کتاب ره نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال)

کتاب ره نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال) نوشتهٔ «سید علی خامنه‌ای» است و نشر انقلاب اسلامی آن را منتشر کرده است. این جلد از مجموعهٔ «ره‌نامه» به موضوع آزادی و استقلال در اندیشه و عمل اسلامی می‌پردازد و با بهره‌گیری از بیانات و نوشته‌های نویسنده، مفاهیم بنیادین این دو اصل را در بستر جامعهٔ معاصر ایران بررسی می‌کند. کتاب به‌عنوان بخشی از یک مجموعهٔ ۴۰جلدی تلاش دارد مبانی و ارزش‌های اسلام را باتوجه‌به نیازهای جوانان و جامعهٔ امروز تبیین کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ره نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال)

کتاب «ره‌نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال)» اثری تحلیلی است که به بررسی مفاهیم آزادی و استقلال در اندیشهٔ اسلامی و به‌ویژه انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ پرداخته است. این کتاب بخشی از یک مجموعهٔ گسترده است که هر جلد آن به یکی از اصول یا ارزش‌های بنیادین اسلام و انقلاب اختصاص یافته است. ساختار کتاب بر پایهٔ گزیده‌هایی از سخنان و نوشته‌های نویسنده شکل گرفته و تلاش شده است تا با کمترین دخل و تصرف، دیدگاه‌های او دربارهٔ آزادی، استقلال، حدود و مرزهای آن‌ها، تفاوت نگاه اسلامی و غربی و نقش این مفاهیم در جامعهٔ ایرانی معاصر ارائه شود. کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، ابتدا به پیشینه و مفهوم آزادی و استقلال می‌پردازد؛ سپس مبانی و ریشه‌های این مفاهیم را در اسلام و غرب مقایسه می‌کند و در ادامه، وجوه مختلف آزادی (فکری، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی) و استقلال (سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی) را شرح می‌دهد. در نهایت، اثر به اهمیت حفظ این اصول در برابر تهدیدهای بیرونی و درونی و نقش آن‌ها در پیشرفت و عزت جامعهٔ ایرانی اشاره دارد.

خلاصه کتاب ره نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال)

کتاب با تمرکز بر دو مفهوم کلیدی «آزادی» و «استقلال»، ابتدا به تبیین معنای این واژه‌ها در اندیشهٔ اسلامی می‌پردازد و تفاوت آن‌ها را با برداشت‌های رایج غربی برجسته می‌کند. نویسنده تأکید دارد که آزادی در اسلام، ریشه در توحید و نفی عبودیت غیرخدا دارد و نه‌تنها آزادی فردی، بلکه آزادی از سلطهٔ بیگانگان و نظام‌های غیرالهی را نیز شامل می‌شود. در مقابل، آزادی غربی بیشتر بر خواست‌ها و تمایلات فردی استوار است و مرزهای آن را منافع مادی و اجتماعی تعیین می‌کند. کتاب به این نکته اشاره دارد که آزادی در اسلام با مسئولیت و تکلیف همراه است؛ یعنی انسان‌ها آزاد هستند تا در مسیر تکامل و انجام وظایف الهی خود حرکت کنند و این آزادی مطلق و بی‌حد نیست؛ همچنین استقلال به‌عنوان آزادی در مقیاس یک ملت تعریف شده و بر ضرورت حفظ هویت، عزت و منافع ملی در برابر سلطه و نفوذ بیگانگان تأکید شده است. در ادامه، نویسنده وجوه مختلف آزادی را بررسی می‌کند؛ آزادی فکر و عقیده، آزادی بیان، آزادی سیاسی، آزادی اقتصادی و آزادی فرهنگی. هر یک از این ابعاد در چارچوب ارزش‌ها و قوانین اسلامی معنا پیدا می‌کنند و محدودیت‌هایی دارند که هدف آن‌ها حفظ سلامت فرد و جامعه است؛ به‌ویژه آزادی بیان و عقیده تا جایی پذیرفته می‌شود که به امنیت، وحدت و مصالح جامعه آسیب نرساند. در بخش استقلال، کتاب به ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی استقلال می‌پردازد و نقش آن را در پیشرفت و اقتدار جامعهٔ ایرانی شرح می‌دهد. استقلال سیاسی به‌معنای عدم وابستگی به قدرت‌های خارجی، استقلال اقتصادی به‌معنای خودکفایی و عدم وابستگی به اقتصاد جهانی و استقلال فرهنگی به‌معنای حفظ هویت و ارزش‌های بومی و دینی است. نویسنده بر این باور است که تحقق آزادی و استقلال، نیازمند حضور فعال مردم به‌ویژه جوانان در عرصه‌های مختلف جامعه و مقاومت در برابر نفوذ و سلطهٔ بیگانگان است.

