کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی گودمن

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی گودمن نوشتهٔ الساندرو جووانلی و ترجمهٔ هدی ندایی فر است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است؛ جلد ۴۴ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد».

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی گودمن

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی گودمن (Goodman’s Aesthetics; The Stanford Encyclopedia of Philosophy) جلد ۴۴ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد» است. نویسندهٔ این کتاب را یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در زیبایی‌شناسی معاصر و به طور کلی فلسفهٔ تحلیلی دانسته‌اند. از دیدِ «نلسون گودمن»، هنر از حیث اهداف و وسیله‌هایش از علم و تجربهٔ روزمره قاطعانه جدا نمی‌شود. نقاشی‌ها، سونات‌های موسیقی، رقص‌ها و مانند این‌ها نمادهایی هستند که پاره‌هایی از واقعیت را برای ما دسته‌بندی می‌کنند؛ همان‌طور که چیزهایی نظیر نظریه‌های علمی و آنچه دانش متعارف و مشترک را تشکیل می‌دهد، چنین می‌کنند. با آرای او آشنا شوید.

دانشگاه استنفورد انتشار این دانشنامه را در سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز کرد. پس از مدتی متن کامل مقالات را در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان قرار داد. کسانی که در تدوین این دانشنامهٔ بزرگ نقش دارند، از استادان و مؤلفان به‌نام در حوزهٔ فلسفه هستند. این دانشنامه به سرپرستی دکتر «ادوارد ن. زالتا» صدها مدخل دارد و یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مقدماتی با مباحث فلسفی است. «مسعود علیا» در سال ۱۳۹۲ با همکاری انتشارات ققنوس، تصمیم به ترجمهٔ بعضی از مدخل‌های این دانشنامه گرفت. او به‌همراه مترجمانی نام‌آشنا آخرین ویراست مقالات دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد را با حفظ سبک و زبان به پارسی برگرداند. انتشارات ققنوس این مجموعه را با کسب اجازه از گردانندگان این دانشنامه (به‌ویژه دکتر زالتا) منتشر کرده است. عناوین بعضی از این جلدها عبارت است از «مفهوم شر»، «فلسفهٔ دین»، «عقل به روایت کانت»، «زیبایی‌شناسی فمینیستی»، «ژاک لکان»، «اخلاق ارسطو»، «باروخ اسپینوزا»، «فیشته» و «پدیدارشناسی».

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی گودمن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حورهٔ زیبایی‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی گودمن

«با وجود این، نگرانی در مورد تلقی گودمن از مفهوم تصویرگری به منزله مفهومی دوپهلو بیجاست، زیرا می‌توان به شکل کاملاً معقولی قائل به دوپهلو بودن مفهوم تصویرگری بود، یعنی این مفهوم هم بتواند به معنای مرتبط با آنچه تصویر به آن ارجاع دارد باشد (البته اگر چنین چیزی باشد)، و هم به معنای مرتبط به نوع آن تصویر باشد (برای نمونه، بنگرید به Budd ۱۹۹۳). در واقع این ادعای گودمن درست است که درباره هر تصویری همیشه دو سؤال وجود دارد: اول این‌که این تصویر چه چیزی را بازمی‌نماید، اگر اصلاً چیزی را بازبنماید؛ دوم این‌که این تصویر چه نوع تصویری است (Goodman ۱۹۷۶, ۳۱). مشکل بسیار واقعی‌تر نظریه گودمن از آن‌جا سرچشمه می‌گیرد که او به چند مورد از اساسی‌ترین سؤال‌ها در باب تصویرگری توجهی ندارد. گودمن آن معنای تصویرگری را که به کارکرد ارجاعی تصاویر ارتباط دارد به‌تفصیل توضیح می‌دهد: تصاویر نمادهایی هستند در نظام‌های نمادینی که کارشان دلالت است (گرچه اعضای این نظام‌ها ممکن است دلالت‌های منفرد، چندگانه یا تهی داشته باشند) و پاره‌ای خصوصیاتِ (عمدتا) نحوی دارند. ولی گودمن در این باره چیزی نمی‌گوید که چرا برخی تصاویر بر آنچه بدان دلالت می‌کنند دلالت دارند. همچنین، در مورد آن معنای تصویرگری که به نوع تصویری که یک تصویر هست مربوط می‌شود (مثلاً، تصویر مرد یا تصویر تک‌شاخ یا تصویر چنین و چنان چیز) مطلب چندانی نمی‌تواند بگوید. این‌که چرا تصاویر به روش‌های خاصی دسته‌بندی می‌شوند ــ مثلاً، تصاویرِ تک‌شاخ‌ها، تصاویر مردها و غیره ــ نهایتا به جا افتادن محمول‌های خاصی از بین انبوه محمول‌های موجود مربوط می‌شود. حقیقت این است که گودمن به کاوش در «مسیرها» ی ارجاع علاقه‌مند است (Goodman ۱۹۸۱a)، یعنی به این‌که چگونه نمادها می‌توانند به روش‌های پیچیده‌تر و غیرمستقیم‌تر دلالت، تمثل یا ارجاع کنند. او علاقه‌ای به سرچشمه‌ها، یا همان «ریشه‌ها» ی ارجاع ندارد ــ بنابراین، در مورد تصاویر، به این‌که چگونه برخی نشان‌ها و نه نشان‌های دیگر به طور متداول با برخی انواع چیزها در جهان همبسته شده‌اند علاقه‌ای ندارد.»