کتاب چهار میثاق

کتاب چهار میثاق با عنوان فرعی، کتاب خرد سرخپوستان تولتک، اثری ماندگار از دون میگوئل روئیز است. 

 درباره کتاب چهار میثاق

این کتاب خردنامه‌ی مردمان سرخ است؛ مردمانی آگاه به ذات و خرد آدمی. آن‌ها که تن و روان را از هم گسسته نمی‌پنداشتند و می‌دانستند هرچه هست در پیوند با مام طبیعت تجلی می‌یابد. دون میگوئل روئیز، مردی از تبار تولتک‌ها، بومیانِ امریکای مرکزی است که با نگارش این کتاب سعی در انتقال مفاهیم والای انسانی، از نسل‌های گذشته به نسل حاضر و آینده را دارد. او سعی کرده با ودیعه گذاشتنِ باورهای بنیادینی که جهان را پاک‌تر و روشن‌تر می‌کند، رؤیای مشترک سیاره‌ی زمین را تغییر دهد.

هزاران سال پیش در مکزیک جنوبی، زنان و مردان خردمند را تولتک‌‌ها می‌نامیدند. متخصصان انسان‌شناسی، آن‌‌ها را به عنوان یک ملت یا نژاد توصیف می‌کردند، اما در واقع تولتک‌ها، دانشمندان و هنرمندانی بودند که جامعه‌ای تشکیل دادند تا خرد معنوی و آیین‌های کهن را کشف کنند و حفظ نمایند. این متخصصان به عنوان استاد (ناوال‌ها[1]) و شاگرد در تئوتیهواکان؛ شهر باستانیِ اهرام در خارج از مکزیکوسیتی دور هم جمع شدند. جالب است بدانید که تئوتیهواکان، به مکانی که «انسان در آن خدا می‌شود» معروف است!

در فصل اول، دون میگوئل از اهلی شدن و رؤیای سیاره‌ی زمین می‌گوید. رؤیای مشترکی که از طریق نسل‌ها به ما منتقل شده است:

انسان‌هایی که پیش از ما زیسته‌اند به ما می‌آموزند که چگونه به شیوه‌ی جامعه رؤیا ببینیم.

اما این رؤیا آنچنان خوب و پذیرفتنی نیست:

در رؤیای سیاره، رنج کشیدن بشر، زندگی در ترس و ایجاد فاجعه‌های عاطفی، همه امری عادی به شمار می‌آید.

چهار فصل بعد، چهار میثاق را به خواننده معرفی می‌کند که اگرچه عناوین آن ممکن است برای مخاطب تازگی نداشته باشند، اما شیوه‌ی نگرشِ تولتک‌ها به این آموزه‌ها زیبا و تحسین برانگیز است.

میثاق اول از چهار میثاق – با کلام خود گناه نکنید. به ما می‌آموزد که جادوی سیاه کلام می‌تواند همچون زهری کام و روان شنونده را تلخ کند و این جادو تمام عمر همراه او باقی می‌ماند و زندگی‌اش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دون میگوئل در کتاب مثالی آورده از مادری که چون خسته است به دخترش تشر می‌زند که چه صدای بدی داری، آواز نخوان! و همین باعث می‌شود دخترک در تمام طول زندگی‌اش از ابراز وجود در این زمینه خودداری کند. این نگاهِ تولتک‌ها بسیار به آموزه‌های کارل گوستاو یونگ نزدیک است.

میثاق‌های بعدی هم زاییده‌ی همین میثاق اول هستند، و اگر میثاق اول را بتوان به خوبی درک و در زندگی پیاده کرد، تغییرات بزرگی را می‌توان شاهد بود.

میثاق دوم از چهار میثاق – «هیچ چیز را به خود نگیرید!» است. این میثاق همچون سپری از شما در برابر جادوی سیاه کلام سایرین محافظت می‌کند. همانند مثال قبل اگر دخترک حرف مادرش را به خود نمی‌گرفت، زهر کلام او زندگی‌اش را تحت تاثیر قرار نمی‌داد.

میثاق سوم از چهار میثاق – تصورات باطل نکنید؛ این میثاق در رابطه با باور درونی‌ای است که هر یک از ما در ذهن خود می‌پذیریم و زندگی را بر پایه‌ی آن‌ها مدیریت می‌کنیم.

میثاق چهارم از چهار میثاق – این است که همیشه بیشترین تلاشتان را بکنید.

