کتاب راهزنان و توطئه فیسکو

کتاب راهزنان و توطئه فیسکو نوشتهٔ فریدریش شیلر و ترجمهٔ ابوالحسن میکده است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از مجموعهٔ «ادبیات کلاسیک جهان» و حاوی دو نمایشنامهٔ پنج‌پرده‌ای کلاسیک آلمانی.

درباره کتاب راهزنان و توطئه فیسکو

کتاب راهزنان و توطئه فیسکو دربردارندهٔ دو نمایشنامهٔ کلاسیک نوشتهٔ فردریش شیلر است. نمایشنامهٔ «راهزنان» که شیلر از سال ۱۷۷۷ به آن مشغول بود، نشان‌دهندهٔ مطالعات بسیار اوست. یکی از دوستانش او را متوجه یکی از داستان‌های «شوبارت»، موسوم به «تاریخچۀ قلب انسانی» کرد که در یکی از مجلات آن زمان در سال ۱۷۷۵ چاپ شده بود. این داستان مربوط به دو برادر است که پسران یکی از اشراف‌ هستند. برادر بزرگ، که جوانی منافق و بدطینت است، می‌خواهد برادر کوچک خود را، که دانشجوی ساده‌لوح پاک‌نهادی است، از میان بردارد. این داستان در شیلر اثر عجیبی کرد و او آن را به صورت دیگری درآورد؛ به این معنی که دو شخصیت متضاد را که یکی آزادی‌دوست و پرشور و دیگری خودخواه و جاه‌طلب و کریه‌المنظر است، مقابل هم می‌گذارد. در داستان شیلر، به عکس داستان شوبارت، برادر بزرگ صاحب صفات عالی است، در حالی که برادر کوچک همان موجود مغرور و بی‌رحمی است که برای جاه و مقام به هر عمل پستی دست می‌زند و در راه مقصود از هیچ جنایتی باز نمی‌ماند. نمایشنامۀ «توطئهٔ فیسکو»، که در سال ۱۷۸۳ به چاپ رسید، در ژانویهٔ ۱۷۸۴ در تئاتر شهر منهایم به نمایش درآمد. با اینکه بین این نمایشنامه و اثر «مارکی دبدمار» راجع به سوءقصد ۱۵۴۷ و ۱۶۱۸، که بر ضد قدرت و تسلط و نفوذ دوریاها در ژن است، هیچ‌گونه رابطۀ تاریخی دیده نمی‌شود، مثل این است که شیلر الهامات خود را از اثر «ماسکاردی» گرفته باشد.

نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «علیرضا نادری»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان» و «محمد چرمشیر» بوده است.

خواندن کتاب راهزنان و توطئه فیسکو را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی و علاقه‌مندان به نمایشنامه‌های کلاسیک آلمانی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره فریدریش شیلر

فریدریش شیلر شاعر، نمایشنامه‌نویس، فیلسوف، پزشک و مورخ آلمانی در ۱۰ نوامبر ۱۷۵۹ میلادی در شهر مارباخ در آلمان متولد شد. او بعدها در سال ۱۷۷۳ میلادی به‌دستور دوک وورتمبورگ، وارد آکادمی نظامی کارل اوژن شد و تحصیل در رشتهٔ حقوق را آغاز کرد؛ سپس رشتهٔ خود را به پزشکی تغییر داد. همزمان شیلر در آکادمی نظامی با پروفسور آبل آشنا شد. او زیر نظر آبل فلسفه آموخت و آثار شکسپیر و رسو را خواند. آشنایی شیلر با نویسندگان مطرح جهان، فصل تازه‌ای در زندگی او ایجاد کرد. در این زمان، شیلر توانست اولین شعر خود را در مجلهٔ اشوابیشه منتشر کند. در دسامبر سال ۱۷۸۰ شیلر تحصیلات خود را در رشتهٔ پزشکی به پایان رساند و به‌عنوان پزشک هنگ در آکادمی نظامی استخدام شد. پس از سرگردانی در شهرهای مختلف آلمان، به وایمار سفر کرد. در این شهر او با گوته که قطب ادبی آلمان به شمار می‌رفت، ملاقات کرد و تحت‌تأثیر شخصیت قدرتمند او قرار گرفت. اولین نمایشنامهٔ خود «راهزنان» را نوشت و به‌عنوان استاد در دانشگاه ینا مشغول به کار شد. گرفتن پست استادی سبب شد تا بخش زیادی از دغدغه‌های مالی شیلر از میان برود. او در سال ۱۷۹۰ با «شارلوته فون لانگه فلد» ازدواج کرد. مدتی بعد به بیماری شدیدی مبتلا شد که وادارش کرد از تدریس چشم‌پوشی کند. هر چند شیلر تلاش می‌کرد تا با وجود بیماری به کار و فعالیت بپردازد، عاقبت مغلوب بیماری شد و در ۹ مهٔ ۱۸۰۵ در وایمار از دنیا رفت. او نام‌دارترین نمایشنامه‌نویس آلمانی به شمار می‌رود و در کنار گوته به‌عنوان چهرهٔ اساسی کلاسیک وایمار شناخته شده است. بسیاری از نمایشنامه‌های او به‌عنوان قطعهٔ تئاترهای استاندارد در سرزمین‌های آلمانی‌زبان مشهور شده و اشعار افسانه‌ای (Ballads) او از محبوب‌ترین شعرهای آلمانی‌اند. بسیاری از آثار شیلر از جمله «راهزنان» جنبهٔ آزادی‌خواهانه دارند. در ایران همزمان با جنبش مشروطیت، نخستین کتاب او توسط «یوسف اعتصام‌الملک» به فارسی ترجمه شد.

