بهروز رضوی

بهروز رضوی (Behrouz Razavi) گوینده، دوبلور، شاعر، مجری و بازیگر ایرانی، متولد ۱۳۲۶ است. او با اجرا و بازی در آثار متنوع، از جمله هنرنمایی در سریال «گناه فرشته»، جایگاه ویژه‌ای در عرصه‌ی هنر و رسانه به دست آورده است. علاوه بر این، صداپیشگی کتاب‌های صوتی مختلفی از جمله کتاب «بوف کور» و «هفتادوسومین نفر» را نیز بر عهده داشته است.

بیوگرافی بهروز رضوی

بهروز رضوی دهم دی‌ماه سال ۱۳۲۶ در تهران متولد شد. از یک‌سالگی تا هشت‌سالگی بهروز رضوی به همراه خانواده‌اش در یزد زندگی می‌کردند و سپس باز به تهران بازگشتند. خانواده‌ی رضوی از خانواده‌های پرجمعیت بود که در میان فرزندان آن، علاوه بر بهروز رضوی که در عرصه‌ی گویندگی و بازیگری به شهرت رسید، عاطفه رضوی، خواهرش، در بازیگری درخشید و مرحوم بهزاد رضوی، برادرش، در آواز و نوازندگی تنبک نام‌آور بود.

بهروز که همانند برادرش بهزاد به موسیقی علاقه‌مند بود، فعالیت‌های هنری خود را با نواختن سازدهنی آغاز کرد. وی سنتور را از بهزاد و آواز را در کلاس‌های استاد مهرتاش و به همراه افرادی همچون محمدرضا شجریان آموخت. هرچند بهروز به فعالیت در این حوزه علاقه داشت، اما حوزه‌های گویندگی و صداپیشگی را برای خود جذاب‌تر و دل‌نشین‌تر یافت. به همین دلیل در مسابقات فن بیان شرکت کرد و پس از برنده‌شدن در این مسابقه، در اردوی رامسر به رادیو دعوت شد و در سال ۱۳۴۷ به‌عنوان نویسنده‌ی گروه ادب امروز رادیو شروع به فعالیت کرد. مدتی بعد بهروز رضوی در تست گویندگی شرکت کرد و در این تست پذیرفته شد و فعالیت خود به‌عنوان گوینده‌ی رادیو را آغاز کرد. بعدتر بهروز رضوی به فعالیت در عرصه‌ی تئاتر پرداخت و کمی بعد از آن وارد حوزه‌ی تلویزیون شد. وی تا سال ۱۳۷۴ در ۱۶ فیلم نقش‌آفرینی کرده بود. پس از آن بهروز رضوی مجدد به فعالیت در عرصه‌ی رادیو بازگشت. بهروز رضوی در حال حاضر علاوه بر اجرای برنامه‌ها، به آموزش فنون صداپیشگی به علاقه‌مندان نیز می‌پردازد و ساکن کرج است.

نگاهی به آثار و کارنامه‌ی هنری بهروز رضوی

بهروز رضوی فعالیت‌های رسمی خود را در سال ۱۳۴۷ با حضور در رادیو به‌عنوان نویسنده شروع کرد. بعدتر به واسطه‌ی شناخت ناشران و نویسندگان مختلف، برنامه‌ی «کتاب شب» با محوریت معرفی کتاب و بازخوانی آثار مشهور ایران و جهان را اجرا کرد. این برنامه در حالی هنوز اجرا می‌شود که بیش از ۳ دهه از شروع آن گذشته است و در این مدت بیش از ۱۲۰۰ کتاب در این برنامه توسط بهروز رضوی معرفی شده است.

«شنیدنی‌های تاریخ» نام برنامه‌ی دیگری است که بهروز رضوی در رادیو اجرا کرده است و در آن به بازخوانی وقایع تاریخی ایران و جهان پرداخته است. هرچند که رضوی علاوه بر رادیو به فعالیت‌های دیگری از جمله بازیگری نیز پرداخته است؛ اما همچنان خود را فرزند رادیو می‌داند. بهروز رضوی در سال ۱۴۰۲ در برنامه‌ی «علی‌نامه» که به مناسبت فرارسیدن ایام شهادت امام علی (ع) به روی آنتن رادیو صبا رفته بود نیز به اجرا پرداخته است.

