کتاب جمهوری قزاقستان

کتاب جمهوری قزاقستان نوشته احمد علامه فلسفی است که به معرفی ویژگی‌های طبیعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و جاذبه‌های گردشگری کشور قزاقستان می‌پردازد و روابط ایران با این کشور را بررسی می‌کند.

درباره جمهوری قزاقستان

قزاقستان از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد.

قزاقستان با مساحت ۲۷۲۵۰۰۰ کیلومتر مربع (بیش از سه برابر ترکیه یا پاکستان و کوچکتر از آرژانتین) و بزرگ‌ترین کشور خشکی‌ (محصور در خشکی) دنیا است.قزاقستان ۲۰ میلیون نفر جمعیت دارد .

ساکنان اصلی آسیای مرکزی از مردم ایرانی‌تبار سَکا بودند. مردمان ترک‌تبار از سده پنجم به این‌سو آغاز به نفوذ و کوچ در منطقه کردند.هون‌ها در اوایل سده هشتم قبل از میلاد به این منطقه آمدند و در سالهای بعدی ترکان قبچاق که از کوهستان‌های آلتای آمده بودند در حوالی دریاچه آرال و دشت قبچاق ساکن شدند قزاقها شعبه‌ای از ترکان قبچاق هستند. در سده سیزدهم، این منطقه توسط امپراتوری چنگیزخان مغول تصرف شد. پس از مرگ او، این امپراتوری بین فرزندان او قسمت شد و قزاقستان کنونی به جُغَتای، پسر چنگیزخان رسید؛ ولی قسمت غربی و بیشتر قسمت‌های شمالی به گنقیز نوه چنگیزخان رسید به دلیل حکومت طولانی مغول‌ها بر این منطقه عناصر مغولی در این منطقه نفوذ کرده‌است.

واژه قزاقستان از دو بخش «قزاق» و پسوند فارسی «ستان» تشکیل شده‌است، که به معنای «سرزمین قزاق‌ها» است. واژه قزاق نیز خود به معنی «کوچنده» و از ریشه ترکی «قَز» است که معنای کوچیدن می‌دهد و به زندگی کوچ‌نشینی قزاق‌ها اشاره دارد.

پس از انقلاب اکتبر و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان با عنوان جمهوری سوسیالیستی قزاقستان شوروی به یکی از جمهوری‌های آن تبدیل شد. با فروپاشی شوروی، قزاقستان به استقلال دست یافت. قزاقستان در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ آخرین جمهوری شوروی بود که اعلام استقلال کرد.

حکومت قزاقستان دمکراتیک و از نوع جمهوری ریاستی است. رئیس‌جمهور در راس کشور و دولت قرار دارد. قدرت اجرایی دست دولت بوده و قدرت قانونی دست پارلمان می‌باشد. پس از استقلال ، نورسلطان نظربایف به ریاست‌جمهوری قزاقستان رسید و از سال ۱۹۸۹ همچنان در این منصب باقی‌مانده‌است. نورسلطان نظربایف در ۴ دسامبر۲۰۰۵ میلادی انتخاب شد. آقای نورسلطان نظربایف ، رییس جمهور محبوب قزاقستان ، تمام تلاش خود را برای پیشرفت و آبادانی کشور خود بکار برده است .

خواندن کتاب جمهوری قزاقستان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علقه‌مندان به کشورشناسی مخاطبان این کتاب‌اند.

 بخشی از کتاب جمهوری قزاقستان

    قزاقستان از جمله کشورهای در حال توسعه منطقه است که بدلیل برخورداری از درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، آهن‌آلات،‌ محصولات کشاورزی و منابع معدنی و همچنین دریافت وام و اعتبار از سوی بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری بین المللی و در راستای تحقق برنامه توسعه کشور تحت عنوان “قزاقستان ۲۰۳۰” و راهبرد کلان ۲۰۵۰، پروژه‌های فراوانی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، زیربنائی، عمرانی، ساختمان‌سازی و نفت و گاز را در دست اجرا دارد. از این منظر بازار مستعدی برای کالاها و خدمات فنی و مهندسی ایران می‌تواند باشد. شرکت های ایرانی تاکنون قریب به دو میلیارد دلار در قزاقستان در زمینه‌های مختلف به قزاقستان خدمات فنی و مهندسی صادر کرده‌اند، از جمله شرکت دنا رهساز تاکنون نزدیک به ۸۰۰ میلیون دلار کار راه سازی انجام داده و دو پروژه به ارزش ۱۱۰ میلیون دلار و ۱۴۰ میلیون دلار نیز در دست اجرا دارد.

تجارت خارجی ایران با قزاقستان از سال ۱۳۸۹ لغایت ۱۳۹۵

ملاحظه: دلیل اصلی تفاوت زیاد در آمارهای گمرک ایران و قزاقستان در خصوص میزان مبادلات تجاری عبارتند از:

۱) سالیانه در حدود یک میلیون تن فولاد به ارزش تقریبی ۴۵۰ میلیون دلار بصورت موقت وارد کشورمان می‌شود که در آمار گمرک قزاقستان به عنوان صادرات به ایران ثبت می‌گردد.

