کتاب چگونه دیگران را روانکاوی کنیم

کتاب چگونه دیگران را روانکاوی کنیم نوشته جاشوا مور و بازیل فاستر است که در انتشارات شمعدونی به چاپ رسیده است. اساس این کتاب یادگیری زبان بدن برای خواندن افکار دیگران است.

 درباره کتاب چگونه دیگران را روانکاوی کنیم

در فروشگاه، در خیابان، در مدرسه و دانشگاه و یا حتی در زندگی خصوصی و خانواده هر روز با دروغ روبه‌رو می‌شویم. از کجا بفهیم شخصی که تازگی با او دوست شده‌ایم تا چه اندازه با ما صادق است؟ چگونه باید در موقعیت‌های مختلف و در مکان‌های گوناگون دروغ را از حقیقت تشخیص دهیم؟ 

کتاب چگونه دیگران را روانکاوی کنیم؟ به ما می‌آموزد با تحلیل رفتار دیگران از خود در برابر دروغ‌گویان و سودجویان محافظت کنیم. خواندن این کتاب سرنخ‌هایی از رفتار دیگران به ما می‌دهد که ما را به کشف حقیقت راهنمایی می‌کند. 

ما تبدیل به کارآگاهان جنایی و بازپرس‌های خبره‌ای می‌شویم که می‌توانیم صداقت دیگران را ارزیایی کنیم. ما از طریق شناسایی تیپ‌های شخصیتی، حرکات بدن، جهت نگاه‌ها، شیوه بیان، ساختار و جمله‌بندی واژگان، حرکات غیر ارادی و نامحسوس بدن و دقت در جزییاتی از این دست، به چنین موفقیتی دست پیدا می‌کنیم. هرچند نباید از یاد ببریم که فقط خواندن این کتاب کافی نیست و تسلط بر دانسته‌های کتاب با تمریناتی که در هر فصل گفته شده ممکن می‌شود.

علم روانشناسی طی دهه های اخیر با این رویکرد که اساسا چرا انسان دروغ می‌گوید و دلایل دروغگویی او چیست به طرح ریشه‌های این موضوع در لایه‌های پنهان روح و روان و ناخودآگاه انسان پرداخته است. این رویکردها به طرح مباحثی چون تاثیر عدم امنیت روانی، اضطراب، دودلی و کمبود اعتماد به نفس برروان انسان منجر شده و این موضوعات و موضوعاتی از این دست به عنوان دلایل دروغگویی معرفی شده اند. بنابراین هرچه فرد در شرایط اجتماعی امن تر و سالم تری زندگی کند، احتمال دروغگویی نیز در او کاهش پیدا می کند.

رویکرد دیگری که در حوزه روانشناسی نسبت به دروغ‌گویی پدید آمد، رویکرد تحلیل رفتار متقابل بود. در این رویکرد ما می توانیم رفتارهای ناخودآگاه انسان را تحلیل کرده و به این نتیجه برسیم که او به ما دروغ می‌گوید یا خیر. این رویکرد تحت عنوان زبان بدن توسعه پیدا کرد و کارشناسانی به عنوان تحلیلگران زبان بدن معرفی شدند. هرچند این تکنیک‌ها در طول سالیان متمادی از سوی مفتش ها و کارآگاهان مورد استفاده قرار می‌گرفت اما همه این فنون امروزه زیر چتر حوزه‌ای به نام زبان بدن جمع شده است که آحاد افراد جامعه می‌توانند از مواهبش بهره‌مند شوند. در دنیای پیچیده امروز ما موقع خرید یک کالا با فروشنده‌ای رو به رو می‌شویم که برای اثبات راستگویی خویش قسم می‌خورد، در محل کار با همکارانی رو به رو می شویم که نمی‌دانیم تا چه اندازه با ما رو راست هستند. 

در روابط عاطفی و عاشقانه‌ای قرار می‌گیریم که نمی دانیم تا چه اندازه می توانیم به آن‌ها اعتماد کنیم. در حقیقت ما در طول شبانه روز در تعاملات اجتماعی در حال ارزیابی افرادی هستیم که با آنها تعامل داریم، در حالی که ابزار مناسبی برای تحلیل در اختیار نداریم. گاهی بر حس ششم تکیه می کنیم و گاهی تجربه پیشینی را چاشنی تحلیل قرار می‌دهیم در صورتی که ممکن است با قضاوتی عجولانه و یا منفی به خطا رفته باشیم. تکنیک های زبان بدن به ما کمک می کنند، تا سلاحی مجهز برای تحلیل و ارزیابی طرف مقابل را در اختیار داشته باشیم.