چرا باید کتاب ره نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال) را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، مفاهیم آزادی و استقلال را از منظر اسلامی و باتوجه‌به تجربهٔ انقلاب ایران بررسی می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر می‌تواند با تفاوت‌های بنیادین نگاه اسلامی و غربی به آزادی و استقلال آشنا شود و درک عمیق‌تری از جایگاه این مفاهیم در جامعهٔ ایرانی به دست آورد؛ همچنین کتاب به پرسش‌های رایج دربارهٔ حدود آزادی، مسئولیت‌های فردی و جمعی و نقش استقلال در پیشرفت و عزت ملی پاسخ می‌دهد و زمینهٔ مناسبی برای تأمل و گفت‌وگو دربارهٔ مسائل اساسی جامعه فراهم می‌آورد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به اندیشهٔ سیاسی و اجتماعی اسلام، دانشجویان و پژوهشگران حوزهٔ علوم انسانی، فعالان فرهنگی و سیاسی و کسانی که دغدغهٔ هویت، آزادی و استقلال ملی دارند، مفید است؛ همچنین برای جوانانی که به‌دنبال شناخت عمیق‌ترِ مبانی انقلاب اسلامی و تفاوت‌های آن با مکاتب غربی هستند.

بخشی از کتاب ره نامه (جلد شانزدهم، آزادی و استقلال)

«بنده گفتم کرسی‌ آزادفکری را در دانشگاه‌ها به وجود بیاورید. خب، شما جوانها چرا به وجود نیاوردید؟ شما کرسی آزادفکری سیاسی را، کرسی آزادفکری معرفتی را تو همین دانشگاه تهران، تو همین دانشگاه شریف، تو همین دانشگاه امیرکبیر به وجود بیاورید. چند نفر دانشجو بروند، آنجا حرفشان را بزنند، حرف همدیگر را نقد کنند، با همدیگر مجادله کنند. حق، آنجا خودش را نمایان خواهد کرد. حق این جوری نمایان نمیشود که کسی یک انتقادی را پرتاب بکند. این جوری که حق درست فهمیده نمیشود. ایجاد فضای آشفته‌ی ذهنی با لفّاظی‌ها هیچ کمکی به پیشرفت کشور نمیکند. شما تجربه‌ی این پدر پیرتان را در این زمینه داشته باشید. آنی که کمک میکند به پیشرفت کشور، آزادی واقعیِ فکرها است؛ یعنی آزادانه فکر کردن، آزادانه مطرح کردن، از هو و جنجال نترسیدن، به تشویق و تحریض این و آن هم نگاه نکردن. یک وقت شما یک حرفی میزنید، ناگهان می‌بینید همه‌ی ناظران سیاسی جهان که وجودشان انباشته‌ی از پلیدی و خباثت است، برای شما کف میزنند. به این تشویق نشوید. به قول رایج بین جوانها، جوگیر نشوید. بحث درست بکنید، بحث منطقی بکنید. سخنی را بشنوید، سخنی را بگویید؛ بعد بنشینید فکر کنید. این همان دستور قرآن است. «فَبَشِّرْ عِبَادِ* الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ»(۱۷۱(. سخن را باید شنفت، بهترین را انتخاب کرد.»