کتاب گفتمان‌های سیاسی و سینما

کتاب گفتمان‌های سیاسی و سینما نوشته یوکابد عارفی است. این کتاب به سایه‌ی سیاست بر تولید آثار سینمایی ایران در نیمه‌ی دوم دهه‌ی هفتاد می‌پردازد.

درباره کتاب گفتمان‌های سیاسی و سینما

تا کنون در مورد تأثیر گفتمان‌های سیاسی بر تولید آثار سینمایی، پژوهش مستقلی انجام نگرفته است. تنها تعدادی پایان‌نامه و مقاله آن هم به صورت کلی نه تفصیلی و جزئی، پیرامون موضوع مذکور به چاپ رسیده است. گفتمان از جمله مفاهیم مهم و کلیدی است که در شکل دادن به تفکر فلسفی، اجتماعی و سیاسی مغرب زمین در نیمهٔ دوم قرن بیستم، نقش به سزایی داشته است. این مفهوم در ادبیات فلسفی - اجتماعی، به‌ویژه دوران مدرن، کاربرد فراوانی داشته و آن را در نوشته‌های ماکیاولی، هابز و روسو نیز می‌توان یافت، در چند دههٔ اخیر نیز در اندیشهٔ متفکرانی چون امیل بنونیسته، میشل فوکو، ژاک دریدا و دیگر متفکران برجستهٔ معاصر غربی، معنایی متفاوت به خود گرفته است.

این کتاب به دهه هفتاد سینمای ایران و تاثیرات مسائل سیاسی بر هنر می‌پردازد.

خواندن کتاب گفتمان‌های سیاسی و سینما را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به سینما پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب گفتمان‌های سیاسی و سینما

اگر فرهنگ را فرایند یا مجموعه‌ای از رویه‌ها برای تولید و مبادله معنا بدانیم، در دوران معاصر «امر دیداری» در مرکز فرهنگ قرار گرفته است. مجموعه‌ای متنوع از فناوری‌های تصویری نظیر: عکس، فیلم، ویدئو، گرافیک‌های دیجیتالی و تلویزیون و تصاویری که اینها به ما نشان می‌دهند، مانند برنامه‌های تلویزیونی، آگهی‌های بازرگانی، عکس روزنامه‌ها، تصاویر دوربین‌های نظارتی، فیلم‌ها و نقاشی‌ها جامعه را احاطه کرده‌اند. این فناوری‌ها جهان را به مثابه تصویر عرضه می‌کنند. «بینایی محوری» اصلاحی است که در اشاره به مرکزیت آشکار تصویر در زندگی معاصر به کار می‌رود و بعضی صحبت از نوعی «چرخش فرهنگی» به میان آورده‌اند. (Rose, ۲۰۰۱; ۶) رسانه‌های عامه پسند همچون سینما، تلویزیون، روزنامه‌ها و مجلات، از وجوه اصلی زندگی روزمره در مدرنیته اخیر به شمار می‌آیند. به مدت بیش از نیم قرن، آنها نه فقط منبع اصلی اطلاعات بوده‌اند، بلکه نقش خطیری در شکل دادن به پندارهای افراد درباره جهان پیرامونی داشته‌اند (بنت، ۱۳۸۶: ۱۱۹)

سینما یکی از مهم‌ترین جلوه‌های فرهنگ و هنر در قرن حاضر می‌باشد. آثار سینمایی تولید شده در هر جامعه‌ای محصول اذهان منفرد مجزایی نیستند بلکه آنها نیز به عنوان بخشی از اجتماع حاضر در آن نگرش‌ها، عواطف، عقاید و آموزه‌های ایدئولوژیک، آرزوها، آرمان‌ها و همچنین رؤیاها، ترس‌ها، نگرانی‌ها، کابوس‌های گروه‌های اجتماعی-سیاسی معین یا یک اجتماع خاص را که متأثر از گفتمان‌های سیاسی موجود در آن جامعه است، انعکاس می‌دهند. در واقع می‌توان گفت حوزه‌های مختلف جامعه مانند حوزه فرهنگ و هنر تحت تأثیرات مستقیم نزاع‌های سیاسی و تحولات اجتماعی دوران خود هستند. در حوزهٔ هنر سیاست‌های فرهنگی و سینمایی هر نظام سیاسی معمولا بًه دو گروه سلبی و ایجابی طبقه بندی می‌شود؛ سیاست‌های سلبی سیاست‌هایی هستند که نوع خاصی از فیلم یا موضوعات ویژه و یا تصاویر معینی را نفی می‌کنند و برای جلوگیری از ظهور آنها در عرصهٔ هنر در قالب قانون و مقررات اجتماعی عرضه می‌شوند. سیاست‌های سلبی ممکن است باعث حذف برخی از اشکال هنری از عرصهٔ اجتماع شوند و از طرف دیگر راه را برای گسترش هر چه بیشتر برخی دیگر بگشایند؛ از همین جنبه است که سیاست‌های ایجابی مطرح می‌شوند. در سیاست‌های ایجابی در عمل برخی از انواع فیلم، موضوعات خاص و حتی تصاویر معینی تشویق و ترویج می‌شوند و از فیلم‌های مقبول به اشکال گوناگون حمایت می‌شود.