کتاب چهل حکمت نبوی (ص)

کتاب چهل حکمت نبوی (ص) (با شرح حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در ابتدای جلسات درس خارج فقه) با گردآوری علیرضا مختارپور قهرودی، توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از ۴۰حدیث و حکمت از پیامبر اسلام (ص) را دربرمی‌گیرد که در ابتدای جلسات درس خارج فقه توسط آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای شرح داده شده‌اند. کتاب حاضر با هدف ترویج اخلاق اسلامی و ارائهٔ آموزه‌های نبوی به مخاطبان، به‌ویژه نسل جوان، تهیه شده است. نسخه‌ٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب چهل حکمت نبوی (ص)

کتاب چهل حکمت نبوی (ص) اثری دینی و اخلاقی است که با محوریت احادیث پیامبر اسلام (ص) و شرح‌های آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، به تبیین مفاهیم بنیادین اخلاق اسلامی می‌پردازد. این کتاب بر پایه انتخاب ۴۰ حدیث از میان بیش از ۸۰۰ حدیث شرح‌شده در جلسات درس خارج فقه رهبر انقلاب اسلامی تدوین شده و تمامی احادیث آن از پیامبر اکرم (ص) روایت شده‌اند. برای هر حدیث، عنوانی کوتاه و اغلب موزون انتخاب شده است، مانند «عیب‌جوی خود باش»، «صبر کن تا بهشت را یابی» و «آنچه خوبان همه دارند». ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که با شرح‌های مختصر و کاربردی، مفاهیم اخلاقی را به زبانی روشن به مخاطب عرضه می‌کند.

شرح‌های ارائه‌شده در کتاب چهل حکمت نبوی (ص) برگرفته از بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در جلسات حوزوی است که برای طلاب فقه ارائه شده و سپس به‌صورت کتابی مستقل گردآوری شده‌اند. آنچه این اثر را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌کند، تلاش آن برای ارائهٔ آموزه‌های اخلاقی اسلام در قالبی ساده، روان و قابل‌فهم برای عموم، به‌ویژه نسل جوان است. توضیحات اخلاقی در کتاب چهل حکمت نبوی (ص)، نه‌تنها مفاهیم حدیث را روشن می‌سازد، بلکه نشان می‌دهد چگونه می‌توان این آموزه‌ها را در زندگی روزمره و روابط اجتماعی به کار بست.

آیت‌الله خامنه‌ای همواره بر ضرورت پرداختن به اخلاق و سبک زندگی ایرانی اسلامی تأکید داشته‌ است. او در یکی از بیانات خود، با اشاره به نیاز جامعهٔ امروز به رشد اخلاقی و روحیه همدلی و اخوت، گفته است: «امروز ما محتاج نصیحتیم... این‌ها را از چه کسی یاد بگیریم؟ پایه‌های اخلاق در کلمات ائمه است.» کتاب چهل حکمت نبوی (ص) نیز در همین راستا و با هدف ترویج فضائل اخلاقی تدوین شده است.

خلاصه کتاب چهل حکمت نبوی (ص)

کتاب چهل حکمت نبوی (ص) مجموعه‌ای از احادیث پیامبر اسلام (ص) را گردآوری کرده و هر یک را با شرح و تفسیر آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای همراه ساخته است. محور اصلی کتاب چهل حکمت نبوی (ص)، اخلاق فردی و اجتماعی در نگاه نبوی است. احادیث انتخاب‌شده به موضوعاتی چون پرهیز از حسد، حرص و دروغ، اهمیت انصاف و مدارا با مردم، ارزش بردباری و گذشت، و نقش نیت و اخلاص در عمل می‌پردازند. در هر بخش، ابتدا حدیثی از پیامبر (ص) نقل می‌شود و سپس شرحی کوتاه و کاربردی دربارهٔ مضمون آن ارائه می‌گردد. 

این شرح‌ها تلاش دارند پیوند میان آموزه‌های نبوی و مسائل روزمرهٔ زندگی را نشان دهند. کتاب چهل حکمت نبوی (ص) بر این نکته تأکید دارد که جامعهٔ مطلوب اسلامی، جامعه‌ای است که افراد آن به فضایل اخلاقی آراسته باشند و از رذایل اخلاقی دوری کنند. در کنار توصیه به صفاتی مانند صبر، رضا، توکل، و حسن خلق، به آسیب‌های اجتماعی ناشی از بی‌اخلاقی نیز اشاره شده است. هدف نهایی کتاب، تقویت ایمان، آگاهی و رشد اخلاقی مخاطبان است و با ارائهٔ نمونه‌هایی از رفتار و گفتار پیامبر (ص)، راهکارهایی برای بهبود روابط فردی و اجتماعی پیشنهاد می‌دهد.

