کتاب احیاگر یا رفرمیست

کتاب احیاگر یا رفرمیست کاری از پژوهشگران اندیشکده برهان با موضوع بررسی نسبت اندیشه شهید مطهری با اصلاح طلبان است. این اثر جلد چهارم از مجموعه جریان‌نگاشت نشر دیدمان است.

درباره کتاب احیاگر یا رفرمیست

اندیشه‌های شهید بزرگوار مطهری از جمله منابع فکری جمهوری اسلامی در ابتدای انقلاب اسلامی بوده که به بسیاری از سؤال‌های نشئت‌گرفته از زمینه و زمانهٔ خود پاسخ گفته است. پاسخ‌هایی که همواره بخشی از سؤالات جمهوری اسلامی را دربرداشته و مورد اقبال و استناد آحاد جامعهٔ اسلامی ایران بوده است. به همین جهت، استاد شهید در جامعهٔ ما دارای جایگاه رفیعی است؛ جایگاهی که همواره مورد رشک و حسادت جریان روشن‌فکری سکولار ایران بوده است.

اندیشنامهٔ حاضر که به قلم جمعی از پژوهشگران اندیشکدهٔ برهان به رشتهٔ تحریر درآمده است، به بررسی نسبت اندیشهٔ استاد شهید علامه مرتضی مطهری و تجدیدنظرطلبان مدعیان اصلاح‌طلبی و به مقایسهٔ میان این دو گونه اندیشه‌ورزی می‌پردازد. هدف این کتاب شناخت و تعمیق گفتمان تمدن‌ساز انقلاب اسلامی، بازخوانی اندیشه‌های شهید مطهری و شناخت آرا و اندیشه‌های جریانات سیاسی است.

 خواندن کتاب احیاگر یا رفرمیست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 پژوهشگران و اندیشمندان علوم سیاسی و اجتماعی مخاطبان این کتاب‌اند.

 بخشی از کتاب احیاگر یا رفرمیست

یکی از مهم‌ترین مسائلی که ذهن اندیشمندان را به خود مشغول ساخته، دلایل عقب‌ماندگی ایران و جهان اسلام است، درحالی‌که جهان غرب توانسته است به پیشرفت مادی و تکنولوژیک برسد. آشنایی مسلمانان با غرب این سؤال را در میان اندیشمندان اسلامی ایجاد کرد که دلیل این عقب‌ماندگی چه بوده است؟ عمدتاً دو پاسخ به این پرسش ارائه شده است که یک پاسخ عمده از سوی اندیشمندان اسلامی نظیر شهید مطهری بوده است و پاسخ دیگر از سوی روشن‌فکران ارائه شده است. دو جریانی که تاریخ ایران روایت تنازع ایده‌های آنان برای آیندهٔ کشور است.

شهید مطهری در چنین فضایی به ارائهٔ مباحث خود می‌پردازد و طبیعی است که در چنین شرایطی، مباحث به‌صورت دوطرفه انجام می‌شود و باید با چنین مختصاتی هم بررسی شوند. به همین دلیل، خود شهید مطهری هم دورهٔ پس از مشروطه را یکی از حساس‌ترین برهه‌ها می‌داند؛ چراکه رشد و افزایش اندیشه‌های روشن‌فکری از مشروطه آغاز می‌شود. دکتر حدادعادل در همایش «بازشناسی اندیشه‌های شهید مطهری» چنین می‌گوید: «این سخن را من از خود ایشان شخصاً شنیدم که برای اسلام در ایران خطرناک‌تر از فاصلهٔ زمانی مشروطیت تا شهریور بیست، هیچ دوره‌ای نبود؛ چراکه در این دوره است که هجوم افکار غربی صورت گرفت.»۲ و این روشن‌فکران بودند که کارگزار انتشار این افکار در ایران بودند.

چنان‌که گفته شد، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری مطهری، اندیشیدن دربارهٔ علل افول جامعهٔ مسلمین بود. پاسخ به چنین دغدغه‌ای عمدتاً در کتاب‌های «انسان و سرنوشت»، «عدل الهی»، «ده‌گفتار» و «جامعه و تاریخ» پی گرفته شد و مطهری در این مباحث به‌دنبال پاسخ به این پرسش بود که چرا مسلمانان از آن اوج به این حضیض رسیده‌اند. پاسخ شهید مطهری به این پرسش این بود که مسلمانان از اسلام اصیل و واقعی دور شده‌اند و آموزه‌های اسلامی گرفتار آفت تحریف و کج‌فهمی شده و مسلمانان می‌باید به بازشناسی و نوفهمی اسلام بپردازند.