کتاب کمدیا دل‌ آرته

کتاب کمدیا دل‌ آرته نوشتهٔ کنستان میک و ترجمهٔ معصومه زواریان است. نشر قطره این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی هشت فصل که به تئاتر ایتالیا در قرون ۱۶ و ۱۷ و ۱۸ میلادی پرداخته است. این اثر از مجموعهٔ «تئاتر امروز جهان» این نشر است.

درباره کتاب کمدیا دل‌ آرته

کنستان میک در کتاب کمدیا دل‌ آرته به تئاتر ایتالیا در قرون ۱۶ و ۱۷ و ۱۸ میلادی پرداخته است. او در این اثر بیان کرده است که بررسی تأثیر تئاتر «کمدیا دل‌آرته» بر تئاتر اروپای نو پایان‌ناپذیر است؛ زیرا در کشورهای مختلف موضوع تحقیقات بسیاری است. کمدیا دل آرته به شکل اولیه‌ای از تئاتر حرفه‌ای گفته می‌شود که مبدأ ظهور آن کشور ایتالیا است و بین قرن‌های ۱۶ تا ۱۸ در سراسر اروپا رایج بوده، تا مسکو رسیده و طرفداران زیادی در میان مردم داشته است. نویسنده معتقد است که جنبه‌ای که این نوع تئاتر در موطن و خاستگاه اصلی‌اش ارائه می‌دهد، تحول واقعی در تاریخ هنر نمایشی اروپا ایجاد می‌کند و این موضوع همیشه مورد توجه منتقدان بوده است.

خواندن کتاب کمدیا دل‌ آرته را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی و علاقه‌مندان به تاریخ تئاتر پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب کمدیا دل‌ آرته

«مبنای هنر بازیگران ایتالیایی بازی آنان بود و به علت مهارت بازیگران بود که کمدیا دل‌آرته در سراسر اروپا به محبوبیت و افتخار دست یافت. دکور و کارگردانی در نمایش‌های آن جایگاه چندان مهمی نداشت و اسناد و مدارک به‌جا مانده از آن زمان مرتبط با گروه‌هایی که فی‌البداهه بازی می‌کردند اطلاعات کمی در مورد سالن‌های نمایش، دکور، اثاثیه و لوازم و لباس در اختیارمان می‌گذارد. به نظر می‌رسد کمدی ایتالیا از این حیث رسوم ثابت و مشخصی نداشت. و به این جزئیات که تماشاگران نسبت به آن سختگیر نبودند توجهی نداشت.

در آثاری که از بازیگران فی‌البداهه به‌جای مانده است همه چیز مطرح شده است اما به موضوع خاص کارگردانی نپرداخته است.

در این آثار اشعار، بازی با کلمات، ملاحظاتی در مورد علوم و فنون هنر نمایش و موقعیت اجتماعی بازیگران، تمجید تئاتر، کمدی‌های اصیل و سناریو به چشم می‌خورد. در مکاتبات اغلب به مشکلات مالی، دسیسه و مشاجرات، و بازی گروهی اشاره شده است، اما تقریباً چیزی در مورد کارگردانی و دکور بیان نشده است.

آندرنی بازیگر در مقدمهٔ مجموعه سناریوهای اسکالا می‌نویسد: «آقای فلاویو می‌توانست تأسیسات صحنه را به یک میزان کمیک و تراژیک و پاستورال ترسیم کند اما از آن‌جایی که در هر شهر افراد باسواد علاقه‌مند به ریاضیات کم بود، مایل نبود به آن بپردازد. بازیگران مطمئن بودند هر چیز که به آن احتیاج داشتند همه جا پیدا می‌کنند؛ در غیر این صورت از آن صرف‌نظر می‌کردند. هر بازیگری لباس خودش را داشت و فکر می‌کرد دیگر به چیزی احتیاج ندارد و همین برای موفقیتش کافی است. اما اگر فرصتی پیش می‌آمد با کمال میل در صحنه‌ای کاملاً روشن و دکوری زیبا بازی می‌کرد. به منظور آگاهی از کارگردانی کمدیا دل‌آرته، باید ابتدا دکور سایر تئاترهای رنسانس ایتالیا و باروکو را مطالعه کنیم. اما نویسنده به دلیل محدودیت به این موضوع گسترده و پیچیده نمی‌پردازد. و فقط به نصب صحنه در این دوره اشاره می‌کند.

تا ربع اول قرن ۱۷ دکور را در وسط نمایش عوض نمی‌کردند و دکور به ویژگی ـ تراژیک، کمدی یا پاستورال ـ نمایشی که بازی می‌کردند بستگی داشت. برای نمایش‌های تراژیک دکور یک میدان یا چهارراه با قصر و معبد بود، ماجرای کمدی نیز در یک میدان یا چهارراه اما بین خانه‌های شخصی رخ می‌داد. دکور پاستورال معمولاً جنگل با یک کلبه یا معبد متروکه‌ای بود. به گفتهٔ اساتید بزرگ دورهٔ رنسانس ایتالیا هر سه نوع این دکور را بر اساس اصول صحنه‌های استانی می‌ساختند و از سنت‌های قرون‌وسطی به‌خصوص نمایش‌های مذهبی که در دکوری در یک میدان با منازل معمولی سپری می‌شد الهام می‌گرفتند. تنها ابداع به‌کارگیری پرسپکتیو در دکورها بود که در همان زمان کشف شده بود و دکور را در آن هنگام «پروسپکتیوا» می‌نامیدند و ریاضی‌دانان حرفه‌ای ترسیمش می‌کردند.»