کتاب به جست و جوی گلستان

کتاب به جست و جوی گلستان نوشتۀ آسیه (ناستین) جوادی است. این کتاب را انتشارات کتاب کوله پشتی منتشر کرده است.

درباره کتاب به جست و جوی گلستان

این کتاب نگاهی به قصه‌های ابراهیم گلستان انداخته است. ساختار کلی کتاب به جست و جوی گلستان بر این اساس است که ابتدا به شرح مختصر قصه، رمان یا نمایشنامه پرداخته؛ سپس شخصیت‌ها به دو دستهٔ مرد و زن تقسیم شده و معرفی مختصری از آن‌ها به دست داده شده است. در ادامه، اثر را بررسی کرده و در انتهای کتاب طی یادداشتی به جهان‌بینی نویسنده اشاره‌ای دارد. علاوه بر این، برای هر کتاب به دو نکته که بارزتر بود پرداخته شده است.

سیدابراهیم گلستان (با نام اصلی سیدابراهیم تقوی شیرازی) در ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در شیرازبه دنیا آمد. او کارگردان، داستان‌نویس، مترجم، روزنامه‌نگار و عکاسی ایرانی است. ابراهیم گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم «یک آتش» موفق به دریافت مدال برنز جشنوارهٔ فیلم کوتاه ونیز شد. این جایزه، اولین جایزهٔ بین‌المللی برای یک کارگردان ایرانی به شمار می‌رود. سبک ویژهٔ آثار مکتوب داستانی او در سیر پیشرفتِ داستان معاصر فارسی قابل‌توجه دانسته شده است. از میان آثار مکتوب او می‌توان به کتاب‌های «آذر، ماه آخر پاییز»، «خروس»، «گفته‌ها»، «برخوردها در زمانهٔ برخورد»، «از روزگار رفته حکایت»، «نامه به سیمین» و «مختار در روزگار» اشاره کرد. آثار مکتوب ابراهیم گلستان دارای سبکی خاص است و بسیاری سبک نویسندگی او را تأثیرپذیرفته از داستان‌های کوتاه «ارنست همینگوی» می‌دانند. گرچه او تأثیرپذیری از هیچ نویسنده‌ای را نمی‌پذیرد؛ همچنین او از زمرهٔ نخستین نویسندگان معاصر ایرانی معرفی می‌شود که برای زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالب‌های داستانی نوین، اهمیت قائل شد و به آن پرداخت. از این جهت نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل‌توجه است. از دیگر ویژگی‌های داستان‌نویسی ابراهیم گلستان، خلق مجموعه داستان‌های به‌هم‌مرتبط است. درحالی‌که چنین سبکی در غرب سابقهٔ طولانی‌تری دارد، این نوع داستان‌نویسی در ایران با گلستان آغاز می‌شود. نکتهٔ مهم در این نوع آثار گلستان، خلق نوعی جدید از داستان‌نویسی است که در ادبیات کلاسیک ایران، مانند «منطق الطیر» ریشه دارد. این نوع داستان‌ها نه بر اساس درون‌مایه یا شخصیت‌های داستانی، بلکه بر اساس ساختارهای مشابه به یکدیگر مرتبط می‌شوند.

خواندن کتاب به جست و جوی گلستان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای علاقه‌مندان به اشعار و داستان‌های کلاسیک ایرانی کتابی جذاب و خواندنی است.

بخشی از کتاب به جست و جوی گلستان

«و با این حرف خود را روی رختخواب و چمدان‌ها می‌اندازد و آن‌ها را می‌بوسد و گریه می‌کند. او بر سرنوشت خود و آیندهٔ بچه و حال احمد می‌گرید.

خواننده در انتهای داستان با این سؤالات مواجه است که آیا دوست احمد، با ندادن پاکت آجیل، مهر مادر را به دور می‌افکند؟ آیا بیم داشته که احمد با دیدن پاکت از تهی‌دستی‌اش خجالت بکشد و نمی‌خواهد احمد را شرم‌زده کند. یا به یاد محبت بی‌دریغ و سادهٔ مادر می‌افتد و پایش در راه عقیده، سست می‌شود.

ناراحتی وجدان و عذابی که او با ندادن پاکت در آخرین روز حیات احمد می‌کشد، او را رها نمی‌کند؛ مسئلهٔ انتخاب و تصمیم درست یا نادرست را در برهه‌های زمانی و لحظات حساس، به یک میزان و در مراحل مختلف، مورد شک قرار می‌دهد و به خواننده می‌آموزد که بادقت بیشتری به مسائل پیرامون بیندیشیم و هر چیز خوب یا بد مطلق نیست.

در این داستان شخصیت اصلی (احمد) غایب است (مثل داستان اول که دزدها غایب‌اند) و از زبان دوست، احمد را و از زبان زینب، دزدان را می‌شناسیم. گاه شخصیت غایب به اندازهٔ حاضر، درون داستان نفوذ می‌کند و در پیشبرد آن نقش دارد و شخصیت بیشتر شناسایی می‌شود و گذشته و آیندهٔ آن روشن‌تر می‌شود.

زبان در این داستان از ذهن تبعیت می‌کند. طبیعی‌ترین و نزدیک‌ترین شکل به روایت را دارد. دوست احمد بریده‌بریده همچون ذهن یک انسان معمولی افکاری را همچون یک فیلم کات می‌کند و نویسنده/ فیلم‌ساز، توانسته با نگارش دقیق و با پرش‌های مناسب عاطفه‌های مادر، زن و خود را شعله‌ور سازد. پاکتی که به نظر هیچ است و افکار دوروبر آن به‌قدری ذهنش را پر می‌کند که مسئلهٔ اصلی فرار احمد و دستگیری‌اش و در نهایت کشته‌شدنش همان قدر آزاردهنده است که توجه و ندادن یک پاکت از دفترچهٔ مشق. وجود و زندگی احمد با پاکتی معنا می‌شود که از اعماق زندگی او و به دست مادرش به او سپرده شده تا به احمد داده شود. یک پاکت زندگی و عشق؛ و او درگیر با خود که چگونه با دل‌سختی آن را به دور انداخته و به احمد نرسانده است. البته نه بدان معنا که کشته‌شدن احمد همپای ندادن یک پاکت تلقی شود؛ بلکه نشان‌دادن کارکرد و اشتغال ذهن است که چگونه یک مسئلهٔ کوچک می‌تواند به اندازهٔ یک مرگ بزرگ شود.»