کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین

کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین نوشتهٔ سیدمحمدحسین میرمحمدی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ علوم سیاسی قرار می‌گیرد، در باب نظریات یکی از پرآوازه‌ترین فیلسوفان سیاسی عصر است. این اثر شما را با تفسیر پراگماتیستی جدید «رانلد دورکین» (Ronald Dworkin) از عدالت به‌مثابهٔ فضیلت برتر آشنا می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین

کتاب «درآمدی بر نظریهٔ عدالت رانلد دورکین» که نخستین‌بار در سال ۱۳۹۴ منتشر شد، شما را با آرای «رانلد دورکین» (Ronald Dworkin)، از فیلسوفان مشهور قرن حاضر آشنا می‌کند. این شخصیت تفسیر پراگماتیستی جدیدی از عدالت به‌مثابهٔ فضیلت برتر ارائه داده است. در تفسیر او عدالت، آزادی و دموکراسی در تعامل دائم با یکدیگر توصیف می‌شوند؛ تعاملی که هرگز نباید به‌دست دولت‌مردان از هم گسسته شود. رانلد دورکین در سال ۱۹۳۱ به دنیا آمد و در ۱۴ فوریهٔ ۲۰۱۳ میلادی درگذشت. او حقوق‌دان، وکیل، فیلسوف و استاد دانشگاه بود. این مدرس آمریکایی سهم مهمی در پیشبرد فلسفهٔ حقوق و فلسفهٔ سیاسی داشته و برندهٔ جوایزی همچون جایزهٔ «هولبرگ» و جایزهٔ «بالزان» شده است. کتاب حاضر در ده فصل نوشته شده است. «سید محمدحسین میرمحمدی» به‌ترتیب این عنوان‌ها را بر فصل‌های اثرش گذاشته است: «معرفی رانلد دورکین و زمینه‌های فکری نظریۀ عدالت وی»، «آیا بحث دربارهٔ عدالت مهم است؟»، «عدالت رفاه»، «عدالت منابع»، «جایگاه آزادی»، «عدالت سیاسی»، «عدالت و جامعۀ لیبرالی»، «عدالت و اخلاق»، «عدالت و توانمندی» و «عدالت و بیمه». نویسندهٔ اثر حاضر توضیح داده است که شهرت رانلد دورکین با نگارش کتاب «حقوق را جدی بگیریم» (Taking Right Seriously) به اوج رسید. این فیلسوف نظریه‌پردازی در باب عدالت را پس از نگارش کتاب یادشده آغاز کرد.

خلاصه کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین

نظریهٔ عدالت «رانلد دورکین» چه می‌گوید؟ این فیلسوف سیاسی به بحران عدالت در دنیای معاصر پرداخته و نشان داده است که چگونه برخی از لیبرال‌ها آرمان عدالت را انکار می‌کنند. او با نقد رویکردهای سنتی به چالش‌های توزیع ثروت و مسئولیت‌های دولت و افراد اشاره می‌کند؛ همچنین عدالت را فضیلتی بنیادین می‌داند که بدون آن سیاست به استبداد می‌انجامد. رانلد دورکین در نظریۀ خود از دو اندیشه از جان رالز و آیزیا برلین بهره می‌گیرد و برابری منابع را به‌عنوان یکی از پایه‌های عدالت مطرح می‌کند. رانلد دورکین بر تفکیک میان نظریه‌های انتزاعی عدالت و پیامدهای عملی آن تأکید کرده است. او به راه سومی میان لیبرالیسم سنتی و محافظه‌کاری اشاره کرده که هم به برابری و هم به مسئولیت فردی بها می‌دهد.

