کتاب ترک ها در تاریخ جهان

کتاب ترک ها در تاریخ جهان نوشتهٔ کارتر وان فیندلی و ترجمهٔ رضا امینی است. نشر ثالث این کتاب در حوزهٔ تاریخ جهان را منتشر کرده است.

درباره کتاب ترک ها در تاریخ جهان

کارتر وان فیندلی در کتاب ترک ها در تاریخ جهان بیان کرده است که حرکت مردمان ترک‌زبان از خاستگاه اصلی و تاریخی‌شان در اِستپهای آسیای مرکزی به سوی باختر و پیمودن مسیری که آن‌ها را در نهایت به آناتولی و بخش‌هایی از بالکان می‌رساند، موجب شده است این مردمان در همه جا میراثی ترکیبی و آمیخته داشته باشند، آنچنان که او مردمان ترکیهٔ امروز را وارث سه میراث می‌داند: میراث گذشتهٔ دور آن‌ها به عنوان بخشی از ترک‌زبانانی که خاستگاهشان آسیای مرکزی بوده است؛ میراث اسلامی آن‌ها که حاصل گرویدنشان به اسلام است و میراث آناتولیایی آن‌ها که حاصل سکنا گزیدنشان در آناتولی و آمیختگی‌شان با اهالی تاریخی آن‌جاست. این مهاجرت طولانی و برخوردهای بی‌شماری که در این حین پیش آمده، دگرگونی‌های زیادی را در باورها و فرهنگ ترک‌زبانان به وجود آورده و به هر بخشی از آن‌ها هویتی با تمایزات مشخص و معنامند خاص خود بخشیده است؛ آنچنان که اگر از تعلق زبان‌های مختلف مردمان ترک‌زبان به یک خانوادهٔ زبانی مشترک بگذریم، یافتن عوامل دیگری که آن‌ها را به هم پیوند دهد دشوار می‌شود. البته پس از مسلمان شدنِ بیشینهٔ قاطع مردمان ترک‌تبار، اسلام نیز مانند زبان، به یکی از اشتراکات اصلی این مردمان تبدیل می‌شود و آن‌ها نقش بی‌نظیری را در گسترش اسلام به بخش‌های بزرگی از فرارود در شرق، و آناتولی و بالکان در غرب بازی می‌کنند.

رویکرد نویسنده به روایت تاریخ مردمان ترک‌زبان، دارای نگاهی تحلیلی و آموزنده است؛ آنچنان که خواننده در هر مورد، پس از طرح یک موضوع یا تعریف یک رویداد توسط نویسنده، تحلیل او را نیز دربارهٔ آن موضوع یا رویداد دریافت می‌کند. ساختار منسجم، مرحله‌به‌مرحله و زمانمند کتاب نیز از آن متنی ساخته است که با اطمینان می‌توان از آن به عنوان کتابی درسی بهره گرفت، به ‌یژه چون هم خود کتاب فصلی زیر عنوان نتیجه‌گیری دارد و هم هر یک از فصل‌های اصلی آن.

خواندن کتاب ترک ها در تاریخ جهان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران و دانشجویان رشتهٔ تاریخ و پژوهشگران و دانشجویان سایر رشته‌های علوم انسانی (از جمله علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی، زبان‌شناسی، به‌خصوص زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات ترکی) پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ترک ها در تاریخ جهان

«تحولاتی را که در شیوۀ تولید قالی ترکی در سدۀ نوزدهم رخ داده‌اند، نباید تحولاتی صرفاً نمادین دانست؛ چون این تحولات در این عرصه، در واقع مصداقِ کوچک‌تری بودند از برخورد ترک‌ها با امپریالیسم و مدرنیته در آن دوران. در مراکز اصلی تولید قالی عثمانی، در غربِ آناتولی، قالیبافی بخشی از جریان روزمرۀ زندگی بود. با این حال، قالیبافی نیز مانند هر هنر دستی دیگری فقط وقتی به سرزمین‌های دوردست منتقل می‌شد، ارزش افزودۀ [خاص خود را] می‌یافت. این امر همیشه صادق بوده است، اما ابداع موتور بخار، کشتی بخار و راه‌آهن زمینه‌های چنین نقل و انتقال‌هایی را بیش از پیش گسترش داد. در دورۀ ۱۸۵۰ تا ۱۹۱۴، صادرات قالی عثمانی هم از نظر حجم و هم از نظر ارزش، هفت یا هشت برابر شد. علت این امر افزایش تقاضا برای این کالا در میان طبقۀ متوسط در بازارهای خارجی بود که باور داشتند این قالی‌ها مصنوعاتی دست‌ساز و منحصربه‌فردند که محصول فرهنگی بیگانه‌اند. با این همه، چنین افزایشی در صادرات قالی، بدون ایجاد تغییرات ژَرف در فرایندهای تولید قالی عثمانی نمی‌توانست روی دهد. در واقع، این فرایندها باید به نحوی هماهنگ با فرایندهای تحول تولید صنعتی، دگرگون می‌شدند. به عنوان نمونه می‌توان به تولید رنگ‌های مصنوعی در شرکت‌های شیمیایی اروپایی اشاره کرد که از ۱۸۶۰ به بعد موجب به حاشیه رفتن جوهرهای طبیعی قدیمی شدند، چرا که تولید این‌ها از رنگ‌های شیمیایی سخت‌تر بود. سرانجام نیز شیوه‌های تولید رنگ‌های طبیعی، گم شدند و از دست رفتند. به تدریج بخشی از تولید قالی از خانه‌ها به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها منتقل شد، سپس شمار شرکت‌های عثمانی و خارجی تولید قالی و تاجران این کالا شدیداً افزایش یافت، و سرانجام میزان دخالت‌های مختلف آن‌ها در صنعت تولید قالی بیش‌تر شد. برای نمونه، آن‌ها «مُسَوَّدِه» یا طرح‌هایی را در اختیار قالیبافان قرار می‌دادند و برای کاهش دستمزدها، بر آن‌ها فشار می‌آوردند. اکنون مراکز جدید بی‌شمارِ دیگری به مراکز قدیمی تولید قالی در آناتولی غربی افزوده شده بودند و تولید این محصول در مناطق مختلف دیگری نیز انجام می‌گرفت. پس از فایق آمدن بر چالش‌های فنی ماشینی‌کردن فرایند پَشم‌ریسی در پایان سدۀ نوزدهم، تقریباً تنها بخش‌هایی از فرایند قالیبافی که همچنان دستی انجام می‌شدند، بافتن خود قالی و گره زدن بر تارهای آن بود.»