چرا باید کتاب چهل حکمت نبوی (ص) را بخوانیم؟

کتاب چهل حکمت نبوی (ص) با گردآوری چهل حدیث از پیامبر اسلام (ص) و شرح‌های آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با آموزه‌های اخلاقی نبوی به‌شکل عمیق‌تر آشنا شود. ویژگی شاخص اثر، پیوند میان متون روایی و نیازهای اخلاقی جامعهٔ امروز است. خواندن این کتاب می‌تواند به درک بهتر مفاهیم بنیادین اخلاق اسلامی، خودسازی فردی و بهبود روابط اجتماعی کمک کند. همچنین، تفسیرهای ارائه‌شده، راهنمایی عملی برای مواجهه با چالش‌های اخلاقی و معنوی در زندگی روزمره به‌شمار می‌آید.

خواندن کتاب چهل حکمت نبوی (ص) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به معارف اسلامی، پژوهشگران حوزهٔ اخلاق، طلاب علوم دینی و کسانی که دغدغهٔ رشد معنوی و اخلاقی دارند، مفید است. همچنین برای جوانانی که به‌دنبال الگوهای رفتاری و سبک زندگی اسلامی هستند، این اثر توصیه می‌شود.

درباره آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای

سید علی حسینی خامنه‌ای، زادهٔ ۱۳۱۸ در مشهد، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران و از مراجع تقلید شیعه است. او از سنین پایین تحصیل علوم دینی را آغاز کرد و در حوزه‌های علمیهٔ مشهد، قم و نجف تحصیل کرد و نزد استادانی همچون آیت‌الله خمینی، علامه طباطبایی و آیت‌الله میلانی درس آموخت. پیش از انقلاب اسلامی، از فعالان مبارز علیه حکومت پهلوی بود و بارها زندانی و تبعید شد. پس از انقلاب، مسئولیت‌هایی چون عضویت در شورای انقلاب، نمایندگی مجلس، امامت جمعه تهران، سرپرستی سپاه پاسداران، و دو دورهٔ ریاست‌جمهوری را برعهده داشت و در سال ۱۳۶۸ پس از رحلت آیت‌الله خمینی به رهبری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. او از سال ۱۳۷۳ به‌عنوان یکی از مراجع تقلید معرفی شد و در کنار وظایف رهبری، به تدریس خارج فقه نیز اشتغال دارد.

آیت‌الله خامنه‌ای نظریات فقهی و سیاسی نیز دارد. در فقه، قمه‌زنی را بدعت و حرام دانسته، توهین به مقدسات اهل‌سنت را ناروا شمرده و استفاده از سلاح هسته‌ای را حرام اعلام کرده است. او اعتکاف در غیرمسجد جامع را به قصد رجا جایز می‌داند و در مسأله ارث، نظر به ارث‌بردن زن از قیمت اموال غیرمنقول شوهر دارد. از مهم‌ترین نظریه‌های سیاسی او، نظریهٔ «انسان ۲۵۰ ساله» دربارهٔ مبارزات سیاسی امامان شیعه است. همچنین مفاهیمی مانند «جهاد تبیین»، «اقتصاد مقاومتی»، «تهاجم فرهنگی» و «غرب آسیا» از عناصر محوری اندیشه سیاسی او به شمار می‌آیند. او راه‌حل مسئله فلسطین را مقاومت و برگزاری همه‌پرسی میان فلسطینیان می‌داند و مذاکره با رژیم صهیونیستی را بی‌فایده تلقی می‌کند.

او در حوزهٔ ادبیات و شعر نیز فعال است و با تخلّص «امین» شعر می‌سراید. آثار علمی و تألیفی‌اش شامل ترجمه‌هایی از آثار سید قطب و تألیفاتی چون «چهار کتاب اصلی علم رجال»، «از ژرفای نماز»، «گفتاری در باب صبر» و «روح توحید» است. کتاب‌هایی چون «طرح کلی اندیشهٔ اسلامی در قرآن»، «انسان ۲۵۰ ساله»، «غِنا»، «فلسطین»، «آفتاب در مصاف» و «مجموعه حدیث ولایت» بر اساس سخنان و درس‌های او منتشر شده‌اند. در سال‌های اخیر، مجموعه‌هایی مانند «منظومهٔ فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای» و کنگره‌هایی درباره اندیشه‌های قرآنی او نیز برگزار شده‌اند. به‌طور مستمر نیز از سوی او سال‌های شمسی با عنوان‌هایی متناسب با نیاز جامعه، به‌ویژه در حوزهٔ اقتصاد، نام‌گذاری می‌شوند.

بخشی از کتاب چهل حکمت نبوی (ص)

«پیامبر اکرم (ص) فرمود: هفت نفر در سایهٔ عرش خدای (عز) میباشند، روزی که جز سایهٔ او سایه‌ای نباشد: امام عادل؛ و جوانی پرورده در عبادت خدای (عز)؛ و مردی که با دست راست صدقه دهد و از دست چپش هم آن را نهان دارد؛ و مردی که در خلوت یاد خدای (عز) کند و از ترس خدا چشمانش گریان شود؛ و مردی که وقتی که به برادر مؤمنش برمیخورد، و به او بگوید براستی من تو را در راه خدای (عز) دوست دارم؛ و مردی که وقتی از مسجد بیرون می‌آید، در دل دارد که بدان بازگردد؛ و کسی که اگر زنی زیبا او را به خود بخواند، پاسخ دهد که من از خدا که پروردگار جهانیان است میترسم و او را اجابت نکند.»