کتاب چرا می خوابیم؟

کتاب چرا می خوابیم اثر متیو واکر عصب‌شناس و متخصص خواب آمریکایی است و اولین نسخه‌ی آن در سال ۲۰۱۷ منتشر شده است. این کتاب به بررسی اهمیت موضوع «خواب» و چگونگی اثرگذاری آن بر سلامت و مغز انسان می‌پردازد. ترجمه‌ی فارسی این کتاب توسط میثم همدمی انجام شده و نشر دانژه آن را در سال ۱۳۹۹ منتشر کرده است.

درباره‌ی کتاب چرا می‌خوابیم

بیل گیتس، بنیان‌گذار شرکت مایکروسافت، کتاب چرا می خوابیم را کتابی مهم و جذاب عنوان کرده است. به گفته‌ی بیل گیتس، متیو واکر در مورد خواب که هر فرد روی زمین به آن بسیار نیاز دارد، چیزهای زیادی به او آموخته است و گیتس معتقد است این کتاب همین کار را برای سایر خوانندگانش نیز انجام می‌دهد.

کتاب چرا می‌خوابیم که یکی از پرفروش‌ترین و پرطرفدارترین کتاب‌های نیویورک تایمز است، یک کندوکاو جذاب در هدف و قدرت «خواب» است. این کتاب تا کنون به بیش از ۴۰ زبان مختلف ترجمه شده و یک هدف منحصر‌به‌فرد دارد: اتحاد مجدد بشریت با خواب.

خواب یکی از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی، تندرستی و طول عمر ماست، اما کمتر درک شده و به آن پرداخته شده است. تا همین اواخر، علم هیچ پاسخی به این سؤال نداشت که چرا می‌خوابیم، یا خواب چه فایده‌ای دارد، یا چرا وقتی نمی‌خوابیم، پیامدهای مخربی را به سلامتی خود متحمل می‌شویم. در مقایسه با سایر انگیزه‌های اساسی در زندگی -همچون خوردن، نوشیدن و تولید مثل- هدف از خواب تا مدت زیادی ناشناخته باقی مانده بود.

انفجاری از اکتشافات علمی طی بیست سال گذشته، امروزه این جنبه‌ی اساسی از زندگی ما را روشن‌تر کرده است. اکنون، متیو واکر، عصب‌شناس برجسته و متخصص خواب، درک جدیدی از اهمیت حیاتی خواب و رویا در کتاب چرا می خوابیم به ما ارائه می‌دهد. خواب از طریق مغز، توانایی ما را برای یادگیری، به خاطر سپردن و تصمیم‌گیری منطقی غنی می‌کند. خوابیدن عواطف، متابولیسم و اشتهای ما را مجدداً تنظیم و سیستم ایمنی ما را تقویت می‌کند. رویا دیدن خاطرات دردناک را تسکین می‌دهد و نوعی فضای واقعیت مجازی را ایجاد می‌کند که در آن مغز دانش گذشته و حال را برای الهام بخشیدن به خلاقیت ترکیب می‌کند.

متیو واکر در این کتاب به سوالات مهمی در مورد خواب پاسخ می‌دهد، سوالاتی مانند کافئین و الکل چگونه بر خواب تاثیر می‌گذارند؟ در طول خواب REM واقعا چه اتفاقی می‌افتد؟ چرا الگوهای خواب ما در طول زندگی تغییر می‌کند؟ داروهای خواب‌آور رایج چگونه بر ما تاثیر می‌گذارند و آیا می‌توانند آسیب طولانی‌مدت به همراه داشته باشند؟ واکر با ترسیم پیشرفت‌های علمی و ترکیب دهه‌ها تحقیق و عملکرد بالینی، توضیح می‌دهد که چگونه می‌توانیم خواب را برای بهبود یادگیری، خلق‌وخو و سطوح انرژی خود تحت کنترل درآوریم. او همچنین توضیح می‌دهد که چگونه از طریق خواب می‌توانیم هورمون‌ها را تنظیم کنیم، از سرطان، آلزایمر و دیابت پیشگیری کنیم، اثرات پیری را کند کنیم، طول عمر خود را افزایش دهیم، به فرزندانمان آموزش بهتری ارائه کنیم و کارایی، موفقیت و بهره‌وری کسب‌و‌کارمان را افزایش دهیم. چرا می‌خوابیم با داشتن دیدی شفاف، جذاب و قابل فهم، کتابی حیاتی و روشنگر محسوب می‌شود.

