کتاب از چغاگلان تا وال استریت

کتاب از چغاگلان تا وال‌استریت نوشته محمد صالح شکوهی بیدهندی و محسن عزیزیان غروی که توسط نشر نگارستان اندیشه منتشر شده، اثری پژوهشی در حوزه‌ی تاریخ شهرنشینی و شهرسازی است. این کتاب با رویکردی تحلیلی و انتقادی، سیر تحول شهرها و شهرنشینی را از نخستین سکونتگاه‌های انسانی تا شهرهای معاصر جهان بررسی کرده و به مباحثی چون ریشه‌های فلسفی، اجتماعی و اقتصادی شکل‌گیری شهرها، نظریه‌های شهرسازی و تحولات کالبدی و اجتماعی شهرها در تمدن‌های مختلف پرداخته است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب از چغاگلان تا وال استریت

کتاب از چغاگلان تا وال‌استریت (تاریخ شهرنشینی در جهان) اثری دانشگاهی است که به بررسی روند تاریخی شهرنشینی در جهان می‌پردازد. نویسندگان، محمد صالح شکوهی بیدهندی و محسن عزیزیان غروی، باتکیه‌بر منابع متنوع و رویکردی تطبیقی، تلاش کرده‌اند تصویری جامع از سیر تحول شهرها در تمدن‌های گوناگون ارائه دهند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا نظریه‌های مربوط به منشأ شکل‌گیری سکونت‌گاه‌های اولیه را مطرح می‌کند و سپس به بررسی شهرنشینی در تمدن‌های نخستین، یونان، روم، قرون وسطی، رنسانس، انقلاب صنعتی و دوره‌های مدرن و پست‌مدرن می‌پردازد. علاوه‌بر تمدن‌های غربی، به شهرنشینی در شبه‌قاره‌ی هند، چین، ژاپن و آمریکا نیز توجه شده است. 

این کتاب نه‌تنها به تحولات کالبدی شهرها، بلکه به عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فلسفی مؤثر بر این تحولات نیز پرداخته است. نویسندگان، محمد صالح شکوهی بیدهندی و محسن عزیزیان غروی، در مقدمه و پیشگفتار، به نقد نگاه غالب اروپامحور در تاریخ‌نگاری شهرنشینی اشاره کرده‌اند و تلاش کرده‌اند با افزودن فصل‌هایی درباره‌ی شهرهای شرق و تمدن‌های غیرغربی، تصویری متوازن‌تر از تاریخ شهرسازی جهان ارائه دهند. کتاب از چغاگلان تا وال‌استریت برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ، شهرسازی و مطالعات تمدنی قابل‌استفاده است و می‌تواند به‌عنوان منبعی برای درس تاریخ شهر و شهرنشینی در دانشگاه‌ها به‌ کار رود.

خلاصه کتاب از چغاگلان تا وال استریت

کتاب از چغاگلان تا وال‌استریت با طرح پرسش‌هایی بنیادین درباره‌ی منشأ و سیر تحول شهرنشینی، روایت خود را از دوران پیش از یک‌جانشینی بشر آغاز می‌کند. نویسندگان ابتدا به نظریه‌های مختلف درباره‌ی پیدایش سکونتگاه‌های اولیه می‌پردازند و تفاوت دیدگاه‌های باستان‌شناسان، دین‌داران و پژوهشگران علوم اجتماعی را در این زمینه بررسی می‌کنند. در ادامه، به نقش کشاورزی و اهلی‌کردن گیاهان و حیوانات در شکل‌گیری نخستین سکونت‌گاه‌های دائمی اشاره شده و یافته‌های باستان‌شناسی دشت چغاگلان در ایران به‌عنوان یکی از خاستگاه‌های اولیه‌ی کشاورزی و یک‌جانشینی معرفی می‌شود؛ سپس کتاب به بررسی نخستین شهرها مانند چتل هویوک و اریحا می‌پردازد و ویژگی‌های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی آن‌ها را تحلیل می‌کند. در این بخش، تفاوت میان سکونتگاه، شهر و تمدن به‌روشنی توضیح داده شده و نقش خط و قانون در تثبیت روابط مدنی و شکل‌گیری تمدن‌ها برجسته می‌شود. 