در انتها نویسنده در چند صفحه روش جایگزین کردن این میثاق‌ها با میثاق‌های قبلی را شرح داده است. باشد که به کمک این کتاب رؤیای جمعی مردم کره‌ی زمین شکل و سوی دیگر بگیرد.

خواندن کتاب چهار میثاق را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 همه دوست‌داران کتاب‌های موفقیت در زندگی و رشد شخصی

 بخشی از کتاب چهار میثاق

هیچ‌چیز را به خودتان نگیرید.» هر اتفاقی که در اطرافتان افتاد را به خودتان نگیرید. بر اساس مثال فصل قبل اگر من شما را در خیابان ببینم و بدون اینکه شما را بشناسم، بگویم: «هِی، تو چقدر احمق هستی!» این جمله مربوط به شما نیست، مربوط به من است. اگر این جمله را به خودتان بگیرید، ممکن است باور کنید که احمق هستید. یا اینکه به فکر فرو بروید و بگویید: «این شخص که مرا نمی‌شناسد، از کجا چنین چیزی می‌داند؟ نکند طالع‌بین است یا آن‌قدر واضح است که همه می‌توانند احمق بودنم را ببینند؟»

در واقع شما این جمله را به خودتان می‌گیرید، چون با جمله‌ای که من گفته‌ام، موافق هستید. به محض اینکه این جمله را می‌پذیرید و با آن موافقت می‌کنید، سم ناشی از این حرف، وارد وجودتان می‌شود و شما در رؤیای جهنم به دام می‌افتید. علت گرفتار شدن شما در این دام چیزی ست که ما به آن «اهمیت شخصی» می‌گوییم. اهمیت شخصی یا همه‌چیز را به خود گرفتن، بیانگر ابراز خودخواهی ست. چون در اهمیت شخصی فرض را بر این می‌گیریم که همه‌چیز به «من» مربوط می‌شود. فکر می‌کنیم مسئول همه‌چیز ما هستیم. من، من و همواره من! یادتان باشد هر کاری که دیگران انجام می‌دهند، به خاطر شما نیست، به خاطر خودشان است و شما مسئول گردن گرفتن کارهایشان نیستید. هر فردی رؤیا و ذهن خودش را دارد و در دنیایی کاملاً متفاوت با شما زندگی می‌کند. وقتی همه‌چیز را به خودمان می‌گیریم، تصور می‌کنیم که بقیه می‌دانند در دنیای ما چه می‌گذرد، از این رو تلاش می‌کنیم مدام دنیای خودمان را به آن‌ها تحمیل کنیم؛ بنابراین حتی اگر شرایط بسیار شخصی باشد و کسی مستقیماً به شما توهین کند، باز هم مقصرش شما نیستید. آن چه دیگران می‌گویند، انجام می‌دهند و درباره‌اش اظهارنظر می‌کنند، همگی بر اساس میثاق‌هایی ست که در ذهنشان دارند. دیدگاه‌های آن‌ها ناشی از برنامه‌هایی است که در طول فرآیند اهلی شدن دریافت کرده‌اند.

مثلاً اگر فردی دربارهٔ شما اظهارنظر کند و بگوید: «چقدر چاق شده‌ای!» شما نباید این جمله را به خودتان بگیرید. چون واقعیت این است که این فرد نمی‌داند با احساسات، باورها و نظراتش اصطلاحاً چند چند است. از این رو می‌کوشد سم درونی‌اش را به سمت شما بفرستد و اگر شما حرفش را قبول کنید، سم را دریافت کرده و مال خودتان می‌کنید! به بیان دیگر، اگر شما حرف‌های دیگران را به خودتان بگیرید و سریعاً بپذیرید، به‌آسانی به دام جادوگران سیاه و انسان‌های بدطینت می‌افتید. آن‌ها با یک اظهارنظر کوچک توجه شما را جلب می‌کنند، سپس هر سمی که دلشان می‌خواهد به خوردتان می‌دهند و چون شما این آدم‌ها را باور کرده‌اید، زهر را تا آخر سر می‌کشید. شما همهٔ این آشغال‌های عاطفی را می‌خورید و آن‌ها را مال خودتان می‌کنید؛ اما بالعکس اگر هر حرفی که دیگران به شما می‌زنند را به خودتان نگیرید، در وسط جهنم هم آسیبی به شما نمی‌رسد. مصون ماندن از اثرات سم آن هم در وسط جهنم، موهبتی ست که میثاق دوم به شما می‌دهد.