کتاب هنر مقابله با تحریم

معرفی کتاب هنر مقابله با تحریم

کتاب الکترونیکی «هنر مقابله با تحریم» (The Art of Countering Sanctions) نوشتهٔ «سعید طاهری»، «حسین صادقی»، «عباس عصاری آرانی» و «لطفعلی عاقلی» و با همکاری انتشارات نورعلم، اثری پژوهشی و تحلیلی دربارهٔ تحریم‌های اقتصادی، پیامدهای آن‌ها بر ایران و راهبردهای مقابله با این فشارهاست. این کتاب با تکیه بر داده‌های تجربی و مطالعات موردی، به بررسی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تحریم‌ها می‌پردازد و راهکارهایی برای افزایش تاب‌آوری اقتصادی ارائه می‌دهد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب هنر مقابله با تحریم

«هنر مقابله با تحریم» اثری جامع دربارهٔ تحریم‌های اقتصادی و تأثیرات چندوجهی آن‌ها بر ایران است. این کتاب بر پایهٔ رسالهٔ دکتری «سعید طاهری» تدوین شده و با همکاری سه پژوهشگر دیگر، تصویری تحلیلی از روند تاریخی، پیامدها و راهبردهای مقابله با تحریم‌ها ارائه می‌دهد. نویسندگان با رویکردی میان‌رشته‌ای، تحریم‌ها را نه‌تنها به‌عنوان ابزار فشار سیاسی، بلکه به‌عنوان پدیده‌ای پیچیده با پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و حتی بهداشتی بررسی می‌کنند. تمرکز اصلی کتاب بر تجربهٔ ایران است؛ کشوری که طی چند دهه با انواع تحریم‌های بین‌المللی مواجه بوده و پیامدهای آن بر اقتصاد، رفاه عمومی، سلامت و ساختارهای اجتماعی را تجربه کرده است. کتاب با تحلیل داده‌های آماری، مطالعات موردی و مرور پژوهش‌های داخلی و خارجی، به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم تحریم‌ها می‌پردازد و راهکارهایی برای کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری اقتصادی پیشنهاد می‌دهد. این اثر همچنین به نقش عوامل داخلی مانند فساد و ناکارآمدی ساختاری در تشدید پیامدهای تحریم‌ها اشاره دارد و بر ضرورت اصلاحات اقتصادی و سیاست‌های حمایتی تأکید می‌کند.

خلاصه کتاب هنر مقابله با تحریم

این کتاب با بررسی تاریخی و تحلیلی تحریم‌های اقتصادی، ابتدا به تعریف و دسته‌بندی انواع تحریم‌ها و اهداف آن‌ها می‌پردازد. نویسندگان نشان می‌دهند که تحریم‌ها، علاوه بر فشار بر دولت هدف، پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد کلان، رفاه خانوار، سلامت عمومی و ساختارهای اجتماعی دارند. در بخش‌های ابتدایی، اثرات مستقیم تحریم‌ها مانند کاهش درآمدهای ارزی، افزایش نرخ ارز، تورم، رکود اقتصادی و کاهش واردات مواد اولیه و کالاهای اساسی بررسی می‌شود. پیامدهای پنهان و غیرمستقیم تحریم‌ها نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند؛ از جمله افزایش کسری بودجه، کاهش سرمایه‌گذاری، اختلال در نظام بانکی و گسترش اقتصاد غیررسمی. کتاب تأکید می‌کند که تحریم‌ها نه‌تنها شاخص‌های کلان اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه پیامدهای عمیقی بر گروه‌های آسیب‌پذیر، دسترسی به دارو و خدمات سلامت و حقوق بشر دارند. نویسندگان با مرور مطالعات داخلی و خارجی، نشان می‌دهند که تحریم‌ها به‌ویژه در کشورهای متکی به درآمدهای نفتی، می‌توانند به کاهش رفاه، افزایش فقر و نابرابری اجتماعی منجر شوند. همچنین، نقش عوامل داخلی مانند فساد و سوءمدیریت در تشدید آثار تحریم‌ها برجسته شده است. در ادامه، راهبردهای ایران برای مقابله با تحریم‌ها، مانند تنوع‌بخشی به اقتصاد، تقویت تولید داخلی، توسعه دیپلماسی اقتصادی و ارتقای خودکفایی بررسی می‌شود. کتاب با تحلیل اثرات همزمان تحریم‌ها و بحران‌هایی مانند همه‌گیری کووید-۱۹، به پیچیدگی و چندلایه بودن پیامدهای تحریم‌ها بر اقتصاد و جامعه ایران می‌پردازد و در نهایت، بر ضرورت تدوین سیاست‌های حمایتی و اصلاحات ساختاری برای افزایش تاب‌آوری اقتصادی تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب هنر مقابله با تحریم را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر داده‌های تجربی، تصویری چندبعدی از تحریم‌های اقتصادی و پیامدهای آن‌ها بر ایران ارائه می‌دهد. خواننده با مطالعهٔ این اثر، نه‌تنها با تاریخچه و انواع تحریم‌ها آشنا می‌شود، بلکه درک عمیق‌تری از اثرات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی آن‌ها به دست می‌آورد. کتاب با بررسی راهبردهای مقابله و تحلیل نقاط ضعف و قوت سیاست‌های اتخاذشده، مسیرهایی برای کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری اقتصادی پیشنهاد می‌کند. این اثر برای کسانی که به دنبال فهم واقع‌بینانه و مستند از تحریم‌ها و پیامدهای آن‌ها هستند، منبعی ارزشمند به شمار می‌آید.

