کتاب پرسش ها و پاسخ های تاریخی (جلد اول)

کتاب پرسش ها و پاسخ های تاریخی (جلد اول) نوشته مهدی پیشوایی و یدالله حاجی زاده است. این کتاب تبیین، تحلیل و پاسخ یکصد و هشتاد پرسش تاریخی است.

درباره کتاب پرسش ها و پاسخ های تاریخی (جلد اول)

پرسشگری از ویژگی‌های بارز انسان و مورد توجه اولیای دین است؛ به‌گونه‌ای که نبود آن از عوامل موثر در انحطاط و مرگ امت‌ها بیان شده است. امروزه در عصر ارتباطات، پرسش‌های مختلفی در ذهن‌های جستجوگر دائماً در حال شکل‌گیری است؛ ازاین‌رو افزون‌بر انگیزه‌های مختلفی که در پس طراحی این پرسش‌ها و شبهات وجود دارد، وظیفه دانشمندان آگاه، پاسخ‌دادن عالمانه به این سوالات است، تا از این طریق سلامت فکری جامعه تضمین شود.

در سال‌های اخیر در حوزه تاریخ اسلام نیز پرسش‌های گوناگونی در سطح جامعه از طریق رسانه‌های داخلی و خارجی با اهداف مختلف مطرح گردید که برای پاسخ به آن، مراکز اطلاع‌رسانی و علمی، فعالیت‌هایی آغاز نمودند؛ از جمله شبکه رادیو معارف، برنامه‌ای برای پاسخ به پرسش‌های تاریخی تدارک دیده است که سوال‌های مطرح‌شده از سوی شنوندگان محترم این برنامه، توسط دانشمند محترم حجت‌الاسلام والمسلمین استاد مهدی پیشوایی پاسخ علمی و مستند داده می‌شود. این کتاب مجموعه‌ای از این سوالات و پاسخ‌های آن است. 

خواندن کتاب پرسش ها و پاسخ های تاریخی (جلد اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب پرسش ها و پاسخ های تاریخی (جلد اول)

اما مطالعه تاریخ اسلام نیز فوائد بسیاری دارد. تاریخ اسلام از علومی است که با رشته‌های مختلفِ فقه، تفسیر، کلام، رجال و ... مرتبط است. یعنی می‌تواند از آنها خدمت بگیرد و به آنها خدمت کند. مثلاً فقها می‌گویند: این روایت در عصر تقیه صادر شده و این روایت را معصوم از روی تقیه فرموده است، این تاریخ است که نشان می‌دهد آن زمان، عصر تقیه بوده است یا نه؟ یا مسئله‌ای برای شیعه خطرآفرین بوده است یا نه؟ علاوه بر این، تاریخ به ما کمک می‌کند تا شان نزول و سبب نزول برخی آیات را به‌دست آوریم. وقتی فضا و فرهنگی که آیات در آن فضا و به مناسبت آن فرهنگ نازل شده، برای ما روشن شود، فهم معنای آیات و درک مقصود از آنها برای ما آسان‌تر و بهتر خواهد شد. همچنین سیره و سنت معصومان را ـ که برای ما حجت است ـ علاوه بر روایات مذهبی، از طریق تاریخ به‌دست می‌آوریم.

فایده دیگر تاریخ اسلام این است که گاهی روایات مجعول را از طریق آگاهی از تاریخ تولد و وفات راوی و مروی عنه تشخیص می‌دهیم، بدین‌معنا که گاهی راوی از شخصی بدون واسطه روایت نقل می‌کند، درحالی‌که تاریخ می‌گوید آن دو، معاصر نبود‌ه‌اند. ازاین‌رو سفیان ثوری می‌گفت: از وقتی که راویان، دروغ گفتند، ما برای افشای کذب آنها از تاریخ استفاده کردیم. حسان بن زید می‌گفت: از هیچ چیز مانند تاریخ، برضد دروغ‌گویان استفاده نشده است.

علاوه بر این گاهی از تاریخ، برای کشف مجعول بودن بعضی اسناد و نامه‌های مهم استفاده می‌شود. مثلاً نامه‌ای یا سندی به حاکمی نسبت داده می‌شود درحالی‌که از نظر تاریخی، حاکم یادشده، قبل از تاریخ آن سند، از دنیا رفته است. به‌عنوان نمونه در نیمه قرن پنجم، یهودیان سندی منتشر و ادعا کردند که آن، مکتوب رسول خداست و طی آن حضرت، یهودیان خیبر را از جزیه معاف کرده است و گواهی بعضی از صحابه در زیر مکتوب قید شده و مکتوب، به خط علی (ع) است. این نامه در سال ۴۴۷ هجری برای وزیر القائم فاطمی به‌نام ابوالقاسم فرستاده شد.