۲) بخشی از صادرات کشورمان به قزاقستان از جمله خشکبار (حدود ۵۰ میلیون دلار) پس از ترخیص در گمرکات قزاقستان به روسیه صادر می شود که در آمار گمرک قزاقستان به عنوان واردات از ایران ثبت نمی‌شود.

- مبادلات تجاری دو کشور در ۵ ماهه اول سال ۱۳۹۶:

-‌ واردات ایران از قزاقستان در پنج ماهه نخست ۱۳۹۶ برابر با ۳۰.۷ میلیون دلار بوده است.

- صادرات ایران به قزاقستان در پنج ماهه نخست ۱۳۹۶ برابر با ۵۱.۷ میلیون دلار بوده است

-کمیسیون های مشترک اقتصادی

تاکنون تعداد ۱۴ اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی در دو کشور برگزار گردیده است که چهاردهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی در تاریخ ۲۲-۲۱ مهرماه ۱۳۹۴ در آستانه برگزار گردید. پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک در بازه زمانی ۲۵ آذرماه لغایت ۳۰ بهمن ۱۳۹۵ در تهران برگزار گردید. قرار است که شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور تا انتهای سال ۱۳۹۶ در قزاقستان برگزار گردد.

-‌ ارزیابی روابط اقتصادی دو کشور:

وجود روابط سیاسی خوب و متعادل، انعقاد موافقتنامه‌های پایه‌ای و مبانی حقوقی فراهم شده برای توسعه روابط اقتصادی، زیرساختهای حمل و نقل مناسب و نیاز قزاقستان به مسیر ترانزیتی کشورمان و متقابلاً امکان دسترسی به روسیه و چین با استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی قزاقستان، زمینه مناسبی برای توسعه مناسبات اقتصادی و بازرگانی بین دو کشور فراهم کرده است. با این وجود موانع و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد.

- کالاهای مبادله شده بر اساس اولویت:

عمده‌ترین محصولات صادراتی ایران شامل انواع خشکبار، پسته، خرما، سیمان، محصولات پتروشیمی، انواع مصالح ساختمانی، موادغذایی، میوه و صیفی جات، مواد شوینده، انواع رنگها و محصولات لاستیکی و پلاستیکی هستند. عمده ترین اقلام وارداتی ایران نیز گندم، جو، آهن آلات و فولاد، دانه های روغنی مانند آفتابگردان و کلزا و قراضه باتری و سایرمحصولات غیرفولادی است. ارزش پروژه های خدمات فنی و مهندسی که توسط شرکتهای ایرانی در این کشور در حال حاضر در دست اجرا میباشد، طی این مدت حدود ۲۵۰ میلیون دلار میباشد.

مشکلات و موانعی که در خصوص اجرایی شدن توافقات بین ایران به قزاقستان وجود دارد می‌توان به تحریمهای بین‌المللی از سوی شورای امنیت سازمان ملل، فقدان همکاریهای بانکی (تحریم بانکی) میان دو کشور، محدویت‌های بانکی و مشکلات نقل و انتقال پول، بهره مندی قزاقستان در جلب مشارکت، سرمایه گذاری و بهره‌گیری از خدمات فنی و مهندسی با تمامی کشورها و شرکت‌های خارجی (گرایش کلان سیستم مدیریتی این کشور در انجام تعامل با کشورهای رده اول) و وجود بازار رقابتی اشاره کرد.

-پیش بینی آینده مناسبات اقتصادی دو کشور و پیشنهاد برای تحکیم روابط:

قزاقستان از جمله کشورهای در حال توسعه است که بدلیل برخورداری از درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت و دیگر مواد خام و محصولات کشاورزی و نیز با دریافت وام و اعتبار از بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری بین المللی و در راستای تحقق برنامه توسعه کشور از جمله راهبرد کلان «قزاقستان ۲۰۵۰» و برنامه «نورلی ژول»، پروژه‌های متعددی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، زیربنائی، عمرانی و نفت و گاز را در دست اجرا دارد. شرکت های ایرانی تاکنون قریب به دو میلیارد دلار در حوزه های مختلف خدمات فنی و مهندسی، صنعتی، معدنی، کشاورزی و دامپروری سرمایه گذاری نموده و خدمات ارائه کرده اند. از جمله پروژه مخابراتی دیداس به ارزش ۶۰۰ میلیون یورو و طرحهای راهسازی توسط شرکت «دنا رهساز» که تاکنون نزدیک به ۸۰۰ میلیون دلار بوده و دو پروژه به ارزش ۱۱۰ و ۱۴۰ میلیون دلار را در سال ۲۰۱۴ در دست اجرا دارد.**(سفارت ایران – آستانه)