کتاب مونس العشاق

«مونس العشاق (رساله عشق یا رساله فی حقیقه العشق)» اثر جاودانه شیخ شهاب الدین سهروردی به تصحیح صادق نیک‌پور است. «رساله عشق سهروردی» با نام‌های «مونس العشاق» و یا «رساله فی حقیقت العشق» یا «رساله در حقیقت عشق» با وجود حجم مختصرش در میان آثار فارسی شیخ اشراق بیش از دیگر آثار شهرت پیدا نمود و چندین شاعر و نویسنده تا به امروز تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند، بسیاری از محققان معتقدند که مهم‌ترین دلیل تاثیر و جاذبه رساله عشق برای ادبا و شعرا و نویسندگان موضوعیت عشق در این رساله است، این کتاب سهروردی نه‌تنها یکی از نمونه‌های اعلای ادب فارسی است، بلکه شامل پاره‌ای از عمیق‌ترین آرای فلسفی او نیز هست. هم چنین نظریه فلسفه سیاسی اشراقی سهرودی به نام «فلسفه حکیم متاله» در آن به وضوح نمود دارد و در لایه غیر واضح آن سهروردی فلسفه سیاسی طغیان‌گر و عصیانی اشراقی خود را علیه غاصبان حکومت به مردم عرضه می‌دارد: چون خبر آدم صلوات الله و سلامه علیه در ملکوت شایع گشت، اهل ملکوت را آرزوی دیدار خاست، این حال بر حُسن عرض کردند. حُسن که پادشاه بود گفت که اول من یک سواره پیش بروم، اگر مرا خوش آید روزی چند آن جا مقام کنم، شما نیز بر پی من بیایید. پس سلطان حُسن بر مرکب کبریا سوار شد و روی به شهرستان وجود آدم نهاد، جایی خوش و نزهت گاهی دلکش یافت، فرود آمد، همگی آدم را بگرفت چنانک هیچ چیز آدم نگذاشت. عشق چون از رفتن حُسن خبر یافت، دست در گردن حُزن آورد و قصد حُسن کرد. اهل ملکوت چون واقف شدند یک بارگی بر پی ایشان براندند. عشق چون به مملکت آدم رسید، حُسن را دید تاج تعزز بر سر نهاده و بر تخت وجود آدم قرار گرفته، خواست تا خود را در آن جا گنجانید، پیشانی اش به دیوار دهشت افتاد، از پای در آمد. حُزن حالی دستش بگرفت، عشق چون دیده باز کرد اهل ملکوت را دید که تنگ درآمده بودند...

درباره شهاب‌الدین سهروردی

شهاب‌الدین سهروردی، معروف به شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید، فیلسوف نامدار ایرانی و اهل شهر سهرورد شهرستان خدابنده‌ٔ استان زنجان است. وی از بزرگ‌ترین فلاسفه‌ٔ تاریخ ایران بود که حکمت خسروانی ایران باستان را احیا کرد.

از سهروردی حدود ۵۰ اثر باقی‌مانده که بخش‌هایی از آن به فلسفه‌ٔ اشراق می‌پردازد. فلسفه‌ٔ اشراق کلیتی پیچیده است و توضیح آن به اصطلاحات فلسفی و عرفانی نیاز دارد و البته به لغاتی که از نظر معنایی برای درک دشوار هستند.

همچنین، سهروردی چند رساله‌ٔ رمزی به زبان فارسی و عربی نوشت. زبان نمادین این رساله‌ها موجب تلفیق رموز زرتشتی، هرمسی و اسلامی می‌شود. درحقیقت هدف این رساله‌ها این بوده که شوق فطری انسان برای کسب معرفت و سفر روح به سوی اتحاد با کائنات را نشان دهد. متن حاضر در این کتــاب، چهار رساله‌ٔ عقـل سـرخ، صفیـر سیـمرغ، فـی حقیقـه‌العشق و آواز پر جبرئیل، از برجستــه‌ترین آثــار شیخ اشراق را شامل می‌شود که حاوی اسرار و رموز بسیار برای فهم حقیقت بوده و آن‌طور که سهروردی نام برد: «مستعدشدن» در این مسیر است.

درباره آثار شهاب الدین سهروردی بیشتر بخوانید.