کتاب بحران اقتصاد جهانی

کتاب بحران اقتصاد جهانی نوشتهٔ آندرو گاوین مارشال و میشل چوسودوسکی و... و ترجمهٔ شهرزاد مهدوی است. نشر افکار این مجموعه مقاله را روانهٔ بازار کرده است. این اثر از رکود بزرگ قرن ۲۱ سخن گفته است.

درباره کتاب بحران اقتصاد جهانی

کتاب بحران اقتصاد جهانی که از رکود بزرگ قرن ۲۱ سخن گفته، خواننده را از راهروهای فدرال رزرو یا بانک مرکزی و شورای روابط خارجی عبور می‌دهد و از پشت درهای بستهٔ بانک تسویه حساب بین‌المللی به سالن‌های جلسات مجلل شرکت‌های بزرگ در وال استریت می‌برد؛ جایی که در آن‌ها معاملات مالی دور از دسترس با کمک پایانه‌های رایانه‌ای و با یک اشاره به موش‌واره، به بازارهای سهام متصل می‌شود. هر یک از نویسندگان این مجموعه، پوستهٔ پر زرق‌وبرق را شکافته تا شبکهٔ پیچیده‌ای از فریبکاری و تحریف رسانه‌ای را افشا کند که در خدمت پنهان‌سازی کارکرد نظام اقتصاد جهانی و پیامدهای ویرانگر آن بر زندگی مردم قرار دارد. این تحلیل‌گران، تمرکز خود را بر نقش بازیگران اقتصادی و سیاسی در این محیط شکل گرفته از فساد، دستکاری مالی و اختلاس قرار داده‌اند.

خواندن کتاب بحران اقتصاد جهانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد رکود بزرگ قرن ۲۱ و قالب مجموعه مقاله پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب بحران اقتصاد جهانی

«در انگلستان، شاه چارلز دوم «هر قدر پولی را که طلاسازان می‌توانستند و می‌خواستند به نرخ ۱۲ درصد وام دهند، قرض گرفت. مقرر بود بازپرداخت به صورت مالیاتی باشد که به طور مستقیم به طلاسازان پرداخت شود.» اما صاحبان کسب و کار و دیگر ثروتمندان قدرتمند که به کاربرد رسیدها عادت کرده بودند و همین امر به کارشان رونق داده بود حاضر نبودند به استفاده از سکه بازگردند. طبیعتاً، تمایل فزاینده‌ای برای ظهور بانک‌هایی وجود داشت که از نمونه آمستردام تبعیت کنند. اما تنها چیزی که به آن نیاز داشتند «پادشاهی بود که برای معاملات سلطنتی خود نیاز ویژه‌ای به پول داشته باشد. وقتی که این پادشاه ظهور کند برخی ثروتمندان باهوش خواهند توانست یک نظام خصوصی انتشار پول را به عموم بقبولانند.»

این فرصت را شاه ویلیام و ملکه مری در پی جنگ طولانی با لوئی چهاردهم فراهم آوردند، زمانی که صاحبان منافع سوداگری «پول داشتند و مایل بودند آن را با شرایط خود وام دهند، و آگاه بودند که بانکداری به شیوه جدید می‌تواند چه‌قدر سودآور باشد، یعنی وقتی که با حق انتشار پول همراه شود.» ویلیام به عنوان یک شاهزاده هلندی به دنیا آمد که مادرش خواهر پادشاه چارلز دوم انگلیس بود. او در سال ۱۶۸۹ در انگلستان و در پی «انقلاب شکوهمند» به قدرت رسید که در آن شاه جیمز دوم مجبور به گریختن شد و در جریان آن ارتش هلند حمله کرد و در نتیجه آن یک سلطنت مشروطه و لایحه حقوقی انگلیس پایه‌گذاری شد، پایانی بر دوران سلطنت مطلقه و آغاز دورانی که در آن قدرت میان سلطنت و پارلمان تقسیم شد.

در این زمان، پادشاه با نیاز مبرم به پول مجبور شد به صاحبان ثروت‌های خصوصی روی آورد و پاسخ او را مردی اسکاتلندی به نام ویلیام پاترسون:

از طرف تاجران ثروتمند لندن او پیشنهاد پرداخت وامی به مبلغ ۱.۲۰۰.۰۰۰ پوند با سود ۸ درصد را ارائه داد مشروط بر آنکه به وام‌دهندگان اجازه تأسیس بانکی برای انتشار اسکناس داده شود. او از طرف وام‌دهندگان درخواست کرد حق انتشار اسکناس را به مبلغی تقریباً برابر میزان بدهی داشته باشند که به صورت پول به گردش درآید.

این اسکناس‌ها «به صورت وام‌هایی به وام‌گیرندگان معتبر خصوصی داده می‌شد. سود، هم از این وام‌ها و هم از وام‌های پرداختی به دولت، حاصل می‌آمد. باز هم شگفتی بانکداری.» این طرح ابتدا به پارلمان برده شد که در سال ۱۶۹۱ با مخالفت پادشاه و طلاسازان روبه‌رو شد. اما سرانجام در سال ۱۶۹۴ به تصویب رسید، و به این ترتیب، بانک انگلیس به‌وجود آمد.

در سال ۱۸۳۳، پارلمان قانونی را به تصویب رساند که بانک انگلیس تنها انتشاردهنده اسکناس می‌شد، اعطای حق شبه انحصاری، زیرا هنوز بانک‌های دیگر اسکناس‌های در گردش داشتند. با قانون بانکی سال ۱۸۴۴، «انتشار اسکناس دیگر بانک‌ها به مقداری که در آن زمان در گردش داشتند محدود می‌شد.» اعتماد به بانک افزایش یافت که به عنوان بانکدار و نماینده دولت عمل می‌کرد، «و زمانی که تأسیس گسترده بانک‌های سهامی در سال ۱۸۲۶ در انگلیس آغاز شد، بانک انگلیس دیگر به عنوان نگهدارنده ذخیره نقدی بانک‌های خصوصی و در نتیجه ذخیره طلای کشور شناخته شده بود.» در نهایت این بانک نقش «وام‌دهنده گزینه آخر» را پیدا کرد و مسئولیت «تأمین نه فقط پول بلکه نظام اعتباری کشور را نیز» به دست آورد.»