کتاب سیره تربیتی پیامبران؛ حضرت صالح (ع)

کتاب سیره تربیتی پیامبران؛ حضرت صالح (ع) نوشته محمدرضا عابدینی است. این کتاب را نشر معارف منتشر کرده است. محتوای این کتاب به‌صورت گفتاری از شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی، در برنامهٔ ارزشمند «سمت خدا» ارائه شده است.

درباره کتاب سیره تربیتی پیامبران؛ حضرت ابراهیم (ع)

سیرهٔ تربیتی قرآن کریم، افزون بر بیان مفاهیم، معرفی مصادیق و الگوهای عینی و خارجی است؛ ازاین‌رو در قرآن کریم بیش از دوهزار آیه درباره انبیای الهی علیهم‌السلام آمده است. این امر نشان می‌دهد که مطالعه و بررسی زندگی انبیای گذشته، برای امت پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله نیز راهگشا و هدایت‌بخش است. زیرا همهٔ انبیا، با اینکه به شرایط زمان، مکان و استعدادها توجه داشته‌اند، ولی مخاطبشان «نظام فطرت» بوده است؛ نظامی که خدای متعال آن را در وجود همهٔ انسان‌ها قرار داده است. ازاین‌رو، به تعبیر قرآن کریم، زندگی امت‌های انبیای پیشین مثَلی برای امت خاتم است. نکته دیگری که ما را به زندگانی انبیای پیشین متوجه می‌کند این است که همهٔ انبیا در دعوت و هدایتگری به اصلی واحد متکی هستند و در حرکتی مستمر، با هم پیوستگی دارند؛ هر پیامبری تصدیق‌کنندهٔ پیامبران پیشین، و بشارت‌دهنده به انبیای پس از خود است؛ بلکه از ابتدا بشارت به نهایت را نیز دارند.

در این نگاه همه انبیا علیهم‌السلام در حکم انسانی واحد هستند که زندگانی چندهزارساله دارد. هر یک از آنان با توجه به مراتب کمالی امت‌ها، آشکارکنندهٔ بخشی از ظهورات و جلوه‌های کمالی اوامر الهی هستند. مجموعه کتاب‌های سیره تربیتی پیامبران با هدف راهنمایی بشر به سمت هدایت نوشته شده است تا چراغی باشد برای تمام کسانی‌که به‌دنبال سعادتند. باید بدانیم تحلیل سیرهٔ انبیا و اولیای الهی، به‌عنوان حقیقتی زنده و تأثیرگذار در زندگی امروز ما - چه در جانب محبت به آنها و چه در جانب عبرت‌گرفتن و درس‌آموزی از سرنوشت مخالفان آنها - آن هم در بیان کامل قرآنی، کاملاً لازم و ضروری است.

خواندن کتاب سیره تربیتی پیامبران؛ حضرت صالح (ع) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به زندگی سعادتمند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب سیره تربیتی پیامبران؛ حضرت صالح (ع)

پس از بررسی زندگانی حضرت هود علیه‌السلام، فرازهایی از زندگانی حضرت صالح علیه‌السلام را بررسی می‌کنیم. ان‌شاءالله بتوانیم با این حضرت، پیوند و محبتی تأثیرگذار در زندگی امروزمان برقرار کنیم. ارتباط با انبیا علیهم‌السلام، پیوندی تاریخی نیست، بلکه پیوندی به‌روز است. قرآن نیز پیامبران و رفتار قومشان را اسوه‌ای برای ما معرفی کرده است؛ به‌طوری‌که مؤمنان آنها برای ما اسوه هستند و کفارشان عبرت‌اند؛ بنابراین بررسی زندگی پیامبران، تنها بحثی تاریخی نیست، بلکه همراهی و حرکت کاروان جمعی است.

در برخی از کتب عرفانی نقل شده است که جریان زندگی حضرت هود، حضرت صالح و حضرت شعیب علیهم‌السلام، نزدیکی ویژه‌ای با جریان نبی ختمی صلی‌الله‌علیه‌وآله دارد؛ و اینها انبیایی بودند که نژادشان به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله نزدیک بود. حضرت اسماعیل علیه‌السلام نیز در این راستاست، ولی این سه نبی، ویژگی خاصی داشتند که به‌تعبیر بعضی از اولیای الهی، «علی قدم» و «علی مشهد» نبی ختمی صلی‌الله‌علیه‌وآله بودند و بر آن سیرت و سنت خاص بودند که ویژه اهل‌الله است و فهم این نزدیکی، برای همه امکان‌پذیر نیست. هرچند انبیای دیگر هم ویژگی‌ها و نزدیکی‌هایی با پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله داشتند و همه ظهور آن نبی ختمی بودند، ولی ارتباط ویژه‌ای بین این سه بزرگوار است که سبب توجه بیشتر ما می‌شود.۵

سوارگان در قیامت

از ابن‌عباس نقل شده که روزی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از خانه بیرون آمدند، درحالی‌که دست علی علیه‌السلام را به دست داشتند و می‌فرمودند: «ای گروه انصار، ای گروه بنی‌هاشم، ای گروه بنی‌عبدالمطلب، من محمد، رسول خدا هستم. من و علی و حمزه و جعفر از یک گِل مورد رحمت واقع‌شده ایجاد شده‌ایم.» کسی پرسید: آیا این سه نفر در روز قیامت، همراه شما سواره بوده و ملتزم رکابتان خواهند بود؟ حضرت فرمود: فقط چهار نفر در روز قیامت سواره خواهند بود: من، علی علیه‌السلام، فاطمه سلام‌الله‌علیها و صالح علیه‌السلام که نبی خدا بود. من سوار بر براق هستم، و فاطمه دخترم سوار بر شتر من که نامش عَضباء است، می‌شود و صالح سوار بر ماده‌شتری که به معجزه از کوه بیرون آمد، می‌شود و علی سوار بر شتری از شترهای بهشتی خواهد بود... .۶

حضرت صالح علیه‌السلام در تاریخ

حضرت صالح علیه‌السلام نیز مانند حضرت هود علیه‌السلام از انبیای پیش از تاریخ است؛ یعنی تاریخ مضبوط و مکتوبی از آن دوره وجود ندارد، حتی در تورات نیز یادی از حضرت صالح علیه‌السلام نشده است. بیش از هشتاد آیهٔ قرآن کریم درباره حضرت صالح علیه‌السلام است که اهمیت سرگذشت ایشان برای امت خاتم را نشان می‌دهد.

در قرآن کریم، آیات فراوانی درباره ده یا یازده نفر از پیامبران آمده است که از میان آنها، پنج نبی اولوالعزم‌اند. پس از پیامبران اولوالعزم، حضرت هود و صالح و یوسف علیهم‌السلام بیشترین انبیای مطرح‌شده در قرآن هستند که نشان‌دهندهٔ نقش آنان در زندگی ماست؛ ازاین‌رو باید توجه ما به این انبیای بزرگوار بیشتر باشد. اگر این انبیا آن‌چنان که شایسته است در میان ما شناخته شده نیستند، دلیل نمی‌شود که ما از شناخت زندگی آنها غفلت کنیم. بررسی زندگانی آنان، تابعِ قرآن است؛ یعنی سعی کنیم میزان آگاهی ما از این انبیا، به‌گونه‌ای باشد که قرآن به این مسئله پرداخته است. در کتاب‌های تاریخی، نقل صحیح زیادی درباره این انبیا وجود ندارد، مگر همان مقداری که در قرآن هم آمده یا قرآن آن را تأیید کرده است.