کتاب رویارویی؛ انقلاب اسلامی ایران و آمریکا

رویارویی؛ انقلاب اسلامی ایران و آمریکا نوشته جمیله کدیور نگاهی دارد به تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر دنیای غرب و نگرانی این کشور از پیروزی انقلاب ایران و نفوذ فرهنگ انقلابی به کشورهای غربی است.

 درباره کتاب رویارویی؛ انقلاب اسلامی ایران و آمریکا

انقلاب اسلامی ایران به لحاظ تاثیراتی که در عرصه ملی، منطقه‌ای و بین المللی داشته است، پدیده‌ای قابل توجه است، به گونه‌ای که طی سال‌های بعد از پیروزی انقلاب، ابعاد مختلف آن توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است.

بررسی روابط ایران و امریکا طی سال‌های مورد نظر از جمله مهمترین موضوعاتی است که توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. این کتاب در کنار بررسی علل و پیامدهای انقلاب، به بررسی دلایل اصلی نگرانی‌های امریکا از پیروزی انقلاب ایران پرداخته است.

بخشی از کتاب رویارویی؛ انقلاب اسلامی ایران و آمریکا

با کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ تا پیروزی انقلاب اسلامی، حکومت وقت با جایگزینی کنسرسیوم نفت به جای شرکت سابق ایران و انگلیس، عملا آمریکا را وارد صحنه سیاسی و اقتصادی ایران کرد و با کمک‌های بلاعوض و وامهای آمریکا به دولت وقت، این کشور بازار فروش کالاهای آمریکایی و شرکای آمریکا شد. در این دوران، دولت مرکزی همه برنامه‌ها و سیاستهای خود را در چارچوب دکترین آمریکا و غرب اجرا می‌کرد. در این مرحله، مهمترین منبع ارزی کشور را نفت تشکیل می‌داد و با گذشت زمان، وابستگی دولت به نفت روز به روز بیشتر می‌شد؛ تا جایی که افزایش قابل ملاحظه دریافتهای ارزی کشور در اثر ترقی جهانی قیمت نفت خام در سال ۵۲، سبب شد سیاستهای بازرگانی خارجی ایران در جهت تسهیلات بیشتر در زمینه واردات تغییر یابد. افزایش سریع درآمدهای نفتی و در نتیجه رشد سریع هزینه‌های جاری و عمرانی دولت، به همراه توسعه قابل ملاحظه اعتبارات بانکی که رشد سریع تقاضای داخلی را به دنبال داشت، موجب بروز عدم تعادل در بخش‌های مختلف اقتصاد و شکاف بین عرضه و تقاضای کل و ازدیاد فشارهای تورمی شد، لذا این امر به اتخاذ سیاست درهای باز بخصوص برای اروپای غربی و ایالات متحده آمریکا منجر شد. به این ترتیب، وابستگی همه جانبه ایران طی این دوران ابعاد تازه ای به خود گرفت؛ در میان کشورهای صادر کننده کالا به ایران، آمریکا از جایگاه ویژه ای برخوردار بود. به عنوان مثال آلفرد آترتون، معاون وزیر خارجه وقت آمریکا، روابط ایران و آمریکا را در سال ۵۴ روابطی از نوع خاص توصیف می کرد." شرکتهای آمریکایی بین دی ماه ۵۱ (ژانویه ۷۳) وشهریور ۵۳ (سپتامبر ۷۴) قراردادها و معاملات مشترکی با ایران امضا کرده بودند که بالغ بر ۱۱۹ میلیارد دلار بود. پیلتن اقتصادی اسفند ۵۳ (مارس ۷۵) ایران را به مصرف ۱۵ میلیارد دلار برای خدمات و کالاهای آمریکایی در پنج سال بعد متعهد می‌کرد." این درحالی بود که پیش‌بینی اقتصاددانهای آمریکایی براین بود که در فاصله سالهای ۵۵ تا ۵۹، میزان صادرات آمریکا به ایران به رقم ۲۴ میلیارد دلار بالغ شود که بیش از نیمی از این مبلغ شامل کالاهای غیرنظامی بود.