خواندن کتاب هنر مقابله با تحریم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای پژوهشگران اقتصاد، دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، سیاست‌گذاران، فعالان حوزهٔ سلامت و توسعه، و هر کسی که دغدغهٔ فهم پیامدهای تحریم‌های اقتصادی بر ایران و راهکارهای مقابله با آن را دارد، مفید است. همچنین برای افرادی که به دنبال تحلیل‌های عمیق دربارهٔ اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های حمایتی هستند، این کتاب توصیه می‌شود.

فهرست کتاب هنر مقابله با تحریم

- فصل اول: مقدمه و طرح موضوع به تعریف تحریم اقتصادی، تاریخچه و پیامدهای آشکار و پنهان آن می‌پردازد و اثرات اقتصادی و اجتماعی تحریم‌ها بر خانوار و بخش سلامت را بررسی می‌کند. - فصل دوم: تحریم‌های اقتصادی در جهان مروری بر انواع تحریم‌ها، روند تاریخی، اهداف، تحریم‌کنندگان و تحریم‌شوندگان، و تحلیل حقوقی و بین‌المللی تحریم‌ها دارد. همچنین به نقش ایالات متحده و سازمان ملل در اعمال تحریم‌ها می‌پردازد. - فصل سوم: تحریم‌های اقتصادی ایران روند تاریخی تحریم‌ها علیه ایران، جهش‌های تحریمی، مشروعیت تحریم‌های فرامرزی و ثانویه، و ارزیابی هزینه‌های اقتصادی و موفقیت یا شکست اهداف تحریم‌ها را تحلیل می‌کند. - فصل چهارم: ارزیابی اثرات تحریم بر شاخص‌های اقتصادی و سلامت در ایران تأثیر تحریم‌ها بر تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، بازار ارز، اشتغال، بودجه دولت، و نظام سلامت را با داده‌های آماری بررسی می‌کند. - فصل پنجم: تحریم‌ها و پاندمی کووید-۱۹ تحلیل جامع اثرات همزمان تحریم‌ها و بحران کرونا بر بخش‌های اجتماعی و سلامت ایران، با تأکید بر خانوارهای شهری و روستایی. - فصل ششم: تحلیل مدل تعادل عمومی قابل محاسبه با استفاده از مدل‌های اقتصادی، تأثیرات ترکیبی تحریم و پاندمی کرونا بر اقتصاد خانوار و بخش‌های مختلف اقتصادی را شبیه‌سازی می‌کند. - فصل هفتم: هنر مقابله با تحریم و آینده‌نگری راهبردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای مقابله با تحریم‌ها، تجربیات بین‌المللی و آینده تحریم‌ها را بررسی می‌کند. - فصل هشتم: جمع‌بندی و پیشنهادات خلاصه یافته‌ها، تحلیل اثرات تحریم‌ها و بیماری کووید-۱۹، و ارائه توصیه‌های سیاستی برای کاهش آسیب‌ها و افزایش تاب‌آوری اقتصادی.

بخشی از کتاب هنر مقابله با تحریم

«تحریم‌های اقتصادی به عنوان یکی از ابزارهای سیاست خارجی تأثیرات گسترده‌ای بر نظام اقتصادی کشورهای هدف دارند. کاهش دسترسی به ذخایر ارزی و افزایش نرخ ارز منجر به افزایش انتظارات تورمی، کاهش واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات، و کاهش واردات مصرفی می‌شود؛ که این‌ها به نوبه خود به کاهش تولید، افزایش بیکاری و کسری بودجه منجر می‌شوند. کاهش صادرات نفتی و غیرنفتی نیز باعث کاهش درآمدهای کشور، کاهش درآمدهای ارزی و درآمدهای مالیاتی دولت، و افزایش کسری بودجه می‌شود. افزایش تقاضای میدانی ارز برای واردات و شکل‌گیری انتظارات تورمی نیز به کاهش ذخایر ارزی و افزایش نرخ ارز منجر می‌شود. این تحریم‌ها علاوه بر کشور هدف مشکلاتی برای کشورهای همسایه و شرکای تجاری نیز ایجاد می‌کنند. یکی از نکات مهم در نمودار بررسی پیامدهای آشکار تحریم‌ها، تأثیر دومینوواری است که تحریم‌ها بر ساختار اقتصادی کشورها دارند. این تأثیرات زنجیره‌ای به صورت سلسله‌مراتبی از کاهش دسترسی به ذخایر ارزی، افزایش نرخ ارز، کاهش واردات، کاهش تولید، افزایش بیکاری و در نهایت افزایش کسری بودجه بروز می‌کنند. این نمودارها نشان می‌دهند که چگونه یک تغییر اولیه، مانند کاهش صادرات نفتی، می‌تواند به صورت متوالی بر عوامل مختلف اقتصادی تأثیر بگذارد و در نهایت به کاهش سطح معیشت و رفاه عمومی منجر شود. به عبارتی، این نمودارها بر اهمیت درک عمیق‌تر و جامع‌تر از روابط علت و معلولی در اقتصاد تأکید دارند؛ چرا که هر تصمیم اقتصادی می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشد که در ابتدا ممکن است کم‌اهمیت به نظر برسند.»