کتاب مبانی نشانه شناسی

کتاب مبانی نشانه‌شناسی نوشتهٔ دانیل چندلر استاد و نشانه‌شناس انگلیسی با ترجمهٔ مهدی پارسا در انتشارات سوره مهر چاپ شده است.

درباره کتاب مبانی نشانه شناسی

 این کتاب نه ترتیب تاریخی را پیش گرفته و نه به روایتی منطقی وفادار مانده است، به همین سبب ذهن‌های ساختارگرا نقدهایی به این کتاب خواهند داشت. ساختارگرایی این توهم را به وجود آورده که می‌توان یک رمان را در چند جمله خلاصه کرد نویسنده در این کتاب تأکید می‌کند که یک رمان با ساختار روایی‌اش برابر نیست. جریان اندیشه با استدلال هم‌ارز نیست، و این نکته‌ٔ مثبت کتاب مبانی نشانه‌شناسی است. چندلر قصد اطلاع‌رسانی ندارد بلکه به تولید معنا می‌اندیشد. معنایی که در متن و در ذهن نویسنده و خواننده وجود ندارد بلکه به یک فرآیند یا تعامل شبیه است. 

کتاب «مبانی نشانه‌شناسی» با یک تقابل مهم دیگر نیز به مبارزه برخاسته و آن تقابل میان متون بصری و کلامی است. چندلر صرفاً به نشانه‌های زبانی نپرداخته است و برعکس بر سینما و عکاسی تأکید دارد.

«به جرأت می‌توانم بگویم نشانه‌شناسی در این کتاب به بهترین وجه معرفی شده است. یک منبع جامع، تأثیرگذار و جذاب که می‌تواند هم برای مبتدیان و هم برای دانشجویان پیشرفته‌تر با ارزش باشد.» گای کوک - دانشگاه ریدینگ، انگلستان

کتاب مبانی نشانه شناسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این اثر به دانشجویان و دوستداران زبان‌شناسی و علاقه‌مندان به مباحث نشانه‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب مبانی نشانه شناسی

«با این وجود، چنین روش‌هایی به‌طور فراگیر پذیرفته نشده‌اند: نظریه‌های اجتماع‌گرا تمرکز صرف آن‌ها را روی ساختار مورد انتقاد قرار داده‌اند، و هنوز هیچ روش‌ دیگری به این وسعت‌ مورد پذیرش قرار نگرفته است. البته بعضی از پژوهش‌های نشانه‌شناسی شامل اصول نشانه‌شناسانه‌ی تجربی، کاربردی و آزمایش شده هستند. باب هاج و دیوید تریپ روش‌های تجربی را در مطالعه‌ی کلاسیکشان در موضوع «بچه‌ها و تلویزیون» به کار گرفتند (هاج و تریپ، ۱۹۸۶) . امّا در حال حاضر نشانه‌شناسی به‌سختی به عنوان یک بنای یگانه‌ی محکم که بر مجموعه‌ی یافته‌های تحقیقاتی استوار شده باشد به شمار می‌رود.

نشانه‌شناسی یکی از روش‌های تحلیل متن است. رویکردهای دیگر شامل تحلیل بلاغی، تحلیل گفتمانی و تحلیل محتوایی هستند. در زمینه‌ی مطالعات رسانه‌ها و ارتباطات، تحلیل محتوایی رقیبی جدی برای نشانه‌شناسی به عنوان روش تحلیل متون به شمار می‌رود. در حالی که در حال حاضر نشانه‌شناسی به مطالعات فرهنگی بسیار وابسته شده است، تحلیل محتوایی به خوبی در مسیر اصلی سنت پژوهش علمی جامعه‌شناختی جا باز کرده است. در تحلیل محتوایی از روش‌های کمّی برای تحلیل «محتوای» متون استفاده می‌شود، امّا نشانه‌شناسی به دنبال تحلیل متون در حکم کلیت‌های ساختمند و در جست‌وجوی معناهای پنهان و ضمنی است. نشانه‌شناسی به‌ندرت کمّی است و اغلب چنین ادعاهایی را رد می‌کند. فقط تکرار یک جزء در یک متن آن را مهم‌تر از بقیه نمی‌سازد. نشانه‌شناسان ساختارگرا بیشتر به رابطه‌ی عناصر با یکدیگر توجه دارند. نشانه‌شناسان اجتماعی نیز بر اهمیت معنایی که خوانندگان به نشانه‌های متن می‌دهند صحه می‌نهند. در حالی که تحلیل محتوایی روی محتوای صریح تمرکز دارد و عقیده دارد که این محتوا معنایی یکه و ثابت را نمایش می‌دهد، مطالعات نشانه‌شناختی بر نظام قواعدی که بر گفتمان‌های درگیر در متون حاکم‌اند تمرکز دارد و به نقش بافت نشانه‌شناختی در شکل‌دهی معنا تأکید می‌کند. همین‌طور محققانی هم هستند که تحلیل نشانه‌شناختی و تحلیل محتوایی را ترکیب کرده‌اند (رجوع کنید به گروه رسانه‌های دانشگاه گلاسکو؛ لایونز و دیگران، ۱۹۹۰؛ مک‌کواری و مایک، ۱۹۹۲) .»