کتاب أسس القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة فی إیران

کتاب أسس القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة فی إیران نوشته‌ی عباس کعبی و با ترجمه‌ی محمد حیدری، اثری پژوهشی در حوزه‌ی حقوق اساسی ایران است که پژوهشکده شورای نگهبان آن را منتشر کرده است. این کتاب به زبان عربی نگاشته شده و به بررسی مبانی، اصول و ساختار قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، تلاش کرده است تا مفاهیم بنیادین نظام سیاسی ایران را از منظر فقهی، کلامی و حقوقی تبیین کند. کتاب حاضر نه‌تنها برای دانشجویان و پژوهشگران حقوق و علوم سیاسی، بلکه برای علاقه‌مندان به شناخت ساختار و فلسفه‌ی قانون اساسی ایران نیز قابل استفاده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب أسس القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة فی إیران

کتاب أسس القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة فی إیران نوشته‌ی عباس کعبی، اثری تخصصی در حوزه‌ی حقوق اساسی است که به زبان عربی و با هدف معرفی و تحلیل مبانی نظری و فقهی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی فصولی است که هر یک به یکی از اصول بنیادین قانون اساسی می‌پردازد؛ از جمله انقلاب اسلامی و نقش رفراندوم، اهداف و روش‌های تحقق نظام، وظایف دولت، جایگاه شریعت در قانون‌گذاری، ولایت فقیه، مشارکت مردم در اداره‌ی کشور، شورا و مشورت، و امر به معروف و نهی از منکر. نویسنده با استناد به متون دینی، فقهی و حقوقی، تلاش کرده است تا پیوند میان آموزه‌های اسلامی و مفاهیم مدرن حقوق اساسی را نشان دهد. کتاب با نگاهی تحلیلی و تطبیقی، هم به مباحث نظری و هم به جنبه‌های عملی قانون اساسی ایران توجه دارد و سعی کرده است تصویری جامع از ساختار و فلسفه‌ی نظام سیاسی ایران ارائه دهد.

خلاصه کتاب أسس القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة فی إیران

کتاب غیرداستانی است و این بخش باید پیام‌ها و ایده‌های اصلی کتاب را بیان کند. در این کتاب، عباس کعبی با رویکردی تحلیلی به بررسی مبانی و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. او ابتدا اهمیت قانون اساسی را به‌عنوان سند بالادستی و تعیین‌کننده‌ی ساختار و روابط قدرت در کشور توضیح داده و تأکید کرده است که قانون اساسی ایران بر پایه‌ی نظریه‌ی «دموکراسی دینی» و تلفیق اراده‌ی مردم با آموزه‌های اسلامی شکل گرفته است. در فصل نخست، نویسنده به نقش انقلاب اسلامی، رفراندوم و تأسیس جمهوری اسلامی می‌پردازد و با استناد به متون دینی و تاریخی، ضرورت تشکیل حکومت اسلامی و مشروعیت آن را از منظر فقه شیعه و سیره‌ی معصومان بررسی می‌کند. او دلایل قرآنی و روایی برای ضرورت حکومت اسلامی و مقابله با استبداد را مطرح کرده و نقش مردم در تعیین سرنوشت سیاسی را برجسته می‌سازد. در ادامه، اصول و اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس ماده‌ی دوم قانون اساسی تحلیل شده است. این اصول شامل ایمان به توحید، وحی، معاد، عدل الهی، امامت و کرامت انسان است. نویسنده نشان داده است که این مبانی نه‌تنها جنبه‌ی اعتقادی دارند، بلکه آثار حقوقی و اجتماعی مهمی نیز در ساختار حکومت و قانون‌گذاری دارند. در بخش‌های بعدی، وظایف دولت، جایگاه شریعت در قانون‌گذاری، ولایت فقیه و نقش مردم در اداره‌ی کشور به تفصیل بررسی شده است. نویسنده توضیح داده است که قانون اساسی ایران، شریعت را مبنای اصلی قوانین می‌داند و نظارت فقیهان را برای تضمین اسلامی‌بودن قوانین ضروری می‌شمارد. همچنین، مشارکت مردم از طریق انتخابات، شوراها و نهادهای مشورتی به‌عنوان یکی از ارکان نظام معرفی شده است. در فصل‌های پایانی، موضوعاتی مانند شورا و مشورت، امر به معروف و نهی از منکر و نقش آن‌ها در پویایی و اصلاح ساختار سیاسی و اجتماعی کشور مورد توجه قرار گرفته است. نویسنده تأکید کرده است که این مفاهیم، علاوه‌بر جنبه‌ی اخلاقی، کارکرد حقوقی و سیاسی نیز دارند و در قانون اساسی ایران جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند. در مجموع، کتاب تلاش کرده است تا با رویکردی تحلیلی و مستند، پیوند میان آموزه‌های اسلامی و ساختار حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران را تبیین کند و تصویری روشن از فلسفه و کارکرد قانون اساسی ارائه دهد.

چرا باید کتاب أسس القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة فی إیران را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر مبانی فقهی و کلامی قانون اساسی ایران، فرصتی برای آشنایی عمیق‌تر با فلسفه‌ی سیاسی و حقوقی نظام جمهوری اسلامی فراهم کرده است. ویژگی شاخص آن، تحلیل تطبیقی و مستند به متون دینی و حقوقی است که به خواننده امکان می‌دهد ریشه‌های نظری و عملی ساختار سیاسی ایران را بهتر درک کند. همچنین، کتاب با پرداختن به نقش مردم، جایگاه شریعت، ولایت فقیه و مشارکت اجتماعی، ابعاد مختلف نظام را از منظر حقوق اساسی بررسی کرده است. برای کسانی که به دنبال فهم دقیق‌تر از پیوند دین و سیاست در ایران هستند، این کتاب منبعی قابل اتکا و تحلیلی به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران حقوق، علوم سیاسی، مطالعات اسلامی و علاقه‌مندان به ساختار و فلسفه‌ی قانون اساسی ایران پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی شناخت رابطه‌ی دین و سیاست یا تحلیل نظام حقوقی جمهوری اسلامی را دارند، مفید است.