کتاب درس

کتاب درس نوشتهٔ رولان بارت و ترجمهٔ حسام نقره چی است. انتشارات نیلوفر این کلاس درس را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب درس

کتاب درس حاوی ۲ مصاحبه و یک جلسهٔ تدریسِ رولان بارت، نویسنده، فیلسوف و منتقد معروف فرانسوی است. این کتاب اولین‌بار در سال ۱۳۹۳ منتشر شد و حسام نقره چی آن را به فارسی برگرداند. در کتاب درس، مطالب و مفاهیمی را می‌خوانیم که نویسنده پس از سال‌ها تحقیق و تفحص و نظریه‌پردازی برای تدریس آماده کرده است. او در این جلسه که اولین درس او محسوب می‌شود و همان‌سال‌ها در قالب کتابی جدا منتشر شد، به ادبیات به‌عنوان هستهٔ پیوند‌دهندهٔ فلسفه و ساختارشناسی و نشانه‌شناسی پرداخته است. رولان بارت رابطه‌ٔ میان زبان و قدرت و نیز نشانه‌ها و نمادها در ادبیات را شکافته و ساختار تکلم را چنانکه بر همهٔ وجوه زندگی سایه افکنده، توضیح داده است.

پیش از شروع کتاب، مترجم یک پیشگفتار نیز درمورد رابطهٔ رولان بارت و میشل فوکو آورده است که بخش عمدهٔ آن از کتاب «فوکو و معاصران» گردآوری شده است. گفته شده است که این پیشگفتار از این جهت ارزشمند است که درک حال‌وهوای آنچه را رولان بارت در این نخستین جلسهٔ «کلژ دو فرانس» آورده، تسهیل می‌‎کند. در بخش دیگر کتاب، ۲ مصاحبه از رولان بارت با موریس نادو، ناشر، منتقد و ویراستار فرانسوی قرار داده شده که در آن بارت از مفاهیم کلیدی در نظریات خود حرف زده است و باتوجه‌به اینکه مصاحبه‌ها در دورهٔ دوم فعالیت این محقق انجام شده‌اند، اطلاعات و شرح و تفسیرهای پختهٔ این فیلسوف در آن‌ها قابل‌دیدن است؛‌ البته در آن ردپای بحث‌های شکل‌گرفته از جلسهٔ درس نیز پیدا است.

خواندن کتاب درس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علم و کلاس‌های درس فلسفه پیشنهاد می‌کنیم.

درباره رولان بارت

رولان بارت در ۱۲ نوامبر ۱۹۱۵ در شربورگ - اکتوویل در نرماندی فرانسه به دنیا آمد. او نویسنده، فیلسوف، نظریه‌پرداز ادبی، منتقد فرهنگی و نشانه‌شناس مشهور فرانسوی بود. از مشهورترین و تأثیرگذارترین مؤلفه‌های آثار او می‌توان از ساختارگرایی و پساساختارگرایی و تحلیل نشانه‌شناسانهٔ متون ادبی و پدیده‌های فرهنگی‌ نام برد. بارت بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۰ استاد کرسی نشانه‌شناسی در کلژ دو فرانس بود. پدرش در سال ۱۹۱۸ در جنگ جهانی اول کشته شد و دوران کودکیش را همراه با مادرش در بایون سپری کرد. سال‌های ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۹ را در سوربن گذراند و آنجا در رشتهٔ ادبیات کلاسیک تحصیل کرد. او در این مدت به بیماری سل مبتلا بود؛ ازاین‌رو اغلب باید در تنهایی آسایشگاه‌ها روزهایش را سپری می‌کرد. وضعیت جسمی او باعث اختلال در مسیر تحصیلش شد و بر مطالعات و توانایی او برای شرکت در امتحاناتش تأثیر گذاشت. در جنگ جهانی دوم نیز از خدمت سربازی معاف شد.

از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۸ را صرف تحصیل دستور زبان و زبان‌شناسی و انتشار اولین مقالات، شرکت در یک مطالعهٔ پزشکی و ادامهٔ مبارزه با بیماری خود کرد. او در سال ۱۹۴۱ برای کارش در حوزهٔ تراژدی یونانی موفق به دریافت مدرک دیپلم برتر (معادل پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد) از دانشگاه پاریس شد. آثار او دیدگاه‌های آکادمیک سنتی دربارهٔ نقد ادبی و چهره‌های مشهور ادبیات را به چالش می‌کشید. تفکر متفاوت او منجر به درگیری با استاد مشهور ادبیات سوربن، «ریموند پیکار» شد که به بارت به‌علت عدم‌احترام به ریشه‌های ادبیِ فرانسه حمله می‌کرد. بارت در «نقد و حقیقت» (۱۹۶۶) نقد قدیمی و بورژوایی را به عدم‌توجه به نکات ظریف زبان و ناآگاهی گزینشی نسبت به نظریه‌های چالش‌برانگیز مانند مارکسیسم متهم کرد.

در اواخر دههٔ ۱۹۶۰، رولان بارت مشهور شد. او به ایالات متحده و ژاپن سفر کرد و در دانشگاه جان هاپکینز سخنرانی کرد. در طول این مدت، او شناخته‌شده‌ترین اثر خود مقالهٔ «مرگ مؤلف» را نوشت. در ۲۵ فوریهٔ ۱۹۸۰ رولان بارت درحالی‌که در خیابان‌های پاریس برای رسیدن به خانه قدم می‌زد با یک ون خشکشویی تصادف کرد و در ۲۶ مارس بر اثر جراحات واردشده در قفسهٔ سینه‌اش از دنیا رفت.

بخشی از کتاب درس

«باز باید تأکید کنم که من مطلقاً با تلاش برای یافتن معادل‌های گویاتر و دقیق‌تر برای واژگان تخصصی مخالف نیستم، اما حقیقت این است که تنها نهادی که می‌تواند به‌شکل منظم و سیستماتیک این کار را انجام دهد و بر تشتت کلمات و گمگشتگی مخاطب در دریای بی‌‌پایان معادل‌گذاری‌های سلیقه‌ای پایان دهد دانشگاه است، اما دانشگاه، لااقل الان، نه توان این کار را دارد نه میلش را.»