کتاب چرا می‌خوابیم با یک دیدگاه جدید تحریک‌آمیز برای خواب در دنیای مدرن به پایان می‌رسد، چشم‌اندازی که هدف آن حل بزرگ‌ترین چالش سلامت عمومی است که اکنون با آن روبه‌رو هستیم: اپیدمی جهانی از دست دادن خواب.

خواندن کتاب چرا می‌خوابیم؟ را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

دکتر متیو واکر یک دانشمند است، اما برای افراد عادی می‌نویسد و مفاهیم پیچیده را با تشبیهات خود به راحتی قابل درک می‌کند. خواندن کتاب چرا می خوابیم به صاحبان مشاغل، مربیان، والدین، مقامات دولتی و هر کسی که تا به حال از خواب ضعیف رنج برده است، پیشنهاد شده است.

کتاب چرا می‌خوابیم ما را به سفری جذاب و ضروری به سوی جدیدترین درک علم خواب می‌برد و بسیار فراتر از ارضای کنجکاوی فکری است. این کتاب به بررسی عواقب شناختی، سلامتی، ایمنی و تجاری ناشی از به خطر انداختن کیفیت و کمیت خواب می‌پردازد؛ بینش‌هایی که ممکن است شیوه زندگی‌تان را تغییر دهد. در زندگی مدرن که پر از حواس‌پرتی است، خواندن این کتاب به تمام افرادی که دوست دارند خواب بهتری را تجربه کنند و در نتیجه زندگی بهتری داشته باشند، پیشنهاد می‌شود.

چرا باید کتاب چرا می خوابیم را بخوانیم؟

امروزه با توجه به دغدغه‌های روزافزون زندگی در اجتماعات مدرن و همچنین به تبع آن اضطراب و استرس انسان، کمتر کسی را می‌توان یافت که خواب او دچار مشکل نشده باشد. خواندن کتاب چرا می‌خوابیم؟ می‌تواند به ما کمک کند تا مسائل خوابمان را حل کرده و آرامش بیشتری را تجربه کنیم، آرامشی که به طور مستقیم بر زندگی روزمره‌ی ما نیز اثر می‌گذارد. 

درباره متیو واکر

دکتر متیو واکر، دانشمند و عصب‌شناس انگلیسی (متولد ۱۹۷۲ در لیورپول، انگلستان) است که امروزه تحقیقات او در باب مسائل مختلفی از جمله خواب، به طور گسترده در جهان مورد توجه قرار گرفته است.

دکتر متیو واکر مدرک خود را در رشته‌ی علوم اعصاب از دانشگاه ناتینگهام انگلستان و مدرک دکترای خود را در رشته‌ی فیزیولوژی عصبی از شورای تحقیقات پزشکی لندن دریافت کرد. او پس از آن، استاد روانپزشکی در دانشکده‌ی پزشکی هاروارد در ایالات متحده شد.

واکر در حال حاضر استاد علوم اعصاب و روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا در ایالات متحده است. او همچنین موسس و مدیر مرکز علوم خواب انسان است.

تحقیقات دکتر واکر تاثیر خواب را بر عملکرد مغز انسان در جمعیت‌های سالم و بیمار بررسی می‌کند. او جوایز مالی متعددی را از بنیاد ملی علوم و انستیتوی ملی بهداشت دریافت کرده و عضو آکادمی ملی علوم نیز هست. دکتر واکر تا به امروز بیش از ۱۰۰ تحقیق علمی را منتشر کرده است.

