کتاب اندیشه های حقوق عمومی

معرفی کتاب اندیشه های حقوق عمومی

کتاب الکترونیکی «اندیشه‌های حقوق عمومی» (گردآورنده: محمد سلیمانی‌درچه) مجموعه‌ای از مقالات تخصصی در حوزه حقوق عمومی است که با همکاری جمعی از نویسندگان و به اهتمام پژوهشکده شورای نگهبان منتشر شده است. این اثر به بررسی مفاهیم بنیادین حقوق عمومی، تحلیل اندیشه‌های فقهی و حقوقی با رویکرد اسلامی و تطبیق آن‌ها با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اندیشه های حقوق عمومی

این کتاب مجموعه‌ای از مقالات پژوهشی است که در زمینه حقوق عمومی و حقوق اساسی ایران گردآوری شده‌اند. مقالات کتاب عمدتاً به تحلیل مفاهیم کلیدی حقوق عمومی مانند حاکمیت، قانون‌گذاری، حقوق و آزادی‌های فردی و اجتماعی، ساختار دولت و تفکیک قوا می‌پردازند. نویسندگان تلاش کرده‌اند با رویکردی تطبیقی و انتقادی، اندیشه‌های متفکران اسلامی و غربی را در بستر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بررسی کنند. بخش قابل توجهی از کتاب به تفسیر و تحلیل اندیشه‌های فقهی و حقوقی با محوریت آموزه‌های اسلامی اختصاص یافته است. این اثر در قالب یک مجموعه منسجم، مقالاتی را که پیش‌تر در فصلنامه دانش حقوق عمومی منتشر شده بودند، گرد هم آورده و پس از بازنگری و تدوین مجدد، به صورت یک منبع مرجع برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به حقوق عمومی ارائه شده است. کتاب به موضوعاتی چون حقوق فرهنگی، نقش دین در اداره جامعه، تفسیر قانون اساسی و نقد نهادهای حقوقی در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد و سعی دارد پیوند میان اندیشه‌های دینی و مفاهیم حقوقی معاصر را روشن کند.

خلاصه کتاب اندیشه های حقوق عمومی

این کتاب با گردآوری مقالاتی متنوع، به بررسی ابعاد مختلف حقوق عمومی در ایران می‌پردازد. یکی از مقالات اصلی، حقوق فرهنگی را در فرمان حکومتی حضرت رسول به معاذ بن جبل با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تحلیل می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه آموزه‌های اسلامی در شکل‌گیری حقوق فرهنگی و وظایف دولت در حوزه فرهنگ تأثیرگذار بوده‌اند. مقاله دیگری به نقش و اثر امام خمینی در تکوین و تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد و فرایند شکل‌گیری، تصویب و بازنگری قانون اساسی را با تأکید بر اندیشه‌های ایشان بررسی می‌کند. سایر مقالات به موضوعاتی مانند اصول اقتصاد سیاسی امام خمینی و تطبیق آن با قانون اساسی، مفهوم قانون‌گذاری در آرای سید محمدباقر صدر، نقد نظریه منطق‌الفراغ، تفسیر قصدگرایانه از جایگاه شورای نگهبان، تحلیل انتقادی تعاریف قانون در فلسفه حقوق پوزیتیویستی و طرح ایده تفکیک قوا می‌پردازند. در مجموع، کتاب تلاش می‌کند با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، مفاهیم بنیادین حقوق عمومی را از منظر اسلامی و در بستر قانون اساسی ایران واکاوی کند و به دغدغه‌های معاصر در حوزه حقوق عمومی پاسخ دهد.

چرا باید کتاب اندیشه های حقوق عمومی را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر مفاهیم حقوق عمومی در ایران هستند، فرصتی فراهم می‌کند تا با تحلیل‌های تطبیقی و انتقادی، پیوند میان اندیشه‌های اسلامی و حقوق معاصر را بررسی کنند. مقالات کتاب با تمرکز بر موضوعات روز و چالش‌های حقوقی، امکان آشنایی با دیدگاه‌های متنوع و نقدهای علمی را فراهم می‌آورد. همچنین، بررسی نقش دین و فقه در ساختار حقوقی و سیاسی ایران، برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به حقوق اساسی و فقه سیاسی اهمیت ویژه‌ای دارد.

