کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم

کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم اثری از جان هیل و پاملا چِرچ گیبسن است که با ترجمه علی عامری مهابادی در انتشارات سوره‌ مهر به چاپ رسیده است. این کتاب جلد اول از مجموعه راهنمای مطالعات فیلم آکسفورد است و در تلاش است تا مخاطبان را با نگاه‌های متفاوت و رویکردهای انتقادی در درک فیلم روبه‌رو کند.

درباره کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم

کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم جلد اول از مجموعه راهنمای مطالعات فیلم آکسفورد است. این مجموعه یکی از جامع‌ترین آثار نظری در نوع خود است. این کتاب بیست و یک بخش دارد که در عین استقلال به یکدیگر مرتبطند و از این رو مخاطب می‌تواند با توجه به علاقه خود مطالب را دنبال کند. 

جان هیل در مقدمه این اثر، هدف این کتاب را اینطور بیان کرده است: «هدف کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم این است که از دریچه نگاه‌های متفاوت و با دیدگاه‌های انتقادی کلی به روش‌های گوناگون درک فیلم و تشریح و تبیین آن به وسیله نویسندگان و دانشگاهیان بپردازد.»

جان هیل و پاملا چرچ گیبسن در این کتاب عرصه مطالعات فیلم و انواع روش‌های مطالعه فیلم مصرفی کاربردی را مرور و بررسی می‌کنند. این اثر علاوه بر بررسی رویکردهای انتقادی گوناگون در مطالعه متون فیلم، متون فیلم را در زمینه‌های اجتماعی، تاریخی و ایدئولوژیک هم مورد بحث قرار می‌دهد. همچنین در بعضی از فصل‌های کتاب مطالبی خاص درباره فیلم مورد نظر هم ارائه شده است به این ترتیب می‌توان از مثال‌های مختلف بهره برد تا با چگونگی کاربرد دیدگاه‌های مختلف آشنا شد.

کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

خواندن کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم را به تمام علاقه‌مندان به سینما و هنر فیلم و فیلمسازی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم

سبک کلاسیک هالیوود از جنبهٴ ایدئولوژی، نسخهٴ کاپیتالیستی مونتاژ آیزنشتاین و نسخهٴ سکولارِ سبک عمق میدان، برداشت بلند است. (آیزنشتاین این موضوع را تشخیص داد و در مقاله‌اش «دیکنز، گریفیث و فیلم امروز» نوشت که چگونه سبک هالیوود بیان‌گر ایدئولوژی کاپیتالیسم غربی است.) این شکلی است که مخاطب خود را تسکین می‌بخشد، داستان و شخصیت‌ها را در معرض توجه قرار می‌دهد. در بیننده علاقه‌ای برای تماشای (و پرداخت پول برای) چیزهای بیشتر از همان نوع ایجاد و آن را اقناع می‌کند. همچنین شکل آن برای تکثیر اقتصادی است. هنگامی که سبک‌شناسی پایهٴ فیلم‌برداری و تدوین جنبهٴ نهادینه یافت (در اوایل قرن بیستم) ادامهٴ کار به این روش آسان شد. گرچه در دورهٴ کلاسیک تولید هالیوود (تقریباً از اواخر دههٴ ۱۹۱۰ تا اوایل دههٴ ۱۹۵۰) تقریباً همهٴ شرکت‌ها تغییرات اندکی در سبک تداومی پدید آورده‌اند. پایه‌های این سبک مداوم بود و همه آن را به کار گرفتند. وقتی در مورد سبک کلاسیک فیلم‌سازی هالیوود صحبت می‌کنیم، علاوه بر زیبایی‌شناسی، در مورد متن گسترده‌تر اقتصادی، سیاسی، ایدئولوژی و داستان‌ـ اقتصاد روایت هم سخن می‌گوییم. نظام استودیویی هالیوود که بازوی تولید محوری سبک تداومی بود، با بهینه‌سازی تولید، نهادهای تولیدی فراوان دیگری را هم گسترش داد، تقسیم کار ایجاد کرد و با در دسترس قرار دادن تمام اجزاء و کارکنان تولید، شیوه‌هایی کشف کرد تا محصولاتش را برای عده بیشتری از مردم جذاب سازد.

با توجه به این واقعیت که سبک کلاسیک پیش از نظام استودیویی گسترش یافت، می‌توانیم نتیجه بگیریم که شاید ساختارهای روایت در پیدایش جنبه‌های اقتصادی تولید استودیویی نقش داشته باشند. به عبارت دیگر گسترش وسایل روایت‌گری از طریق سازهٴ بصری اقتصادی، الگوهایی برای تولید انبوه روایت پدید آورد (بِرچ ۱۹۹۰). فیلم‌های اولیه شامل نماهایی در مجموعه‌هایی بود که هر یک از آن‌ها رخدادی را نشان می‌دادند (مانند فیلم‌های اولیه برادران لومیر که در آن قطار به طرف ایستگاه می‌آید یا اولین کوشش‌های ادیسون که مردی را در حال عطسه زدن یا زوجی را در حال بوسه نشان می‌دهد). طی چند سال در آغاز قرن چنین نماهایی در خدمت بیان داستان تدوین شد. ژرژ ملی‌یس روایاتی ابتدایی از سفر به ماه یا سفر زیر دریا ساخت که در آن‌ها نماهای متفاوتی در پی یکدیگر می‌آیند. سرقت بزرگ قطار ساختهٴ پورتر نمایانگر روند پیچیده‌تری است که در آن بخش‌هایی از روایت به طور همزمان اما در لوکیشن‌های متفاوتی یکی پس از دیگری می‌آید (گودرول ۱۹۸۳). در سلسله فیلم‌هایی که دیوید وارک گریفیث از ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۳ برای شرکت بیوگراف ساخت، می‌توان روند تثبیت سبک تداومی را ملاحظه کرد. طی این دوره گریفیث بیش از ۴۰۰ فیلم کوتاه ساخت و می‌توانیم در آن‌ها گسترش چیزی را ببینیم که تبدیل به اصول پایهٴ تداوم شد: بیان داستان به صورت آشکارا پیوسته، حرکت شخصیت‌ها و داستان که پیشرفتی منظم، منطقی و خطی دارند. دوربین هم برای ثبت رویداد در جای مناسبی قرار دارد، بدون آن که حضوری توجه برانگیز داشته باشد. شاید مهم‌تر از تمام این موارد قدرت نمایش و بیان باشد که در لحظه‌ای دقیقاً مناسب واکنش عاطفی مناسبی برمی‌انگیزد، البته وسایل برانگیختن این واکنش نشان داده نمی‌شود.