متیو واکر تا کنون در شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی متعددی از جمله بی‌‌بی‌سی، نووا ساینس، کانال نشنال جئوگرافی و ۶۰ دقیقه‌ی سی‌بی‌اس حضور داشته است.

واکر همچنین صاحب یک پادکست کوتاه اما رتبه‌بالا، به نام پادکست متیو واکر است که بر روی مسائلی از جمله خواب، مغز و بدن تمرکز دارد. این برنامه شامل پادکست‌های هفت تا سیزده دقیقه‌ای است که از جولای ۲۰۲۱ در حال اجرا هستند.

در سال ۲۰۱۹، واکر یک سخنرانی ۱۹ دقیقه‌ای در TED با عنوان «خواب ابرقدرت شماست» ارائه کرد. این سخنرانی در ۷۲ ساعت اول بیش از یک میلیون بازدید دریافت کرد. این سخنرانی توسط کریس اندرسون، نویسنده‌ی کتاب سخنرانی‌های TED، به عنوان یکی از برترین سخنرانی‌های سال ۲۰۱۹ انتخاب شد و تا به امروز بیش از ۱۴ میلیون بار دیده شده است. البته مارکوس لوچر، استاد ریاضیات و آمار در دانشکده‌ی اقتصاد و حقوق برلین، از ادعاهای این سخنرانی انتقاد کرد و نسبت به صحت حقایق آن تردید ورزید.

نظر رسانه‌های مختلف درباره‌ی کتاب چرا می‌خوابیم چیست؟

کتاب چرا می خوابیم نظرات و نقدهای مثبتی را از جانب رسانه‌های مختلف دریافت کرده است. بخش نقد و بررسی کتاب نیویورک تایمز این کتاب را یک گشت‌وگذار متفکرانه و مفید در میان وضعیت کماکان تاریک مسئله‌ی خواب دانسته است و معتقد است واکر به طور متقاعدکننده‌ای این استدلال را مطرح می‌کند که ما در میانه‌ی اپیدمی بی‌صدای از دست دادن خواب هستیم که می‌تواند بزرگ‌ترین چالش بهداشت عمومی در قرن بیست‌و‌یکم باشد. این رسانه همچنین کتاب چرا می‌خوابیم را کتابی متقاعد‌کننده و پرشور برای پرداختن به مسائل اجتماعی انسان که به واسطه‌ی کمبود خواب ایجاد می‌شوند، عنوان کرده است.

نشریه‌ی پیپل معتقد است با خواندن کتاب چرا می‌خوابیم و با درک چرایی خواب، می‌توانیم به درک چگونگی بهبود خواب نیز دست پیدا کنیم.

روزنامه‌ی فایننشال تایمز این کتاب را کتابی مهیج و مهم عنوان کرده است که باید آن را با آگاهی از این که نویسنده به قول خودش «عاشق هر چیزی که خواب هست و انجام می‌دهد» بخوانیم.

مجله‌ی منز ژورنال کتاب چرا می‌خوابیم را کتابی جالب عنوان کرده که در آن واکر چگونگی تغییر عادات استراحت ما در طول تاریخ، ارتباط میان خواب، بیماری‌های مزمن و طول عمر علت اثر معکوس داشتن قرص‌ها و ابزارهای کمکی که برای خواب طولانی‌تر و عمیق‌تر استفاده می‌شوند را توضیح می‌دهد و مهم‌تر از همه، راهکارهایی ساده و کاربردی را برای استراحت بهتر به ما ارائه می‌دهد.

بخشی از کتاب چرا می‌خوابیم

گرچه احتمالاً تبلیغ ساختگی بالا اغراق‌آمیز به‌نظر می‌رسد اما هیچ‌کدام از گزاره‌های آن نادرست نیستند. اگر این تبلیغ مربوط به دارویی جدید بود، بسیاری از مردم آن را باور نمی‌کردند و آنانی هم که مجاب می‌شدند چنین تبلیغی واقعی است، حاضر بودند حتی برای مقادیر کم این دارو مبالغی هنگفت پرداخت کنند. اگر کارآزمایی‌های بالینی از این ادعا حمایت می‌کردند، ارزش سهام شرکت دارویی سرمایه‌گذار این دارو به‌شدت بالا می‌رفت.