در سال‌های اخیر کتاب‌های بسیاری در حوزه روانشناسی با تاکید بر زبان بدن منتشر شده است. سرآمد این کتابها بدون شک «زبان بدن» آلن پیز است که بر روی واکنش های غیر ارادی بدن متمرکز شده است. اما واقعیت این است که دروغگویان نسبت به قبل ماهرتر شده اند. اگر ما کتاب آلن پیز را خوانده باشیم، حتما دروغگویانی هم هستند که این کتاب را خوانده‌اند و تکنیک‌های ضد آن را تمرین کرده‌اند. بنابراین نیاز بود که کتاب تازه‌ای در این حوزه منتشر شود. از سوی دیگر تاکید صرف بر روی رفتارهای غیر ارادی ممکن است ما را دچار اشتباه محاسباتی کند. به طور مثال گفته می‌شود که موقع دروغ گفتن دریچه چشم تنگ می شود، اما ممکن است شخصی از روی عادت و یا با فرم چشم و صورت چنین کاری کند.

یکی از مزایای کتاب این است که فقط بر روی رفتارهای غیر ارادی انسان متمرکز نشده و ابتدا به تحلیل تیپ های شخصیتی و شخصیت شناسی افراد می پردازد. هنگامی که شما شخصیت کسی را می شناسید بسیار بهتر و دقیق تر می توانید بفهمید که کدامیک از حرکاتش بر پایه حرکت های ارادی و کدامیک غیر ارادی است. بدین منظور شما ابتدا «خط پایه» رفتار یک فرد را تشخیص می دهید و سپس به تحلیل او می پردازید. 

یکی دیگر از ویژگی های مثبت این کتاب در تمرین‌های آن است. تحلیل افکار کار راحتی نیست و طبعا با خواندن یک کتاب نیز میسر نمی شود. این مساله باید با تمرینات فراوان و دقت بر روی مباحث مطرح شده، آرام آرام فرا گرفته شود. طبعا این کتاب نیز همه جنبه‌ها و تکنیک‌های تحلیل افکار را در بر نمی‌گیرد. اما می تواند به صورت خلاصه، کتابی بسیار کاربردی برای عموم مردم باشد.

 خواندن کتاب چگونه دیگران را روانکاوی کنیم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان به کتاب های روان‌شناسی مخاطبان این کتاب‌اند.

بخشی از کتاب چگونه دیگران را روانکاوی کنیم

زبان بدن زبانی بین‌المللی است و با وجود تفاوت‌هایی کوچک که ناگزیر در مناطق مختلف دنیا وجود دارد، اغلب اوقات می‌توانید صرفاً با توجه به حرکات بدن، طرف مقابل را ارزیابی کنید و به افکارش پی ببرید. ازآن‌جاکه تمرین‌های مربوط به مشاهده دقیق افراد را از فصل اول آغاز کردیم، انتظار داریم در ارزیابی افراد هنگام گفت‌وگو یا خارج از آن مشکلی نداشته باشید.

در این فصل قصد داریم نکات کاربردی و رایج زبان بدن را به‌طور خلاصه بررسی کنیم تا درگیر انبوهی از اطلاعات بیهوده نشوید.

شرایط و فضای موجود اهمیت بسیار دارد. یک فرد ممکن است به محرک‌های بی‌شماری در اطراف خود واکنش نشان دهد. شما باید نسبت به وضعیت محیط و تغییرات آن هشیار باشید تا بدانید که آیا طرف مقابل نسبت به شما واکنش نشان داده یا برای مثال، به دمای اتاق که افزایش پیدا کرده است. پس مانند کاراگاه باید نسبت به تمام تغییرات محیطی هشیار باشید. مثلاً باید دقت کنید که چراغ در حال سوسوزدن است چون عاملی است که به حواس‌پرتی منجر می‌شود یا به هوایی که داخل می‌آید و اتاق را رفته‌رفته سرد می‌کند، توجه کنید. آیا صداهایی مزاحم به گوشتان می‌خورد؟ یا اثر هنری ناخوشایندی جلوی چشمتان است؟ هر چیزی در محیط اطرافتان اهمیت دارد.