پس از فعالیت در رادیو، بهروز رضوی که به واسطه‌ی صدای گیرایش شناخته شده بود، به عرصه‌ی دوبله قدم گذاشت. از جمله مهم‌ترین آثاری که وی دوبله کرده است می‌توان به روایت مجموعه‌ی «مستند ایران» اشاره کرد. این مجموعه که در سال ۱۳۸۰ تولید شده، به معرفی آثار تاریخی، فرهنگی و ملی ایران به همراه جاذبه‌های گردشگری و زیبایی‌های طبیعی ایران می‌پردازد.

بهروز رضوی در مستند «اینجا چراغی روشن است» که در سال ۱۳۹۶ پخش شد نیز به‌عنوان راوی حضور داشته است. این مستند درباره‌ی اردوهای جهاد سازندگی بسیج ساخته شده است. از دیگر گویندگی‌های ماندگار بهروز رضوی می‌توان به صداپیشگی وی در سریال «امام علی (ع)» اشاره کرد. در سریال «امام علی (ع)» بهروز رضوی به جای عبدالله بن عباس با نقش‌آفرینی علی آزاد صحبت کرده است. از جمله آثار دیگری که با صدای ماندگار بهروز رضوی منتشر شده است، می‌توان به ترجمه‌ی صوتی قرآن با ترجمه‌ی مسعود ریاعی و صدای بهروز رضوی اشاره کرد.

علاوه‌‌بر فعالیت در رادیو و فعالیت در عرصه‌ی گویندگی، بهروز رضوی در عرصه‌ی تیزرخوانی و دکلمه نیز فعالیت‌های بسیاری داشته است. از جمله‌ی این آثار، می‌توان به دکلمه‌خوانی در آلبوم «گل هزار بهار» از علیرضا افتخاری اشاره کرد.

در سال ۱۳۶۶، بهروز رضوی برای اولین‌بار به‌عنوان بازیگر در فیلم سینمایی «محموله» از سیروس الوند جلوی دوربین رفت. این فیلم در مورد باستان‌شناسی به نام علی دانش است که مجموعه‌ی مهمی را در پی حفاری‌های خود کشف می‌کند. پس از این فیلم، بهروز رضوی در فیلم‌های سینمایی دیگری از جمله «رد پایی بر شن»، «یک‌بار برای همیشه»، «آبادانی‌ها»، «نجات‌یافتگان» و «شانس زندگی» نیز حضور داشته است.

«آبادانی‌ها» فیلمی از کیانوش عیاری است که در سال ۱۳۷۱ پخش شد. عیاری در این فیلم، داستان مهاجر جنگی را روایت می‌کند که اتومبیلش به سرقت رفته است. در این فیلم، بهروز رضوی با سعید پورصمیمی و حسن رضایی هم‌بازی بوده است. «یکبار برای همیشه» از جمله آثار مشهوری است که بهروز رضوی در آن در کنار بازیگرانی همچون خسرو شکیبایی ایفای نقش کرده است. کارگردانی این فیلم نیز بر عهده‌ی سیروس الوند بوده و فیلم درباره‌ی شخصی به نام محمود است؛ نقاش ساختمانی که تصمیم دارد برای کار به ژاپن سفر کند.

علاوه بر فعالیت در سینما، بهروز رضوی در چندین فیلم تلویزیونی نیز ایفای نقش کرده است. از جمله‌ی این آثار می‌توان به «سنگ و شیشه» و «وکلای جوان» اشاره کرد. «سنگ و شیشه» مجموعه‌ای تلویزیونی از جمشید حیدری است که داستان فردی به نام احمد دانش که به اتهام قتل پدرش محاکمه می‌شود را روایت می‌کند. بهروز رضوی در این فیلم در کنار بازیگرانی همچون ایرج راد و شهلا ریاحی نقش‌آفرینی کرده است. در سریال «وکلای جوان» نیز که در سال ۱۳۷۴ ضبط و در سال ۱۳۷۵ پخش شد، بهروز رضوی در کنار بزرگانی همچون محمدعلی کشاورز و رضا کیانیان نقش ایفا کرده است. این سریال درباره‌ی چند وکیل بوده که به پرونده‌های مختلف رسیدگی می‌کنند.

