کتاب تاریخ اندیشه های جامعه شناسی (جلد اول)

کتاب تاریخ اندیشه های جامعه شناسی (جلد اول)؛ از آغاز تا ماکس وبر نوشتهٔ میشل لالمان و ترجمهٔ عبدالحسین نیک‌گهر است و انتشارات شرکت کتاب هرمس آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تاریخ اندیشه های جامعه شناسی (جلد اول)

علم جامعه‌شناسی در تاریخ علوم اجتماعی علمی نسبتاً جدید است اما تفکر دربارهٔ جامعه و زندگی انسان‌ها سابقه‌ای به قدمت تاریخ دارد. فلاسفهٔ دورهٔ باستان و مولفان رساله‌های کلامی و سیاسی در تحلیل‌هایشان پیوسته به ساماندهی رفتارهای انسان و به چگونگی روابط اجتماعی برحسب جامعه‌ها و اقلیم‌ها توجه کرده‌اند. به طوری که می‌توان گفت ایده‌هایی که از قدیم دربارهٔ زندگی اجتماعی انسان‌ها ابراز شده است و اندیشه‌های اجتماعی جدید که در قرن نوزدهم مردانی که خود را جامعه‌شناس می‌دانستند بیان کرده‌اند پیوستگی وجود دارد.

تاریخ اندیشه‌های جامعه‌شناسی که یک کتاب درسی برای آموزش نظریه‌های جامعه‌شناسی است در دو جلد تدوین شده است. جلد اول از آغاز تا ماکس وبر و جلد دوم از پارسونز تا معاصران را دربرمی‌گیرد.

جلد اول از یک مقدمه و ۳ بخش و ۶ فصل تشکیل شده است. در مقدمه ویژگی جامعه‌شناسی به عنوان علم بازتابی مطرح شده است. علمی که شناسا (سوژه) و موضوع شناختش (ابژه) انسان است. بخش اول با نام فلسفه و اجتماع از دو فصل تشکیل شده است. در فصل یک مسئلهٔ باهم زیستن انسان‌ها از دورهٔ باستان تا عصر کلاسیک (عصر روشنگری) از گذر آرای فلاسفهٔ یونان باستان، علمای کلام و صاحب نظران سیاسی در سده‌های میانی بررسی شده است. فصل دوم با عنوان از فلسفه‌های تاریخ تا پیشگامان جامعه‌شناسی ابتدا مناسبات تاریخ و جامعه و سپس انقلاب‌ها و نظم اجتماعی را از گذر آرای اندیشمندان کلاسیک (مونتسکیو، روسو، توکویل، اگوست کنت و...) بررسی می‌کند.

در بخش دوم، پیدایش جامعه‌شناسی (فصل‌های ۳ و ۴) نظریه‌های اجتماعی و سوسیالیسم به ترتیب در انگلستان (نهضت چارتیسم)، در فرانسه (فوریه، سن سیمون، پرودون) و در آلمان در چشم‌انداز نظریه‌های مارکس بررسی شده‌اند. در فصل ۴ جامعه‌شناسی در چرخش قرن، ابتدا جامعه‌شناسی اندام‌باوری و تکامل‌باوری در انگلستان و سپس پیدایش جامعه‌شناسی در ایالات متحده امریکا از دستاوردهای مکتب شیکاگو، توسعهٔ بوم زیستی شهری و جامعه‌شناسی کنش متقابل گرایی بررسی شده‌اند.

بخش سوم جلد اول به دو بنیانگذار اصلی جامعه‌شناسی یعنی امیل دورکیم و ماکس وبر اختصاص یافته است. در فصل ۵ امیل دورکیم و مکتب فرانسوی، ابتدا به طور مبسوط دستاوردهای جامعه‌شناسی دورکیم در بعد روش‌شناسی و جامعه‌شناسی نظری شرح داده شده است. سپس نوآوری‌های شاگردان دورکیم در جامعه‌شناسی فرانسه بررسی شده است.

در فصل ۶ با عنوان ماکس وبر، جامعه‌شناسی تفهمی دنیای مدرن، با توجه به گستردگی و گوناگونی موضوعاتی که وبر مطالعه کرده است و نظریه‌های باروری که به میراث گذاشته است، دستاوردهای فکری این جامعه‌شناس آلمانی بررسی می‌شود که آن‌ها را می‌توان استمرار فلسفه‌های بزرگ تاریخ قرن نوزده دانست. ماکس وبر با دانش فرهنگستانی گسترده‌اش دربارهٔ تاریخ، فلسفه، اقتصاد، دین و هنرها (به ویژه اقتصاد) درصدد بوده است که یک چارچوب مفهومی بسازد تا به کمک آن بتوان همه نوع فعالیت انسان را فهمید و تبیین کرد.

فصول کتاب تاریخ اندیشه های جامعه شناسی (جلد اول) عبارت‌اند از:

فصل اول: مسئلهٔ با هم زیستن

فصل دوم: از فلسفه‌های تاریخ تا پیشگامان جامعه‌شناسی

فصل سوم: نظریه‌های اجتماعی و سوسیالیسم

فصل چهارم: جامعه‌شناسی در چرخش قرن

فصل پنجم: امیل دورکیم و مکتب جامعه‌شناسی فرانسوی

فصل ششم: ماکس وبر: جامعه‌شناسی تفهیمی دنیای مدرن

خواندن کتاب تاریخ اندیشه های جامعه شناسی (جلد اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران و دانشجویان رشتهٔ علوم اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تاریخ اندیشه های جامعه شناسی (جلد اول)

امروز برای توجیه پایداری اختلاف نظری میان متخصصان علوم اجتماعی، بنا به عادت، وجود وضعیتی بحرانی را مطرح می‌کنند. جامعه‌شناسی هم از این قاعده مستثنا نیست. رقابت میان مکاتب فکری و وجود آموزه‌هایی که به دشواری آشتی‌پذیرند از نشانه‌های بارز این وضعیت بحرانی شناخته می‌شود. جامعه‌شناسان برای شانه خالی کردن از این انتقاد، گاهی جوانی نسبی رشتهٔ تخصصی‌شان را دستاویز قرار می‌دهند. البته در مقایسه با سایر علوم اجتماعی چون حقوق، تاریخ یا اقتصاد سیاسی، جامعه‌شناسی به عنوان علم ساختمند علم نسبتاً جدیدی است. تعریف موضوع ویژهٔ جامعه‌شناسی، تدوین روش‌های تحقیق علمی اصیل و احراز رسمیت دانشگاهی نخستین بار در اواخر قرن نوزدهم، در تعدادی از کشورهای صنعتی‌شده تحقق یافته است.