کتاب شادی در قرآن

کتاب شادی در قرآن نوشته ام‌لیلا شفیعی و زینب روستایی است. این کتاب پژوهشی زبان‌شناسانه در معنای قرآن است که به مفهوم شادی و اهمیت آن می‌پردازد.

درباره کتاب شادی در قرآن

از آن‌جا که قرآن برای هدایت بشر نازل شده است، فهم آیاتش از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو باید مفسّر و یا مترجم قرآن با علوم مورد نیاز تفسیر و ترجمه مانند لغت، صرف، نحو و... آشنایی داشته باشد، و علاوه‌بر آن باید بداند که خداوند حکیم از به کار بردن هر یک از الفاظ قرآن منظور خاصّی داشته است. از جمله الفاظی که در جهان‌بینی قرآنی از جایگاه و منزلت خاصّی برخوردار است واژه شادی است؛ چرا که یکی از مهم‌ترین تمایلات انسان، نیاز و میل به شادی در زندگی است و این امر در بسیاری از جنبه‌های حیاتی انسان نقش مؤثری ایفا می‌کند، باعث افزایش روح امید و طول عمر در جامعه می‌گردد و در روابط فردی و اجتماعی افراد تأثیرگذار است و چه‌بسا ممکن است با از بین رفتن شادی، یأس و ناامیدی به سراغ انسان بیاید و او را به کفر و هلاکت نزدیک نماید. مفهوم شادی ۶۱ بار با ۱۱ واژه و مشتقّات اسمی، فعلی و وصفی در قرآن به کار رفته است. این‌که دیدگاه زبان‌شناسانهٔ قرآن به شادی و واژگان آن چگونه است؟ با این کتاب به جواب سوالتان می‌رسید.

نشر هاجر، وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه‌ی خواهران است. این نشر تلاش می‌کند در راستای نهادینه کردن فرهنگ اسلامی و آموزه‌های قرآنی کتاب‌هایی را در این حوزه منتشر کند. کتاب شادی در قرآن یکی از کتاب‌های نشر هاجر است که برای علاقه‌مندان به علوم قرآنی و مباحث مذهبی و طلاب حوزه علمیه نوشته شده است.

خواندن کتاب شادی در قرآن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به تمام طلاب علوم دینی و کسانی که به موضوع‌های دینی و قرآنی علاقه دارند پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب شادی در قرآن

بررسی زبان شناختی واژه «فرح»

واژه «فرح» از واژگانی است که بیشترین بار معنایی را برای رساندن مفهوم شادی دارد. و هم‌چنین یکی از پرکاربردترین واژگان شادی است که در اکثر پژوهش‌های مربوط به شادی، مبنای اصلی قرار می‌گیرد. و مطالب ارائه شده، تنها حول همین واژه «فرح» می‌باشد. این واژه در موارد متعددی در قرآن کریم به کار رفته است که در شماری از آنها دارای بار معنایی مثبت و در مواردی نیز بار منفی دارد. در این فصل با ارائهٔ ۴ بخش - تبیین معنا و مفهوم این واژه در فرهنگ‌های لغت، وجوه اشتقاقی و قرائی و تشکیل میدان معنایی- اشاره خواهیم کرد که مفهوم شادی در تک تک کاربرد این واژه، مذموم است یا ممدوح و یا این‌که شادی حقیقی است یا کاذب.

«ف‌رح» در لغت

اولین فرهنگ لغت عربی موجود در زبان عربی کتاب العین خلیل بن احمد فراهیدی (م ۱۷۵ ق) است. وی مادّه فرح را در معنای سنگینی قرض و بدهی به کار برده است. «رجلٌ مُفْرَح» مردی است که قرض، بر پشت او سنگینی می‌کند و با استناد به این بیت شعری معنای آن را تقویت می‌کند.

«إذا أنت لم تبرح تؤدی أمانة

و تحمل أخری أَفْرَحَتْک الودائعُ»

«اگر تو پیوسته یک امانتی را برگردانی و امانتی دیگر را به عهده بگیری، آن ودیعه‌ها بر تو سنگینی می‌کند.» «مُفْرِح»‌ وسیله‌ای برای شادی می‌باشد و «مَفْرُوح» کسی است که به وسیلهٔ آن شیء شادمان و مسرور می‌گردد.

ابن درید (م ۳۲۱ ق) «فَرَح» را ضدّ حزن و «فَرْحَة» را به معنی «مَسَرَّة» آورده است. «الرجل المُفْرَح»‌ مردی است که به خاطر سنگینی قرض و وام پشتش خم شده است. «أَفرحَنی الشی‌ء» مثل «فدحنی» و به معنی آن شیء بر من سنگین و دشوار شد. به اعتقاد وی اگر معنای سنگینی از فرح استعمال شود، این واژه از واژگان اضداد خواهد بود. ابن درید نخستین کسی است که صراحتاً این واژه را جزء واژگان اضداد قرار داده است.