روم به دنیا آمد. ارباب او، اِپافرودیتوس، منشی دربار پادشاه نرون بود. از همان سنین کودکی معلوم شد که هوش و استعداد فوق‌العاده‌ای دارد و اپافرودیتوس آن‌قدر تحت تأثیر قرار گرفت که اپیکتتوسِ جوان را برای شاگردی نزد معلم رواقی مشهور، گایوس موسونیوس روفوس، به روم فرستاد. آثار موسونیوس روفوس که به زبان یونانی به جا مانده، شامل مباحثاتی در حمایت از تحصیلاتِ برابر برای زن و مرد، و نکوهش تبعیض جنسی در ازدواج است؛ و ذات مساوات‌طلب اپیکتتوس نیز احتمالاً تحت تعلیم روفوس پرورش یافته است. اپیکتتوس به برجسته‌ترین شاگرد او تبدیل شد و در نهایت از بند بردگی نیز رهایی یافت.

اپیکتتوس تا سال ۹۴ پس از میلاد در روم به آموزگاری پرداخت، تا زمانی که امپراتور دومیتیان۸ از بیم تأثیر رو به رشد فلاسفه، او را از روم اخراج کرد. به نیکوپولیس تبعید شد و بقیهٔ عمرش را در کرانهٔ شمال غربی یونان گذراند. در آنجا یک مدرسهٔ فلسفه احداث کرد و به ارائهٔ سخنرانی‌هایی در مورد داشتن زندگی باکرامت‌تر و با آسودگی خاطر بیشتر پرداخت. مارکوس اورلیوس آنتونیوسِ جوان از برجسته‌ترین شاگردانش بود که سرانجام پادشاه امپراتوری روم شد. مارکوس همچنین نویسندهٔ کتاب معروف تأملات بود، کتابی که تعالیم اخلاقی رواقی اپیکتتوس در آن ریشه دوانیده بود.

اپیکتتوس استاد چیره‌دستِ منطق و استدلال بود، اما هرگز مهارت استثنایی بلاغت خود را به رخ نمی‌کشید. او از آن دست معلمان متواضع و گشاده‌رویی بود که خردمندانه، شاگردانش را به جدی گرفتن زندگی سوق می‌داد. او به حرف‌ها و نصایح خود جامهٔ عمل پوشاند: در کلبه‌ای محقر می‌زیست و از هرگونه تعلق خاطر به شهرت، ثروت‌اندوزی و قدرت‌طلبی اجتناب می‌ورزید. او حدود سال ۱۳۵ پس از میلاد در نیکوپولیس از دنیا رفت.

به باور اپیکتتوس وظیفهٔ اصلی فلسفه این است که مردم عادی را در رویارویی با چالش‌های زندگی روزمره یاری کند تا بتوانند با شکست‌ها، ناامیدی‌ها و غم‌واندوه‌های بزرگ و اجتناب‌ناپذیر زندگی کنار بیایند. آموزه‌های اخلاقی او عاری از هرگونه اغراق، ظاهرنمایی و جمبل و جادوهای متافیزیکی بود. چیزی که از او بر جای مانده، اولین و بهترین کتاب غرب در باب الفبای زیستن به بهترین شکل ممکن است.

کتاب هنر رواقی زیستن با رعایت روح مردم‌مدار و آسان‌یابِ تعالیم اپیکتتوس، اندیشه‌های ارزشمند و اساسیِ رواقیون را به‌طور خلاصه و با زبانی ساده و بینشی مناسبِ انسانِ امروزی ارائه می‌کند. هدف نویسنده این بوده که روح اصیل آموزه‌های اپیکتتوس، و نه الزاماً عین عبارت‌های او را انتقال دهد. بنابراین چندین نسخهٔ ترجمه‌شدهٔ آموزه‌هایش را بررسی و آموزه‌های او را با بیانی تازه ارائه کرده‌ است؛ چنان‌که اگر خود او امروز می‌خواست سخن بگوید شاید به همین شیوه می‌گفت.

 خواندن کتاب  هنر رواقی زیستن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان به کتاب‌های حوزه فلسفه و زندگی مخاطبان این کتاب‌اند.

بخشی از کتاب  هنر رواقی زیستن

امیال در پی ارضای خود هستند

امیال و بیزاری‌های ما فرمانرواهایی ناپایدار و متغیر هستند. هر دو می‌خواهند ارضا شوند. امیال به تو امر می‌کنند که در تکاپو باش تا به آنچه ما می‌خواهیم برسی. بیزاری‌ها اصرار می‌ورزند که باید از آنچه مایهٔ نفرت ماست اجتناب کنی.

عموماً هنگامی که به خواسته‌های خود نمی‌رسیم، ناامید می‌شویم و وقتی به چیزهایی می‌رسیم که نمی‌خواهیمشان، رنجور.

پس چنانچه فقط از چیزهای نامطلوبی اجتناب کنی که با سعادت و بهروزی‌ات مغایرت دارند و در حیطهٔ اختیار تو هستند، هرگز متحمل چیزهایی که کاملاً نامطلوب توست، نخواهی شد. اما اگر بخواهی از امور اجتناب‌ناپذیری مثل بیماری، مرگ یا بداقبالی جلوگیری کنی، یعنی اموری که در حیطهٔ اختیار تو نیست، صرفاً مایهٔ عذاب خود و اطرافیان خواهی شد.

علاقه و تنفر قدرتمندند اما چیزی جز عادت نیستند. ما می‌توانیم داشتن عادات بهتر را بیاموزیم. عادتِ بیزاری‌جویی از تمام چیزهایی که در اختیارت نیست را کنار بگذار و در عوض، با چیزهایی مبارزه کن که برایت نامطلوب و البته در محدودهٔ توانایی توست.

نهایت تلاشت را به کار ببند تا عنان خواسته‌های خود را به دست بگیری. چون اگر میل به چیزی داشته باشی که در اختیارت نباشد، یقیناً ناامیدی در پی‌اش خواهد آمد. در این بین، چه‌بسا چیزهای مطلوب و ارزشمندی را نادیده بگیری که تحت اختیارت نیز باشند. البته گاهی اوقات به دلایلی منطقی باید به چیزی دست یابی یا قید چیزی را بزنی، اما این کار را با متانت، ظرافت و انعطاف انجام بده.