شب قلعه‌ی مردان است

«شب قلعه‌ی مردان است»مجموعه داستان‌هایی از نویسنده کردزبان عطاءاله نهایی (-۱۳۳۹) است. این مجموعه از دو کتاب قبلی این نویسنده به نام‌های «زریکه» (جیغ) و «ته‌نگانه» (تنگنا) توسط مستوره درخشی گردآوری و به فارسی ترجمه شده‌است. عطاءاله نهایی، در شهرستان بانه به‌دنیا آمد. نوشتن داستان و رمان به زبان مادری‌اش (کردی) را به‌طور جدی و حرفه‌ای از سن هیجده‌سالگی آغاز کرد. از این نویسنده، علاوه بر سه مجموعه داستان‌کوتاه «جیغ»، «تنگنا» و «آن پرنده‌ی زخمی که منم» و رمان‌های «گُل شوران»، «پرندگان در باد» و «گرو بخت هَلاله» به زبان کُردی، چندین داستان کوتاه و مقاله به زبان فارسی نیز در مجلات کارنامه، عصر پنجشنبه، گفتمان نو و... به چاپ رسیده است. بخش از داستان کوتاه «جیغی در گلوی شب» که روایت گوشه‌هایی از زندگی دخترانی است که به قول شاملو: «دختران انتظار، دختران رودِ گل‌آلود و دختران بسترِ خشونت نومیدی» هستند را می‌خوانید: نازی در حیاط بود. قاتی گوسفندها که می‌شد مثل آن‌ها گیج و منگ به‌نظر می‌رسید، وقتی هم شاخ بزها را می‌گرفت و از هم جدای‌شان می‌کرد، مانند بزها زبر و زرنگ می‌نمود. گاه‌گاه سرش را بلند می‌کرد و ایوان را می‌نگریست. نگاهش در نگاه مادر شوهرش، گلچین، گره می‌خورد. خار بیزاری سوراخ‌های بینی و سقف دهانش را می‌خراشید. ترس در چشم‌هایش جمع می‌شد. در پاسخ سنگ‌باران نگاه مادر شوهر، تنش را کودکانه پیچ و تاب می‌داد و پشت دستش را بر پوزه‌ی گوسفندها و بزها می‌کشید. هیوا از نازی چیزی پرسید، با تنفر به او پشت کرد و جوابش را نداد. این رفتارش، یک سنگ بود و دو نشان! اول این که از دیدن هیوا حالش به‌هم می‌خورد و دوم اینکه می‌خواست پاسخ سنگ‌باران نگاه گلچین را بدهد و آتش به جانش بیندازد. «هیوا، عُرضه‌ی زن گرفتن ندارد، فتاح! پسر بی‌دست‌وپایی است؛ که به او زن می‌دهد؟» «با یک خانواده‌ی خوب، زن به زن کن؛ دخترت را به آن‌ها بده و از آن‌ها زن بگیر».