در کنار فعالیت در تلویزیون، بهروز رضوی در شبکه‌ی نمایش خانگی نیز فعالیت داشته است. از جمله آثار وی در این بخش، می‌توان به برنامه‌ی «رادیو ترانزیست» اشاره کرد که در سال ۱۳۹۹ به‌عنوان یک تاک‌شو در شبکه‌ی نمایش خانگی منتشر شد. این برنامه، ویژه‌برنامه‌ی ماه مبارک رمضان بود. در جدیدترین فعالیت خود نیز، بهروز رضوی در سریال «گناه فرشته» که در دی‌ماه ۱۴۰۲ از شبکه‌ی پخش خانگی منتشر شد، نقش‌‌آفرینی کرده بود. این سریال درباره‌ی وکیلی است که درگیر یک پرونده‌ی قتل پیچیده می‌شود. در این سریال، بهروز رضوی نقش پدر حامد تهرانی را بازی کرده است.

تا به امروز مصاحبه‌های مختلفی با بهروز رضوی صورت‌گرفته است و بهروز رضوی به عنوان پیشکسوت در برنامه‌های مختلفی حضور داشته است. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به حضور وی در برنامه‌ی پرمخاطب دورهمی با اجرای مهران مدیری اشاره کرد. در چهارمین فصل از این برنامه، بهروز رضوی به‌عنوان مهمان برنامه حضور یافت. علاوه بر این، بهروز رضوی در دومین فصل از برنامه‌ی خندوانه با اجرای رامبد جوان نیز به‌عنوان مهمان حضور داشته است.

اشعار بهروز رضوی

هرچند بهروز رضوی بیشتر به‌عنوا‌ن صداپیشه و بازیگر شناخته می‌شود، ولی وی به شاعری نیز مشغول بوده است. رضوی سراینده‌ی برخی ترانه‌های مشهور مانند «کویر دل»، «گمشده» و همچنین آلبوم «ازدحام سکوت» بوده است.

مروری بر کتاب‌های صوتی با گویندگی بهروز رضوی

بهروز رضوی از جمله صداپیشگانی است که گویندگی کتاب‌های صوتی بسیاری را بر عهده داشته و به‌عنوان یکی از بهترین گویندگان کتاب‌های صوتی شناخته می‌شود.

گویندگی کتاب‌های صادق هدایت

از جمله نویسندگان مشهوری که بهروز رضوی گویندگی نسخه‌های صوتی بسیاری از کتاب‌های آنان را بر عهده داشته است، می‌توان به صادق هدایت اشاره کرد. بهروز رضوی گویندگی نسخه‌های صوتی کتاب‌های «بوف کور»، «سگ ولگرد»، «سه قطره خون»، «زنده‌به‌گور»، «دن ژوان کرج»، «تخت ابونصر»، «کاتیا»، «بن‌بست»، «فواید گیاهخواری»، و «داش آکل» را بر عهده داشته است. نسخه‌ی صوتی این کتاب‌ها با خوانش بهروز رضوی به همت نشر واوخوان منتشر شده است.

کتاب صوتی منتخب مثنوی معنوی

از دیگر آثاری که بهروز رضوی گویندگی نسخه‌ی صوتی آن‌ها را به عهده داشته است، می‌توان به کتاب «منتخب مثنوی معنوی» مولانا اشاره کرد. در این نسخه، ۱۰۰۰ بیت از اشعار منتخب مثنوی معنوی توسط بهروز رضوی اجرا و با آهنگسازی محمدباقر زینالی منتشر شده است.

کتاب صوتی خار دیوار رزان

از آثار مولانا، کتاب صوتی «خار دیوار رزان» که گزیده‌ی آثار منثور مولانا است نیز با صدای بهروز رضوی منتشر شده است.

