کتاب شرح زندگانی من (جلد دوم)

کتاب الکترونیکی شرح زندگانی من (جلد دوم) نوشتۀ عبدالله مستوفی در نشر ارس چاپ شده است. این کتاب دربارۀ تاریخ اجتماعی و اداری ایران در دوران قاجاریه، از سلطنت مظفرالدین‌شاه تا قرارداد وثوق‌الدوله با انگلیس، است و وقایع و تحولات این دوره را از نگاه یک شاهد عینی روایت می‌کند.

درباره کتاب شرح زندگانی من (جلد دوم)

این کتاب یکی از آثار مهم در حوزه تاریخ‌نگاری اجتماعی و اداری ایران است که توسط عبدالله مستوفی، از رجال سیاسی و اداری دوران قاجاریه، نوشته شده است. جلد دوم این مجموعه، به بررسی رخدادها و تغییرات دوره سلطنت مظفرالدین‌شاه و اتفاقات پس از آن، به‌ویژه قرارداد وثوق‌الدوله با انگلیس می‌پردازد.

مستوفی در این کتاب، علاوه بر توصیف رخدادهای تاریخی، تصویر دقیقی از وضعیت اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی آن زمان ارائه می‌دهد. نویسنده از منظر شخصی خود، که تجربه‌های مستقیم و متنوعی از امور اداری و سیاسی آن دوره داشته، توانسته روایت‌هایی واقعی و بدون تکلف از ساختار حکومت، شرایط مردم، و تحولات سیاسی ارائه کند.

کتاب نه‌تنها به مسائل سیاسی همچون انقلاب مشروطه و نقش رجال برجسته قاجاریه پرداخته، بلکه به زوایای زندگی روزمره مردم، وضعیت طبقات اجتماعی، و شیوه اداره کشور نیز نگاهی دقیق انداخته است. این اثر می‌تواند تصویری روشن از کشمکش‌های داخلی و تأثیر مداخلات خارجی بر اوضاع کشور در آن زمان ارائه دهد.

شرح زندگانی من منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ، علوم سیاسی، و جامعه‌شناسی است. این کتاب به دلیل نگاه موشکافانه و زبان ساده و صریح، همچنان یکی از مراجع مهم برای درک تحولات اجتماعی و سیاسی ایران در اواخر دوره قاجار و اوایل مشروطه به شمار می‌رود.

عبدالله مستوفی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ ه‍.ش) از رجال سیاسی و اداری برجسته دوره قاجاریه و پهلوی بود که علاوه بر فعالیت در امور دولتی، به نگارش و مستندسازی تاریخ اجتماعی ایران پرداخت. او با ترکیب مشاهدات خود از دوران خدمت در دستگاه‌های اداری و تجربه‌های شخصی، یکی از کامل‌ترین منابع برای درک وضعیت اجتماعی و سیاسی دوران قاجاریه را به جا گذاشته است.

کتاب شرح زندگانی من (جلد دوم) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، دانشجویان رشته‌های تاریخ و علوم سیاسی، و پژوهشگرانی که به شناخت دقیق‌تر از ساختار اجتماعی و اداری ایران در دوره قاجار علاقه دارند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب شرح زندگانی من (جلد دوم)

«معلوم بود فرمانفرما زودتر از همه توی خشت‌ها دویده، وسیله برای تغییر خود به وزیر اعظم می‌دهد. باید این خاصیت را در مظفرالدین‌شاه تصدیق کرد که وقتی کار را به کسی وامی‌گذاشت منویات او را ولو برخلاف میل خود مجری می‌کرد. فرمانفرما به تقرب خود مغرور بود و تصور می‌کرد که با امین‌الدوله هم می‌تواند مانند مخبرالدوله پیرمرد هشتاد و چندساله بازی کند، یکی- دو فقره سرسم عمدی مردآزما رفت. امین‌الدوله به شاه عرض کرد: «بین ما دو نفر هر یک را رأی ملوکانه اقتضا کند انتخاب فرمایند.» شاه متقاعد شد، ولی داماد شاه آن هم مرد به این فعالی و پشت‌هم‌اندازی را نمی‌شد در مرکز بیکار بگذارند. او را بیشتر به قصد تبعید به ایالت فارس فرستادند. وزارت جنگْ گیر سیف‌الملک وجیه‌الله میرزا امیر خان سردار پسر عضدالدوله که برادرش عین‌الدوله از مبرزین ترک‌ها بود آمد.

این شاهزاده‌شاهزاده با این‌که از خانوادهٔ سلطنت بود خوانا و نویسا نبود ولی درعوض بسیار باهوش و زرنگ و کاردان و باکفایت بود، همه چیز را در حافظه نگاه می‌داشت و واقعاً از اشخاصی بود که بی‌سوادی سکته‌ای به کار اداری آن‌ها نمی‌آورد.

بعد از چند ماهی که امین‌الدوله لقب صدارت هم گرفته بود، نوبت تغییر نظام‌الملک، وزیر مالیه رسید. این وزیر با این‌که شوهرخواهر امین‌الدوله بود با او ضدیت می‌کرد و اساساً هم لایق اجرای نقشهٔ مالی که صدراعظم در نظر داشت نبود، مثل جدش میرزا آقا خان به حرف و تظاهر بیشتر از عمل معتقد بود. در صحبت‌های خود قلمبه‌گویی و شاه‌اندازی زیاد داشت، شاید ذکر پاره‌ای از آن‌ها و جواب اطرافیانش روحیهٔ او را بیشتر ظاهر کند.»