«سید محمدحسین میرمحمدی» در کتاب حاضر پس از توصیف چیستیِ عدالت لیبرالی، با نمایاندن ابهام‌ها و نارسایی‌های آن در آیینهٔ تفکر فلسفی نشان داده است که عدالت لیبرالی به‌دلیل دفاع از پیش‌فرض‌های لیبرالیسم، هم ادعایی خود متناقض است و هم به سرنوشت جامعه بی‌اعتنا است؛ همچنین ابهام در نسبت میان عدالت لیبرالی و اخلاق، نظریهٔ عدالت لیبرالی را ناتمام ساخته است. نویسنده در بخش نخست ابتدا پایه‌های اندیشۀ دورکین را معرفی کرده است؛ از جمله نظریات مورد پذیرش او مانند موقعیت فرضی «جان رالز» و نقدهای او بر اندیشه‌هایی نظیر آرای »آیزایا برلین». فصل دوم به مقدمه‌ای دربارهٔ عدالت‌پژوهی از دیدگاه دورکین اختصاص دارد. در فصل‌های سوم و چهارم مفاهیم عدالت رفاه و عدالت منابع بررسی شده است. فصل پنجم جایگاه آزادی در نظریۀ عدالت دورکین را تبیین کرده است. نویسنده در فصل ششم دموکراسی را به‌عنوان تنها بستر عدالت لیبرالی از دیدگاه دورکین معرفی کرده است. فصل هفتم به بررسی جامعه‌ای لیبرالی پرداخته که بر مبنای دموکراسی و برابری در بهره‌مندی از منابع و قدرت سیاسی شکل گرفته است. در فصل‌های هشتم تا دهم ویژگی‌های زندگی مطلوب در چنین جامعه‌ای شرح داده شده است و در نهایت فصل یازدهم به تأملاتی دربارهٔ نظریۀ عدالت لیبرالی اختصاص دارد.

چرا باید کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین را بخوانیم؟

مطالعهٔ این اثر شما را با عدالت به‌عنوان یکی از مفاهیم مهم و لازم در تمام طول تاریخ بشر آشنا و همراه می‌کند.

کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به دوستداران علوم سیاسی و افرادی که مایلند در باب آرای یکی از پرآوازه‌ترین فیلسوفان سیاسی عصر مطالعه کنند، پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب درآمدی بر نظریه عدالت رانلد دورکین

«برابری در قدرت چیست؟

دو بعد افقی و عمودی

پرسش‌ها دربارۀ رابطۀ میان قدرت سیاسی و عدالت در بهره‌مندی از قدرت را می‌توان به این شرح صورت‌بندی کرد: برابری در قدرت سیاسی چیست؟ چگونه می‌توان قدرت سیاسی را اندازه‌گیری کرد؟ و در چه وضعیتی، قدرت سیاسی افراد برابر خواهد بود؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها ابتدا باید توجه کرد که یک نظریۀ پذیرفتنی در باب عدالت در قدرت سیاسی ناگزیر باید هر دو بعد افقی و عمودی توزیعِ قدرت را مهم شمرد؛ یعنی همچنان که مقایسۀ قدرت سیاسی افراد جامعه و شهروندان را ضروری می‌داند (مقایسه در بُعد افقی) باید مقایسۀ قدرت سیاسی میان شهروندان عادی جامعه و صاحبان قدرت در رأس هرم را نیز مهم شمرد (بُعد عمودی).

اگر دموکراسی به عدالت در قدرت سیاسی نیز توجه می‌کند، باید به هر دو بُعدِ افقی و عمودی قدرت نیز توجه کند. توجه به برابری در قدرت فقط در بعد افقی یعنی در گروه‌های عادی جامعه هرگز برای ما زمینه‌ای فراهم نخواهد آورد که مفهوم واقعی دموکراسی را بازشناسیم، بلکه برای دست یافتن به چنین چیزی ناگزیریم هر دو بعد افقی و عمودی قدرت سیاسی را بررسی کنیم.

می‌توانیم این پرسش را مطرح کنیم که چگونه می‌توان ساختار سیاسی جامعه را بازبینی (و بازسازی) کرد. به طوری که قدرتی که میان شهروندان عادی جامعه وجود دارد با قدرتِ نمایندگان پارلمان و دیگر مسئولان برابر شود.»