اهمیت محیط اطراف

اولین و مهم‌ترین تمرین برای یادگیری زبان بدن توجه به اتفاقاتی است که در اطراف رخ می‌دهد. با فردی که قصد ارزیابی او را دارید گفت‌وگویی را آغاز کنید و بی‌آن‌که بخش‌هایی از گفت‌وگو را از دست بدهید محیط اطراف را زیر نظر بگیرید. اگر چیزی در اطرافتان تغییر کرد آن را به خاطر داشته باشید تا بتوانید خط پایه جدید فرد را ارزیابی کنید. برای مثال، اگر در حین گفت‌وگو کولر روشن شود به زمان خاموش‌شدن آن دقت کنید. چند لحظه صبر کنید تا خط پایه رفتار فرد را از نو تعیین کنید، سپس قسمت‌های قبلی صحبت را که به آن‌ها واکنش نشان داده بود، دوباره پیش بکشید. اگر فرد دفعه پیش بازوانش را هنگام گفت‌وگو لمس کرده بود، می‌توانیم احتمال دهیم که سردش شده باشد، اما اگر با گرم‌شدن هوا بازهم این کار را تکرار کند ممکن است نشانه معذب‌بودن او باشد.

تعیین خط پایه رفتار

هر بازپرس موفق می‌داند پیش از بررسی موضوعاتی ناخوشایند که فرد مظنون را معذب می‌کند، باید ابتدا خط پایه رفتار او را مشخص کند. زمانی که این خط پایه مشخص شد تمام حالات و حرکات بعدی او را می‌توان با رفتار اول و حقیقی او مقایسه کرد.

پیش از این آموختیم که چگونه تیپ‌های شخصیتی را تعیین کنیم و این کار را به‌سرعت انجام دهیم. در این بخش آنچه مهم است، تشخیص تیپ شخصیتی فرد و تعیین خط پایه رفتار اوست. خط پایه رفتار و شخصیت یک فرد ارتباطی بسیار تنگاتنگ با یکدیگر دارند.

ممکن است حتی خط پایه رفتار نزدیک‌ترین اطرافیان خود را به‌طورکامل نشناسید. بنابراین، برای گفت‌وگو با آن‌ها کمی وقت بگذارید تا بتوانید آن را شناسایی کنید. موضوعات مختلف را مطرح کنید. ابتدا با مسائل روزمره شروع کنید و رفته‌رفته به سمت موضوع‌های هیجان‌انگیزتر و سپس شادتر بروید و صحبت را با همان موضوع‌های روزمره و خنثی تمام کنید.

توجه داشته باشید که هنگامی می‌توانید یادگیری مفاهیم حرکات بدن را آغاز کنید که برای آشنایی با تغییرات محیطی و تعیین خط پایه رفتار افراد و تسلط بر این موارد، وقت گذاشته باشید.

حرکات اولیه

زبان بدن انواع مختلف دارد. بیشتر حرکات بدن خودآگاه است یعنی ممکن است ساختگی باشد یا عمداً حذف شود. دروغ‌گویان واقعی که ترفندهای حقه و فریب را خوب می‌شناسند این را خوب می‌دانند و از آن به سود خود استفاده می‌کنند. البته افراد معمولی که در طول روز ممکن است صرفاً در شرایطی خاص و برای حفظ ظاهر دروغ بگویند، مانند ۰ آن‌ها خبره نیستند و این همان موقعیتی است که ما می‌توانیم از آن بهره‌مند شویم. برای مثال، می‌توانیم از ابراز اشتیاق ناگهانی همکار همیشه مهربانمان نسبت به پروژه‌مان، به نیت او پی ببریم. خوشبختانه همیشه واکنش‌های نخستینی وجود دارد که ناخودآگاه اتفاق می‌افتد و بسیار قابل‌اعتمادتر از حرکاتی است که امکان دارد ساختگی باشد. به‌دلیل تنوع این حرکات در ادامه هر دو مورد را بررسی خواهیم کرد.