در فصل‌های بعدی، سیر شهرنشینی در تمدن‌های بین‌النهرین، مصر، هند، چین، تمدن‌های آمریکای مرکزی و جنوبی، یونان و روم باستان، قرون وسطی، رنسانس و عصر روشنگری، انقلاب صنعتی و دوره‌های مدرن و پست‌مدرن دنبال می‌شود. نویسندگان ضمن مرور تحولات کالبدی شهرها، به عوامل اجتماعی، اقتصادی و فلسفی مؤثر بر این تحولات نیز توجه دارند. در بخش‌هایی از کتاب، نقدی بر نگاه اروپامحور در تاریخ‌نگاری شهرنشینی مطرح شده و تلاش شده است تا با افزودن مباحثی درباره‌ی شهرهای شرق آسیا و شبه‌قاره‌ی هند، تصویری جامع‌تر از تاریخ شهرسازی جهان ارائه شود. در نهایت، کتاب به بررسی روندهای معاصر شهرنشینی، چالش‌های شهرهای امروزی و چشم‌اندازهای آینده‌ی شهرنشینی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه عوامل مختلف، از فناوری تا ایدئولوژی، بر شکل و ساختار شهرها اثرگذار بوده‌اند.

چرا باید کتاب از چغاگلان تا وال استریت را بخوانیم؟

کتاب از چغاگلان تا وال‌استریت با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، تاریخ شهرنشینی را نه‌تنها از منظر کالبدی، بلکه باتوجه‌به زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و فلسفی بررسی کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، نقد نگاه اروپامحور در تاریخ‌نگاری شهرسازی و تلاش برای ارائه‌ی تصویری متوازن‌تر از تحولات شهرنشینی در تمدن‌های مختلف است؛ همچنین کتاب با پرداختن به نظریه‌های متنوع درباره‌ی منشأ شهرها و بررسی نمونه‌های تاریخی از تمدن‌های گوناگون، امکان مقایسه و فهم عمیق‌تر فرایندهای شهرسازی را فراهم می‌کند. خواندن این اثر به درک بهتر ریشه‌ها و روندهای شکل‌گیری شهرها و تأثیر آن‌ها بر تمدن انسانی کمک می‌کند و می‌تواند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و شهرسازی الهام‌بخش باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای دانشجویان و استادان رشته‌های شهرسازی، معماری، تاریخ و مطالعات تمدنی مناسب است؛ همچنین پژوهشگران و علاقه‌مندانی که دغدغه‌ی شناخت ریشه‌ها و تحولات شهرنشینی و تمدن‌های انسانی را دارند، می‌توانند از محتوای آن بهره‌مند شوند. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به نقد رویکردهای رایج در تاریخ‌نگاری شهرسازی و جست‌وجوی دیدگاه‌های متنوع علاقه‌مندند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب از چغاگلان تا وال استریت

«در اینجا یک نظریه وجود دارد که ما آن را «نظریه‌ی انقراض انسان‌ها پیش از خلقت» می‌نامیم. برخی محققان تلاش کرده‌اند که نشان دهند همه‌ی انسان‌ها پیش از خلقت حضرت آدم منقرض شده‌اند (در مورد انقراض گونه‌های دیگر انسانی تقریباً اتفاق نظر وجود دارد. آخرین انسان‌های غیر «خردمند» تقریباً ۲ هزار سال پیش ناپدید شده‌اند. اما انسان خردمند چه؟ آیا انسان‌های خردمند هم پیش از زمان خلقت آدم به یکباره منقرض شده‌اند و بعد دوباره ما از نسل حضرت آدم پدید آمده‌ایم؟). برای نمونه آیت‌الله عبداللّه جوادی آملی می‌نویسد «از برخی روایات استفاده می‌شود که قبل از آدم انسان‌های دیگری بودند اما ظاهراً منقرض شدند و نسل کنونی بشر به حضرت آدم و حوا(ع) ختم می‌شود» (جوادی آملی، ۱۳۸۳). اما واقعیت این است که اثبات نظر طرفداران «انقراض انسان خردمند پیش از خلقت آدم» دشوار است. به نظر می‌رسد همزمان با آدم نیز، نمونه‌های دیگری از دی‌ان‌ای انسان خردمند وجود داشته که تا به امروز نیز در بدن انسان‌ها باقی مانده است.»