کتاب صوتی پرنیان هفت رنگ

یکی دیگر از آثار مشهوری که نسخه‌ی صوتی آن با صدای بهروز رضوی منتشر شده است، کتاب «پرنیان هفت رنگ؛ چهار مقاله‌ی نظامی عروضی سمرقندی» نام دارد. در این کتاب، نظامی عروضی حکایاتی در باب عرفان و تصوف روایت می‌کند.

کتاب صوتی هفتادوسومین نفر

بهروز رضوی گویندگی کتاب صوتی «هفتادوسومین نفر» را نیز به همراه حامد بهداد و شهاب حسینی بر عهده داشته است. این کتاب از یاسین حجازی که در دسته‌ی کتاب‌های مذهبی قرار می‌گیرد، نمایشنامه‌ای است که بر اساس وقایع روز عاشورا در کربلا نوشته شده است. کتاب صوتی «عطش» نیز با حال‌وهوای عاشورا و صدای بهروز رضوی منتشر شده است.

در این کتاب گزیده‌ای از صحبت‌های بزرگان درباره‌ی واقعه‌ی عاشورا مطرح می‌شود.

کتاب صوتی ورق‌پاره‌های زندان

از جمله سایر آثاری که با صدای گیرای بهروز رضوی به‌صورت صوتی منتشر شده است می‌توان به کتاب «ورق‌پاره‌های زندان» از بزرگ علوی اشاره کرد. در این کتاب، بزرگ علوی چندین داستان از ماجراهای افرادی که در زندان به سر می‌برند را روایت می‌کند.

کتاب صوتی مثل دست‌های مادرم

«مثل دست‌های مادرم» از خسرو باباخانی نیز از جمله آثاری است که با صدای بهروز رضوی به‌صورت صوتی منتشر شده است. این کتاب، شامل داستان‌های واقعی می‌شود و بر اساس معضل‌های جامعه و روزمره‌ی مردم ایران نوشته شده است

کتاب صوتی سقراط مجروح

کتاب پرمخاطب دیگری که با صدای بهروز رضوی به‌صورت صوتی منتشر شده است، کتاب «سقراط مجروح» از برتولت برشت و با ترجمه‌ی آبتین خردمند است. در این کتاب، برشت به اسطوره‌زدایی از سقراط پرداخته است.

کتاب صوتی شش داستان واقعی

کتاب «شش داستان واقعی» از پل استر نیز از جمله آثاری است که با صدای بهروز رضوی به‌صورت صوتی منتشر شده است. در این کتاب پل استر داستان‌های واقعی از زندگی مردم با ماجراهای غیر قابل باور را روایت می‌کند.

بررسی آثار و گویندگی بهروز رضوی

بهروز رضوی هنرمندی است که با مهارت‌های چندگانه‌ی خود در بازیگری، گویندگی و روایتگری، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در هنر ایران داشته باشد. در عرصه‌ی بازیگری، بازی او معمولاً تحسین شده و رضوی توانسته شخصیت‌هایی با عمق روان‌شناختی و درون‌مایه‌های قوی را به تصویر بکشد. در حوزه‌ی صداپیشگی، رضوی یکی از پرکارترین و حرفه‌ای‌ترین گویندگان ایران است. صدای او با تن صدای گرم و حسی عمیق، روایت‌ها را به سطحی از تأثیرگذاری می‌رساند که کمتر گوینده‌ای توان آن را دارد. فعالیت‌های او در حوزه‌ی گویندگی کتاب صوتی نیز با موفقیت روبه‌رو بوده است. رضوی توانسته است با تلفیق مهارت‌های بازیگری و گویندگی، آثار صوتی را ارائه دهد که هم در انتقال حس و هم در عمق‌بخشی به شخصیت‌ها موفق باشند. صدای او نه‌تنها در روایت داستان، بلکه در خلق فضایی پرشور و تأثیرگذار نقشی حیاتی داشته است. این توانایی باعث شده که آثار او همواره در میان مخاطبان محبوب باشد و در ژانرهای مختلف (از تاریخی تا اجتماعی) جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.