کتاب شکل گیری علم اسلامی
معرفی کتاب شکل گیری علم اسلامی
کتاب شکلگیری علم اسلامی نوشته مظفر اقبال با ترجمه مشترک محمدرضا قائمی نیک، محسن قائمی نیک، حسن آریان، علیرضا قبولی، مهدی مقدسی و محمد حقانی فضل به چاپ رسیده است.
درباره کتاب شکلگیری علم اسلامی
شکلگیری علم اسلامی (The Making of Islamic Science) از جدیدترین آثار اقبال است که تاکنون به زبان دیگری منتشر نشده است. کتاب را اولین بار انتشارات Greenwood در لندن در سال ۲۰۰۷ منتشر کرد و انتشارات Islamic Book Trust در سال ۲۰۰۹، همراه با بخش ضمیمهای که در ترجمهٔ فارسی با عنوان «سخن پایانی» آمد، در مالزی بازنشر کرده است.
این کتاب برایمان داستان شکلگیری یا فرایند ساختن سنت علمی اسلامی و رابطهاش با اسلام را میگوید؛ دینی که تمدنِ خاصی را خلق کرد که آن تمدن متکی بر جهانبینی قرآنی بود. این داستان از دیدگاههای مختلفِ جامعهشناختی تا تاریخی و متافیزیکی تا علمی روایت میشود.
نزدیکی حوزهٔ پژوهشی نویسنده در این کتاب با سنتهای فکری رایج در ایران، مخصوصا سنتهای فلسفی، فقط به آثار سدههای هشتم تا شانزدهم میلادی منحصر نمانده و او به نویسندگان معاصر ایران، مانند استاد مرتضی مطهری و آیتالله حسنزادهٔ آملی نیز اشاره کرده است. بهعلاوه نیازی به گفتن نیست که مسئلهٔ اصلی اقبال در این کتاب، یعنی شکلگیری یا ساختن علم اسلامی، مطابق با یکی از مهمترین دغدغههای پژوهشی ایران در دههٔ گذشته است. دغدغهای که با عناوین مختلفی مثل «تحول در علوم انسانی» یا «علم دینی» و گاه «اسلامیسازی علوم» به رغم تفاوت هایی که با هم دارند مطرح شده است.
درباره کتاب شکل گیری علم اسلامی
مظفر اقبال (۱۹۵۴ میلادی)، متولد لاهور پاکستان، از دانشگاه «ساسکاچوان» کانادا در ۱۹۸۳ با درجهٔ دکتری در رشتهٔ شیمی فارغالتحصیل شده است. او را در ایران با پژوهشهایش دربارهٔ رابطهٔ اسلام و علم میشناسند. عمدهٔ این پژوهشها حاصل تغییر علایق پژوهشی او به سمت مطالعهٔ اسلام و سنتهای معنوی و علمیِ آن، پس از دریافت دکتری شیمی است.
او در دانشگاههای ساسکاچوان (۱۹۷۹ - ۱۹۸۴)، ویسکانسین مدیسن (۱۹۸۴-۸۵) و مکگیل (۱۹۸۶) تدریس کرده است؛ اما همانطور که مضمون این کتاب و دیگر آثارش نشان میدهد، پژوهشگر یا نویسندهای صرفاً دانشگاهی نیست، بلکه نسبت به تحولات اجتماعی و سیاسی جهان اسلام، از جمله مسئلهٔ فلسطین و غزه حساس بوده و موضع گرفته است. تأسیس و ریاست «مرکز اسلام و علم» در کانادا، ویراستاری دوفصلنامهٔ اسلام و علم، ویراستاری عمومی دائرةالمعارف جامع هفت جلدیِ قرآن، مدیریت کمیسیون همکاری علمی و فناوریِ سازمان کنفرانس اسلامی بین سالهای ۱۹۹۱-۱۹۹۶، حضور فعال در آکادمی علوم پاکستان (۱۹۹۸-۱۹۹۹)، مدیریت برنامهٔ جهان اسلام برای دورهٔ علمی-دینیِ مرکز الاهیات و علوم طبیعی در بِرکلی آمریکا و عضویت در هیئت مؤسس بنیاد آموزش و پرورش اسلامی کانادا از فعالیتهای غیرِپژوهشی اوست.
ماحصل پژوهشهای اقبال نزدیک به ۲۰ جلد کتاب و صدها مقاله به سه زبان عربی و اردو و انگلیسی است و در کنار این پژوهشهای تألیفی، بخش زیادی از تلاشهای علمیاش صرف ویرایش و تألیف مقالات علمی شده است.
خواندن کتاب شکل گیری علم اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
علاقهمندان و پژوهشگران حوزه تاریخ علم مخاطبان این کتاباند.
بخشی از کتاب شکل گیری علم اسلامی
برای جهان اسلام، دورهٔ پس از ۱۹۵۰ شبیه بیدارشدن ناگهانی از خواب نیمروزی بود. اما آنچه جهانِ یکمیلیارد مسلمان را با چالشهایی رودررو کرد که در تاریخ طولانیشان هرگز با مشابه آن روبهرو نشده بودند، همراهشدنِ ناگهانی با قرن بیستم بود، قرنی مملو از خشونت و آسیبهایی با ابعاد تصورنشدنی. بیشترِ این چالشهای جدید بهنحوی با علم و فناوریها مرتبطاند. دامنهٔ گسترهٔ علم و فناوری مدرن، تأثیراتش بر محیط، توانش برای تغییر شکلِ سبکِ زندگی و کنترلش بر شیوههای تولید، همهٔ اینها در طول رُبع آخر قرن بیستم تأثیری عمیق بر دنیای مسلمانان گذاشته است. شاید برای خوانندهٔ غربی درک عمق این تأثیر دشوار باشد؛ اما برای آنکه تصوری از این تغییر داشته باشیم، بهیاد میآوریم که از اطراف مقدسترین مکانِ روی زمین برای مسلمانان یعنی کعبه تا دورترین بیابانها در آفریقا مکانی وجود ندارد که زندگی مسلمانان در اثر علم و فناوریِ تولیدشده در غرب تغییر نکرده باشد. درست است که تمام انسانها شاهد تغییری بنیادین در تمام جنبههای زندگی بودهاند؛ اما در جوامعی که علم و فناوریهای مدرن در آنجا شکل گرفته، غالباً تعدیلهایی متناسبِ با این تغییر نیز صورت گرفته است. حال آنکه چنین تعدیلی در جوامعِ واردکنندهٔ علم و فناوری رخ نداده است. درواقع آنچه هایزنبرگ در سال ۱۹۵۸ فهمید، فقط قسمت کوچکی از ماجرا بود.
حجم
۱٫۰ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۴
تعداد صفحهها
۳۶۰ صفحه
حجم
۱٫۰ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۴
تعداد صفحهها
۳۶۰ صفحه