کتاب در فضیلت مدنیت

کتاب در فضیلت مدنیت نوشتهٔ حسن قاضی‌مرادی است. انتشارات اختران این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر، نگاهی انداخته است به نامدنیت‌های سیاسی و اجتماعی در ایران.

درباره کتاب در فضیلت مدنیت

کتاب در فضیلت مدنیت از طریق اشاره به نامدنیت‌های سیاسی و اجتماعی ایران، کوشیده تا ارزش و اهمیت «مدنیت» را آشکار سازد.

اما مدنیت یعنی چه؟

در پیشگفتار کتاب حاضر آمده است که مفهوم مدنیت با مفاهیم تمدن و شهروندی پیوند دارد. مدنیت، مفهومی فقط اخلاقی نیست که بتوان آن را فقط با کردارهای اخلاقی مشخص کرد، بلکه مفهومی ناظر بر سامان سیاسی و اجتماعی است؛ سامانی که بر زمینهٔ تفاوت‌ها و تمایزهای گوناگون میان افراد، قشرها، طبقات اجتماعی و نیز میان حاکمان و مردم و تعارض‌های برآمده از این تفاوت‌ها الزامی می‌شود. حسن قاضی‌مرادی، مفهوم مدنیت را اساساً مفهومی سیاسی - اجتماعی دانسته است.

وی در کتاب حاضر، کوشیده است تا برخی از وجوه ۲ مفهوم مدنیت و نامدنیت را بررسی کند و به این‌شکل، به وضعیت نامدنیت سیاسی و اجتماعی در جامعهٔ ایران بپردازد.

پرداختن به این موضوع مهم است زیرا در جوامع درحال گذار به جوامع متجدد (از جمله جامعهٔ ایران) هرچه پیشینهٔ سیاست، مناسبات اجتماعی و فرهنگِ استبدادی و غیردموکراتیک طولانی‌تر و ماندگارتر باشد، نامدنیت‌های سیاسی - اجتماعیِ به‌ارث‌رسیده از آن پیشینهٔ تاریخی نیز روند دموکراتیزاسیون در امروز را با مشکل‌ها و بحران‌های سخت‌تر و عمیق‌تری مواجه می‌کند. ازاین‌رو، تأکید بر نامدنیت‌ها و تلاش برای جایگزینی آن با مدنیتِ سیاسی و اجتماعی برابر است با غلبه‌بر مشکل‌ها و بحران‌های سیاسی و اجتماعی جامعهٔ در حال گذار و پیشبرد روند دموکراتیزاسیون.

فصل نخست این کتاب، «در معنای مدنیت و نامدنیت» و فصل دوم آن، «نامدنیت سیاسی و اجتماعی در ایران» نام دارد.

پی‌گفتاری نیز تحت عنوان «گسترش حوزهٔ عمومی» (Public Sphere) در پایان کتاب قرار گرفته که رابطهٔ میان حوزهٔ عمومی و مدنیت سیاسی و اجتماعی را بررسی و راه‌کارهایی برای گسترش این عرصه نیز پیشنهاد کرده است.

خواندن کتاب در فضیلت مدنیت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علوم سیاسی، جامعه‌شناسی و مفهوم جامعهٔ مدنی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره حسن قاضی مرادی

حسن قاضی‌مرادی در سال ۱۳۳۲ در تهران به دنیا آمد. وی پژوهش‌گرِ حوزهٔ جامعه‌شناسی و مترجم است.

پژوهش‌های قاضی مرادی، عمدتاً، در حوزهٔ روان‌شناسی اجتماعی مردم ایران و تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران بوده است.

عنوان برخی از کتاب‌های حسن قاضی‌مرادی عبارت است از:

«در فضیلت مدنیت»، «در پیرامون خودمداری ایرانیان: رساله‌ای در روانشناسی اجتماعی مردم ایران»، «استبداد در ایران»، «ملکم‌خان: نظریه‌پرداز نوسازی سیاسی در عصر مشروطه»، «پویایی نقد»، «در ستایش شرم: جامعه‌شناسی حس شرم در ایران» و «تأملی بر عقب‌ماندگی ما: نگاهی به کتاب دیباچه‌ای بر انحطاط ایران نوشته دکتر جواد طباطبایی».

بخش‌هایی از کتاب در فضیلت مدنیت

«جامعهٔ ما در دوران گذار تاریخی خود از همراهی یا بسیاری از کشورهای هم‌ردیف خود عقب افتاده است. این در حالی است که ما دوران گذار تاریخی خود را پیشتر از بسیاری از این گروه کشورها شروع کردیم. این امر علل گوناگونی دارد. یکی همین بحران نامدنیت سیاسی و اجتماعی در میان ما است. پیش از این اشاره کرده‌ام اعتماد قلب مدنیت است. پس، اگر به وجود چنین بحرانی باور داشته باشیم، باید بپذیریم جامعهٔ ما از فقدان اعتماد رنج می‌برد و آسیب می‌بیند. چنین که باشد ما به شدت به اعتمادسازی میان مردم، از یک‌سو، و میان مردم و حکومت، از سوی دیگر، نیازمندیم تا بتوانیم با هزینهٔ هرچه کمتر و شتاب هرچه بیشتر این دوران گذار را پشت سر گذاریم. اما اعتمادسازی، امری اراده کردنی، تجویزی یا فرمایشی نیست؛ همچنان که اتخاذ یک موضع سیاسی ـ اجتماعی نیست. اعتمادسازی، موضوع عمل است. تا روند چنین عملی متداوم باشد شرایط تداومِ عمل باید مهیا گردد. از نظر من، مهم‌ترین شرط عینی برای اعتمادسازی، وجود حوزهٔ عمومی مستقل و آزاد است.»