نمایشنامه‌ها: راهزنان / توطئهٔ فیسکو از اهالی جنوا / نیرنگ و عشق یا «خدعه و عشق» ترجمه یوسف اعتصامی / دون کارلوس / والنشتاین / ماریا استوارت / دوشیزهٔ اورلئان / عروس مسینا / ویلهلم تل.

آثار تاریخی: تاریخ انقلاب هلند / تاریخ جنگ سی‌ساله.

نوشتارهای فلسفی: نامه‌های آگوستبورگ / دربارهٔ اشعار ساده‌لوحانه و احساسی / آزادی و دولت فرزانگی.

بخشی از کتاب راهزنان و توطئه فیسکو

«فیسکو: [به نگهبانان] درها را ببندید! [کلاهش را برمی‌دارد و به میان مدعوین می‌آید] آقایان، من به خود اجازه داده‌ام که شما را به نمایشی دعوت کنم. نه به‌منظور تماشا و تفریح، بلکه برای سپردن نقش‌هایی که شما هر یک باید آن را انجام دهید.

دوستان عزیزم، مدت زمانی است که بیدادگری گیانتینو دوریا را متحمل می‌شویم و مظالم و ستمگری آندرئاس را تحمل می‌کنیم. اگر ما بخواهیم ژن را خلاص و آزاد کنیم، دقیقه‌ای را نباید از دست بدهیم، شما گمان می‌کنید که این بیست زورق برای چه بندر را محاصر کرده‌اند و به چه منظوری اتحادهایی به وسیلۀ این دوریاها منعقد گردیده؟ و برای چه هدفی این سربازان خارجی به طرف مرکز شهر جمع شده‌اند؟ دیگر موقع مسامحه و وقت تلف کردن نیست، برای نجات همه چیز باید همه چیز را به خطر انداخت، یک مرض سخت محتاج داروی قوی است.

آیا در این مجمع کسی یافت می‌شود که این‌قدر بی‌حمیت باشد که آن‌کس را که هم‌طراز اوست به مولایی و اربابی خود بشناسد؟ [زمزمۀ حضار] اینجا کسی نیست که اجدادش از قدیم‌ترین ایام به کمک و مساعدت ژن برنخاسته باشد. چه؟ به همهٔ مقدسات! پس چه! آیا این دو همشهری ما چه کرده‌اند که باید به ما تفوق داشته باشند و بر ما حکومت کنند؟ [زمزمۀ شدیدتر] هر یک از شما قطعاً موظفید که از سرنوشت و مقدرات ژن در برابر ظالمین و غاصبین دفاع کنید و هیچ‌یک از شما نمی‌تواند و نباید از حق خود هر چند سرمویی باشد بگذرد، مگر آنکه با عمل خود به وطنش خیانت کند. [زمزمۀ مجدد حضار] شماها را متأثر می‌بینم... برد با ماست، من اکنون راه افتخار و پیروزی را به روی شماها باز کرده‌ام. آیا می‌خواهید از من پیروی نمایید؟ من حاضرم شما را هدایت کنم، آنچه در ابتدا به نظر شما موحش جلوه کرده است، اکنون باید شجاعت و قهرمانی‌ات را به شما الهام دهد. به‌علاوه این ترس و لرزها مبدل به جدیت و فعالیت شهرت‌آمیز شود تا با این میهن‌پرستان و با من وسیله‌ای برانگیزیم و ریشۀ ستمکاران را از بن براندازیم. مسلماً در این امر موفقیت با ماست، زیرا من مقدمات کار را به خوبی فراهم آورده‌ام، اقدام به این کار کاملاً صحیح و عادلانه است، زیرا ژن رنج می‌برد و این اندیشه ما را تا ابد زنده و جاویدان خواهد ساخت، زیرا اندیشه‌ای عظیم و امری خطیر است.»