کتاب کودکان و نوجوانان در کانون فعالیت های کاهش خطرات بلایای طبیعی

کتاب کودکان و نوجوانان در کانون فعالیت های کاهش خطرات بلایای طبیعی نوشتهٔ انجمن دوستداران کودک کرمان است. نشر قطره این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب کودکان و نوجوانان در کانون فعالیت های کاهش خطرات بلایای طبیعی

کتاب کودکان و نوجوانان در کانون فعالیت های کاهش خطرات بلایای طبیعی را «رؤیا اخلاص‌پور»، «مهرا جلیلی»، «ناهید رحیمی‌پور انارکی» و «سیامک زندرضوی» (انجمن دوستداران کودک کرمان) به رشتهٔ تحریر درآورده‌اند. این کتاب درمورد رویکرد پیشگیری‌محور، حق حمایت از کودکان و جایگاه آن در مدیریت بلایا و نیز جایگاه حق مشارکت و صدای کودکان در کاهش بلایا سخن گفته و در پایانْ نتیجه‌گیری کرده است. این کتاب معتقد است که برای کاهش خطراتْ رویکردهای گوناگونی وجود دارد، اما آنچه می‌دانیم و آن را باور داریم و درعین‌حال تجربیات جهانیِ آن را دنبال کرده‌ایم و روش‌های بومی ایرانی را نیز آزمون کرده‌ایم، رویکردهایی تحت‌عنوان «مدیریت بلایا مبتنی بر اجتماعات محلی» است. این رویکرد در دنیا تحت‌عنوان CBDM شناخته می‌شود. تجربیات نشان داده است که این رویکرد بدون توجه به کودکان دارای یک شکاف مدیریتی است. کودکان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در مقابله با حوادث به شمار می‌روند و درعین‌حال قادرند پیشگامان توسعهٔ فرهنگ پیشگیری باشند؛ بر این اساس بسیاری از سازمان‌های جهانی که برای کاهش آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی فعالیت می‌کنند، علاقه‌مندند به اینکه کودکان، نقشی کانونی در مدیریت بحران ایفا کنند و در عمل، نگاهی پیشگیری‌محور در مدیریت بلایا حاکم باشد. در این باره بیشتر بدانید.

خواندن کتاب کودکان و نوجوانان در کانون فعالیت های کاهش خطرات بلایای طبیعی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران علوم اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب کودکان و نوجوانان در کانون فعالیت های کاهش خطرات بلایای طبیعی

«تجربیات جهانی بر روی یک الگوی کودک محور و مبتنی بر اجتماع تأکید دارد، اصول پایه‌ای این الگو عبارتند از:

باور به این که کاهش خطرات حوادث و بلایای طبیعی یک اولویت ملی و محلی است و بایستی پایه‌های نهادی قدرتمندی برای اجرا و حمایت از حقوق کودکان وجود داشته باشد.

کودکان و نوجوانان بایستی در شناسایی، ارزیابی و بازبینی خطرات بلایا درگیر شوند و آگاهی‌شان افزایش یابد.

از دانش، ابتکار و سواد همگان برای ساختن فرهنگی استفاده کنیم که امنیت و تاب‌آوری در همهٔ سطوح تشویق می‌کند.

کودکان را برای کاهش عوامل خطرزا و پیشگیری از خطرات تشویق و درگیر کنیم.

آمادی افزایش یافته و تقویت شود، تا همهٔ پاسخ‌های مؤثر در همهٔ سطوح اجتماع به‌دست بیاید و همهٔ اولویت‌های بالا با توجه به ظرفیت و شرایط محلی در نظر گرفته شود.

تجارب نشان می‌دهد که کار با کودکان به پایداری و پذیرش یک نگرش «پیش‌گیری محور» منجر می‌شود. زیرا بزرگسالان تابوهایی دارند که آن‌ها را با حوادث سازگار می‌کند. در حالی که کودکان برای تغییر و توسعهٔ فرهنگ آماده‌تر هستند و می‌توانند در گسترش فرهنگی بکوشند که به پیش‌گیری و کاهش حوادث گرایش دارد.