خواندن کتاب اندیشه های حقوق عمومی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته حقوق عمومی، حقوق اساسی و فقه سیاسی مناسب است. همچنین برای افرادی که دغدغه تحلیل ساختار حقوقی جمهوری اسلامی ایران، نقش دین در قانون‌گذاری و تفسیر قانون اساسی را دارند، منبعی کاربردی به شمار می‌آید.

فهرست کتاب اندیشه های حقوق عمومی

- حقوق فرهنگی در فرمان حکومتی حضرت رسول(ص) به معاذ بن جبل با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: بررسی وظایف فرهنگی دولت اسلامی و تطبیق آن با اصول قانون اساسی.- نقش و اثر امام خمینی (ره) در تکوین و تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: تحلیل فرایند شکل‌گیری و بازنگری قانون اساسی با تأکید بر اندیشه‌های امام خمینی.- مطالعه تطبیقی اصول اقتصاد سیاسی امام خمینی(ره) و قانون اساسی: مقایسه دیدگاه‌های اقتصادی امام خمینی با اصول قانون اساسی.- مفهوم قانون‌گذاری در آرای فقهی و حقوقی سید محمدباقر صدر: بررسی دیدگاه‌های صدر درباره قانون‌گذاری و تأثیر آن بر حقوق عمومی.- تأملی در نظریه منطق‌الفراغ و نقدها و نقص‌های آن: تحلیل انتقادی نظریه منطق‌الفراغ و جایگاه آن در فقه و حقوق.- تفسیر قصدگرایانه از جایگاه و صلاحیت‌های شورای نگهبان در پرتو اندیشه‌های شهید بهشتی: بررسی نقش شورای نگهبان و تفسیرهای مختلف از صلاحیت‌های آن.- تحلیل انتقادی بر تعاریف قانون در فلسفه حقوق پوزیتیویستی: نقد دیدگاه‌های پوزیتیویستی درباره قانون و مقایسه با رویکردهای اسلامی.- طرح تأسیس نظری ایده تفکیک قوا به مثابه ویژگی سازمانی مشروطه‌گرایی: بررسی تطبیقی اندیشه‌های فیلمر و لاک درباره تفکیک قوا و تأثیر آن بر نظام حقوقی ایران.

بخشی از کتاب اندیشه های حقوق عمومی

«ضرورت وجود حکومت امروزه مقبول همگان بوده و بداهت آن واضح و مبرهن است؛ اما درباره وظیفه و حیطه مسئولیت حکومت به تعداد مکاتب و جهان‌بینی‌های مختلف آراء گوناگونی وجود دارد. بنابراین یکی از موضوعات محل بحث و پرچالش درباره حکومت؛ بحث از حقوق و تکالیف دولت در حوزه فرهنگ است. حقوق فرهنگی از مسائلی است که کمتر به آن توجه شده است. نظر به اهمیت مقوله فرهنگ در بنای اجتماع انسانی لازم است بیشتر به این موضوع پرداخته شود؛ چراکه آن چیزی که قوام هر جامعه و هویت آن را تشکیل می‌دهد، فرهنگ است. در مقاله پیش رو پس از ارائه تعاریف مصطلح از فرهنگ، به‌اختصار به موضوع حقوق فرهنگی ز منظر جهان‌بینی‌های غربی و به صورت مفصل به حقوق فرهنگی از منظر جهان‌بینی اسلامی پرداخته شده است. با آنکه ظرفیت بررسی این موضوع بیش از یک مقاله است به مروری جمالی بر موضوع اکتفا شده است. لذا برای دستیابی به این هدف، به صورت اختصاصی به حقوق فرهنگی در نامه حضرت رسول(ص) به معاذ بن جبل در آیینه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. تحقیق و تتبع درباره موضوع بکری مانند این بحث، با عدم وجود منابع دست اول و اختصاصی و سختی‌های بسیاری همراه است. لذا نگارندگان معتقدند که ممکن است بعضی از فرازها مستقیماً به موضوع حقوق فرهنگی مربوط نبوده یا اینکه توضیحات کافی نباشد.»