درهرحال این تبلیغ، معجونی معجزه‌آسا یا دارویی شگفت‌آور را توصیف نکرده، بلکه مزایای تأییدشده خواب شبانه را شرح داده است. شواهد حمایت‌کننده از این ادعاها تاکنون در بیشتر از ۱۷.۰۰۰ گزارش علمی دقیق ثبت شده‌اند. اگر در مورد هزینه نسخه این روش حیرت‌انگیز بپرسید، باید بگویم هزینه‌ای ندارد، کاملاً رایگان است. هرچند اغلب از دریافت دوز کامل این درمان طبیعی، اجتناب می‌کنیم؛ اجتنابی که پیامدهایی هولناک به دنبال دارد.

به سبب کمبود آموزش‌های عمومی، اغلب ما نمی‌دانیم خواب چه نوشداروی فوق‌العاده‌ای است. سه فصل این بخش از کتاب برای جبران ناآگاهی ما از این پیام بهداشتی غائب، تدوین شده‌اند؛ غائبی بسیار بزرگ. خواهیم آموخت که خواب یک پزشک متخصص همه‌کاره است: چه بیماری جسمانی داشته باشید و چه روانی، نسخه خواب درمان‌تان می‌کند. اُمید من آن است که پس از مطالعه این فصول، حتی سرسخت‌ترین کم‌خوابان نیز به راه بیایند و خود را اصلاح کنند.

در فصول پیشین کتاب مراحل خواب را توصیف کردم؛ در اینجا به مزایای حضور هریک از این مراحل خواهم پرداخت. جالب اینجاست که مهم‌ترین اکتشافات «تازه» قرن بیست‌ویک پیرامون خواب، به شکلی زیبا در سال ۱۶۱۱ میلادی و در صحنه دوم از پرده دوم نمایشنامه مکبث ۶۸ اثر شکسپیر خلاصه شده‌اند؛ آنجایی که شکسپیر پیامبرگونه می‌گوید خواب «وعده اصلی ضیافت زندگی است» . شاید مادرتان هم، البته با زبانی کم زرق و برق‌تر، در توصیه‌ای مشابه به ستایش مزایای خواب پرداخته باشد، مزایایی مثل التیام زخم‌های روانی، کمک به یادگیری و به‌خاطرآوری، به ذهن آوردن راه‌حل‌هایی برای مشکلات دشوار، و پیشگیری از عفونت و بیماری‌ها. به‌نظر می‌آید، مادرتان و شکسپیر از همه شگفتی‌های تأییدشده خواب خبر داشته‌اند.

خواب برای مغز

خواب صرفاً به معنای عدم وجود بیداری نیست بلکه چیزی بسیار فراتر از آن است. همان‌طور که پیش‌تر شرح داده شد، خواب شبانه ما مجموعه‌ای ظریف و دقیق، به لحاظ سوخت‌وسازی فعال و متشکل از مراحلی منظم و منحصربه‌فرد است.

کارکردهای متعددی از مغز به‌وسیله خواب ترمیم می‌شوند و متکی به آن‌اند. هیچ‌کدام از انواع منفرد خواب به‌تنهایی قادر نیستند به تمام اهداف خواب جامه عمل بپوشانند. هر مرحله از خواب - خواب سبک NREM، خواب عمیق NREM، و خواب REM - مزایایی متنوع در ساعات متنوع به مغز ارزانی می‌دارند؛ بنابراین هیچ‌یک از انواع خواب مهم‌تر از دیگری نیست. از دست دادن هر نوع از این خواب‌ها نقایص مغزی را به دنبال خواهد داشت.