شرایط توسعه‌یافتگی یک کشور و پایه‌های ضعیف حمایتی از حقوق کودکان منجر به پیامدهای سخت‌تری برای کودکان در هنگام وقوع بلایا می‌شود. اجرای پیمان‌نامهٔ حقوق کودک می‌تواند بستر مناسبی برای کاهش آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی باشد. پیمان نامه با تأکید بر حق حمایت و حق مشارکت کودکان فرصتی را برای همهٔ دولت‌ها و سازمان‌های غیردولتی فراهم می‌کند که کودکان در اولویت قرار گیرند و از سوی دیگر تنها به عنوان قربانیان منفعل بلایا به آن‌ها نگریسته نشود. بر مبنای پیمان‌نامه:

کودک کسی است که سن او کم‌تر از ۱۸ سال باشد مگر این‌که در یک کشور سن قانونی کم‌تر از ۱۸ سال تعیین شده باشد.

در بخش حمایت از کودکان تجربیات نشان می‌دهد مهم‌ترین نیازهای حمایتی کودکان در شرایط اضطراری عبارتند از:

- حمایت از آسیب‌های فیزیکی

- حمایت در مقابل بهره‌کشی و خشونت جنسی

- حمایت در مقابل آسیب‌های روانی

- حمایت در مقابل جدایی از خانواده

- حمایت در مقابل بهره‌کشی ناشی از جابه‌جایی اجباری

- حمایت در مقابل انکار دسترسی کودکان به آموزش با کیفیت

وضعیت بحرانی و حوادث آسیب‌رسان معمولاً موقعیتی را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود: نقش‌های جدیدی برای کودکان ایجاد شود و مسئولیت‌هایی فراتر از توان بر آن‌ها تحمیل شود. آن‌ها در معرض خطرات متنوع قرار بگیرند و چالش‌های‌شان در محیط خانواده و اجتماع افزایش می‌یابد. برای مقابله با این چالش‌ها کودکان نیازمند تفکر انتقادی و مهارت‌های مناسب حل مسئله هستند. مشارکت در برنامه‌های کاهش حوادث به کودکان کمک می‌کند تا آن‌ها مسیر قدرت‌یابی را با سهولت بیش‌تری بپیمایند. مشارکت توان کودکان را افزایش می‌دهد به اقتدار آنان می‌افزاید. و در نهایت برای آن‌که مشارکت کودکان در پیشگیری و آمادگی در مقابل حوادث و به ویژه بلایای طبیعی در عمل به تحقق بپیوندد بایستی موارد زیر را مورد توجه قرارداد:

صدای کودکان را رساتر شود و گسترش یابد، به‌طوری که این صدا با وضعیت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی کودکان تناسب داشته باشد و زمینهٔ مناسب را برای مشارکت کودکان فراهم کند (مستندسازی و توصیف وضعیت پیرامون با مشارکت کودکان به یافتن و گسترش این صدا کمک می‌کند).

هر پروژه‌ای با تحلیل‌هایی که همراه با کودکان و اعضای جامعه آن‌ها به‌دست می‌آید شروع شود. (رویکرد کودک به کودک شروع مناسبی برای تحقق این خواسته است).

امنیت و رفاه مشارکت‌کنندگان در همه حال در اولویت قرار گیرد.

فضایی برای مشارکت کودکان از طریق خانواده‌ها و اعضا جامعه ایجاد شود.

کودکان برای پذیرش مسئولیت در هر فرصت ممکنی از جمله مدیریت منابع آماده شوند.

بین پروژه‌های کودک ـ راهبر در سطح اجتماعی و مقامات محلی در سطح شهر ـ روستا و مجامع آموزشی ارتباط برقرار شود.»